Ձեր վստահելի աղբյուրը

Կառավարությունը հավանություն է տվել «Զինապարտության մասին» օրենքում փոփոխություն կատարելու օրենքի նախագծին, որի ընդունման դեպքում կձևավորվեն օրենսդրական հիմքեր` օտարերկրյա բուհերում ուսում ստանալը պարտադիր զինվորական ծառայությունից խուսափելու միջոցի վերածելու դեպքերը բացառելու նպատակով:

Ակնկալվում է, որ օտարերկրյա բուհում սովորելը ուղղված կլինի անձի` միայն կրթական կարիքները բավարարելուն: Ըստ այս պահին գործող կարգի, բանակից տարկետում են ստանում բոլոր նրանք, ովքեր հաղթում են մրցույթներում: Հիմա արդեն տարկետումը կտրամադրվի անհատական մոտեցմամբ, որոշումները կկայացվեն անհատապես:

Panorama.am-ը առաջարկվող տարկետման նոր կարգի վերաբերյալ զրուցել է ԿԳ նախարարության արտաքին կապերի և սփյուռքի վարչության պետ Տիգրան Սահակյանի հետ:

-Ինչո՞ւ ծագեց տարկետում տալու կարգը փոխելու անհրաժեշտությունը, որո՞նք են նոր կարգ սահմանելու նպատակները:

-Մինչ օրս պետությունը փակում էր հնարավոր բոլոր սողանքները, որոնց միջոցով կարելի էր անհիմն խուսափել զինվորական ծառայությունից: Սա այն տեղերից մեկն էր մնացել, որտեղ մարդիկ փորձում էին մանևվրել: Նպատակը հաճախ ոչ թե կրթություն ստանալն էր, այլ բանակից խուսափելը: Դա երևում էր ուսանողների դիմումների ձևերից: Գալիս էին մեզ մոտ շատ մարդիկ և ասում էին` կարևոր չէ, թե որտեղ կընդունվենք: Եղել են բազմաթիվ ուսանողներ, ովքեր դիմել են բոլոր ծրագրերին: Իրենց չի հետաքրքրում, թե ինչ երկրի և ինչ բուհեր են: Այսինքն, իրենց համար կարևորը տարկետում ստանալն է:

Մյուս հիմնավորումը արական և իգական սեռերի հարաբերակցությունն էր: Մենք տարեկան մոտ 200 ուսանող ենք գործուղում, որի 80-90 տոկոսն արական սեռի ներկայացուցիչներ են: Այնպես չէ, որ աղջիկները չեն ցանկանում գնալ-սովորել: Անառողջ մթնոլորտի արդյունքում շատ լավ ուսանողներ, ովքեր գնացել, ծառայել, եկել են, աղջիկներ նաև, չէին կարողանում գնալ սովորելու: Անհավասար պայմաններ էին: Մենք փորձում ենք նպատակային դարձնել այս պրոցեսը: Պետք է գնան սովորելու բոլոր նրանք, ում նպատակն է սովորելը, ոչ թե բանակից խուսափելը:

Սա պետության կողմից արվող ներդրում է նաև լավագույն մասնագետներ պատրաստելու մեջ: Այս առումով մենք շահագրգռված ենք, որ բոլոր մեկնողների նպատակը լինի կրթությունը:

-Բանակից տարկետում տալու որոշումը, ըստ նախագծի, կայացնելու է կառավարությունը, որտեղ մարդիկ են աշխատում: Մարդկային գործոնը կոռուպցիոն ռիսկերը մեծացնում է: Արդյո՞ք նոր կարգը նման ռիսկեր չի ունենա:

-Մենք ամեն ինչ անում ենք, որ բոլոր այդ կոռուպցիոն ռիսկերը վերանան: Կառավարությունում, բնականաբար, այդ կոռուպցիոն ռիսկերն ավելի նվազ կլինեն, քան այն կարգով, որ հիմա գործում է: Այս տարիների ընթացքում այնքան բաց և թափանցիկ էինք անում այդ գործընթացը, որ եթե նման ռիսկեր լինեին, այդ մասին վաղուց ահազանգ կունենայինք: Մենք մրցույթներին հրավիրում ենք և լրատվամիջոցներին, և դեսպանատների ներկայացուցիչներին: Ուսանողներն ու նրանց ծնողներն էլ են ներկա լինում: Արդյունքում տարկետում ստանում են մարդիկ, ովքեր հաղթում են մրցույթում:

-Կառավարությանը ներկայացված նախագծում խոսվում է պայմանագրի մասին, որը պետք է կնքի ուսանողը և գրավ դնի, ինչը կերաշխավորի նրա վերադարձը: Փորձը ցույց է տվել, որ շատերը գնում և չեն վերադառնում: Որքանո՞վ այդ պայմանագիրը երաշխիք կլինի, որ վերադառնան: Կնքվելիք պայմանագրի ձևն արդեն մշակվա՞ծ է:

-Պայմանագիրը որոշակի պատասխանատվության ձև է: Եթե երեխան իսկապես գնացել է կրթություն ստանալու, ապա կվերադառնա, հետ կստանա իր գրավադրած գույքը կամ գումարն ու կծառայի բանակում, եթե իհարկե զինապարտ լինի: Գրավադրմամբ պայմանագրի պրակտիկան մենք ունենք, պայմանագրի ձևը` ևս: Բոլոր պրոցեսները հայտնի են: Եթե կառավարությունը նպատակահարմար գտնի ինչ-որ մեկին տարկետում տրամադրել, բնականաբար իր համար ընթացակարգ արդեն կա:

Մեր ամբողջ խնդիրը պետք է լինի կոնկրետ մասնագիտություններով կոնկրետ մարդկանց գործուղումը: Եթե այդ մասնագիտությունը մեր երկրի տնտեսության, մեր կրթության պահանջներին համահունչ է, ապա ես վստահ եմ, որ կառավարությունը կընդառաջի և կտրվի տարկետում:

-Մասնագիտությունների և բուհերի հետ կապված ԿԳ նախարարը նշել էր, որ նախապատվությունը տրվելու է բուհերի որակին և մասնագիտությունների պահանջարկին: Հնչեց նաև կարծիք, որ կարելի է օրենսդրական փոփոխության փոխարեն պարզապես ցանկ հրապարակել, ըստ որի կտրվի տարկետումը: Բուհերի և մասնագիտությունների մշակված ցանկ ունի՞ նախարարությունը:

-Գիտեք, դա ավելի շատ կախված է երկրներից: Երկրներ կան, որ մեկ-երկու բուհ ունեն, վարկանիշավորման խնդիր չկա: Հիմնականում այդ խնդիրն առաջանում է Ռուսաստանի և Չինաստանի բուհերի հետ կապված, որտեղ և կրթաթոշակային տեղերն են շատ, և բուհերը: Մենք պետք է հասկանանք` ո՞ր բուհ և ի՞նչ մասնագիտությունով ենք գործուղում: Օրինակ, Չինաստանից 100-120 տեղերի վերաբերյալ հրավեր է լինում, մենք պետք է հասկանանք դրանցից որոնք են մեզ պետք: Կան մասնագիոտթյուններ, որոնք Հայաստանում զարգացած են և կարելի է ոչ միայն բավարար, այլև գերազանց կրթություն ստանալ հենց տեղում: Բնականաբար, նպատակահարմար չենք գտնի ուսանող գործուղել այդ մասնագիտությամբ:

Մենք ցանկանում ենք գործուղել այն մասնագիտություններով, որոնք անհրաժեշտ են մեր տնտեսությանը, այն մասնագիտություններով, որոնք այստեղ թույլ են զարգացած կամ ընդհանրապես բացակայում են: Կան նման շատ մասնագիտություններ, օրինակ ավիացիոն, բարձր տեխնոլոգիաներ, բժշկության որոշակի ճյուղեր և այլն:

Կառավարությունն արդեն մասնագիտությունների ցանկը և կարգը կսահմանի, մենք կշահագրգռենք և կուղղորդենք մեր ուսանողների որոշակի խմբի, որ այդ բուհերում շարունակեն: Այսինք, միայն մոդայիկ մասնագիտությունների գծով չեն գնա սովորելու: Ցանկը կսահմանվի կոնկրետ մասնագիտություններով և կոնկրետ բուհերում: Մենք կխնդրենք դիմել դրանց համար, իսկ մյուս դեպքերում տարկետումը չի երաշխավորվի: Մենք ցանկանում ենք հստակություն մտցնել, որ իմանան, թե որ դեպքում հնարավորություն կստանան, մենք էլ կհասկանանք, թե ոնց ենք մրցույթն անելու:

Կրթություն ստանալու համար մեկնածների և չվերադարձածների վիճակագրություն չկա: Տիգրան Սահակյանի խոսքով, շատ դժվար է հաշվառում իրականացնել: Վերադառնալը, ըստ նրա, շատ հարաբերական է. կարող են գալ և մի քանի օր հետո հետ կգնալ: Հիմա ուսանողները բերում և նախարարությանն են ներկայացնում իրենց դիպլոմները: Նաև չկան մեխանիզմներ, թե ինչ կլինի, եթե չներկայացնեն դրանք: Այս գործընթացը ևս պետք է կանոնակարգվի: Այս պահին միակ երաշխիքը, որ հետ կգան և այդ դիպլոմները կներկայացնեն, մարդու անձնական պատասխանատվությունից է կախված: Նախարարության տվյալներով, կրթության համար մեկնածներից չեն վերադառնում մոտ 10-20 տոկոսը:

Կարդացեք նաև`

Տարկետման իրավունքը կվերանա

Ա.Աշոտյան. Տարկետման իրավունքից կօգտվեն ուսանողները որոշակի վերապահումներով