Որքա՞ն է կազմում Իրանի և Հայաստանի ապրանքաշրջանառությունը, ի՞նչ ապրանքներ են ներմուծվում և արտահանվում
ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայությունը հրապարակել է Հայաստանի արտաքին առևտրի ամփոփ ցուցանիշները: Ըստ այդ հրապարակման՝ 2013թ. Իրանի և Հայաստանի միջև ապրանքաշրջանառությունը կազմել է 293 միլիոն 536.1 հազար ԱՄՆ դոլար:
Հայաստանից Իրան արտահանման ծավալները վերջին 5 տարվա ընթացքում հետևյալ ցուցանիշներն են արձանագրել՝
2009թ. 33 միլիոն. 025,9 հազար ԱՄՆ դոլար
2010թ. 84 միլիոն 831,2 հազար ԱՄՆ դոլար
2011թ. 106 միլիոն 250,4 հազար ԱՄՆ դոլար
2012թ. 108 միլիոն 512,1 հազար ԱՄՆ դոլար
2013թ. 95 միլիոն 036.9 հազար ԱՄՆ դոլար
Իրանից Հայաստան ներմուծման ծավալները վերջին 5 տարվա ընթացքում հետևյալ ցուցանիշներն են արձանագրել՝
2009թ. 162 միլիոն. 398 հազար ԱՄՆ դոլար
2010թ. 199 միլիոն 884,7 հազար ԱՄՆ դոլար
2011թ. 216 միլիոն 792,3 հազար ԱՄՆ դոլար
2012թ. 219 միլիոն 413,1 հազար ԱՄՆ դոլար
2013թ. 198 միլիոն 494,7 հազար ԱՄՆ դոլար
2013թ. Հայաստանը Իրան է արտահանել հիմնականում հետևյալ ապրանքատեսակները՝
Էլեկտրաէներգիա
Չափման միավոր (Չ/մ)-1034.1 մլն.կվտ/ժ
Մաքսային արժեք (Մ/ա)-62 մլն 653.9 հազար ԱՄՆ դոլար
Ոչխար
Չ/մ- 56.1 հազար գլուխ
Մ/ա- 7 մլն 356.2 հազար ԱՄՆ դոլար
Թուղթ և ստվարաթուղթ
Չ/մ-115.2 տոննա
Մ/ա-196.1 հազար
Թափոն և ջարդոն (սև մետաղի)
Չ/մ- 6990.6 տոննա
Մ/ա-1 միլիոն 728.2 հազար ԱՄՆ դոլար
Թափոն և ջարդոն (ալյումինի)
Չ/մ-1916.1 տոննա
Մ/ա- 2 միլիոն 201 հազար ԱՄՆ դոլար
Մեխանիկական սարքավորումներ
Չ/մ-2735 հատ
Մ/ա-115.9 հազար ԱՄՆ դոլար
Սխեմաներ էլեկտրոնային ինտեգրալ
Չ/մ- 300 հատ
Մ/ա- 363.6 հազար ԱՄՆ դոլար
Բժշկության մեջ կիրառվող բժշկական սարքավորումներ
Չ/մ-184.9 հազար հատ
Մ/ա- 387.3 հազար ԱՄՆ դոլար
2013թ. Հայաստանը Իրանից ներմուծել է հիմնականում հետևյալ ապրանքատեսակները՝
Գազ (բնական և հեղուկ)
Չ/մ- 316 832,8 հազ.խմ.
Մ/ա- 57 միլիոն 579,4 հազար ԱՄՆ դոլար
Գազ (բնական և հեղուկ)
Չ/մ- 2 միլիոն 391,6 հազար տոննա
Մ/ա -1 միլիոն 213,5 հազար ԱՄՆ դոլար
Բիտում և նավթամթերքի վերամշակումից մնացորդ
Չ/մ-24 միլիոն 613,2 հազար տոննա
Մ/ա-11 միլիոն 246,5 հազար ԱՄՆ դոլար
Նավթ և նավթամթերք (ոչ հում)
Չ/մ- 3 միլիոն 528,4 հազար տոննա
Մ/ա- 3 միլիոն 226.4 հազար ԱՄՆ դոլար
Սուլֆիդներ և բազմասուլֆիդներ
Չ/մ- 5 միլիոն 277,2 հազար տոննա
Մ/ա-3 միլիոն 211,5 հազար ԱՄՆ դոլար
Պարարտանյութեր
Չ/մ- 6 միլիոն 196,2 հազար տ(N)
Մ/ա-6 միլիոն 902,1 հազար ԱՄՆ դոլար
Լվացող և մաքրող միջոցներ
Չ/մ- 2 միլիոն 754,8 հազար տոննա
Մ/ա-3 միլիոն 069,9 հազար ԱՄՆ դոլար
Պոլիմերներ (էթիլենի)
Չ/մ- 2 միլիոն 148,3 հազար տոննա
Մ/ա- 3 միլիոն 237,1 հազար ԱՄՆ դոլար
Պոլիմերներ (վինիլքլորիդի)
Չ/մ-1 միլիոն 309 հազար տոննա
Մ/ա- 1 միլիոն 971,1 հազար ԱՄՆ դոլար
Սալիկներ
Չ/մ-1 միլիոն 239 հազար տոննա
Մ/ա-1 միլիոն 893,5 հազար ԱՄՆ դոլար
Պլաստմասե իրեր
Չ/մ-660,4 հազար տոննա
Մ/ա- 1 միլիոն 458,4 հազար ԱՄՆ դոլար
Ապակի
Չ/մ- 956,2 հազ.քմ.
Մ/ա- 3 միլիոն 023,5 հազար ԱՄՆ դոլար
Երկաթահամահալվածք
Չ/մ- 2 միլիոն 365,8 հազար տոննա
Մ/ա- 4 միլիոն 745,1 հազար
Մետաղյա խողովակներ
Չ/մ- 978,7 հազար տոննա
Մ/ա-1 միլիոն 063,1 հազար ԱՄՆ դոլար
Մետաղակոնստրուկցիաներ
Չ/մ-977,2 հազար տոննա
Մ/ա-1 միլիոն 833,7 հազար ԱՄՆ դոլար
Ընտանի թռչուններ
Չ/մ-4 միլիոն 878 հազար հատ
Մ/ա- 2 միլիոն 772.2 հազար ԱՄՆ դոլար
Սոխ, սխտոր, լոլիկ
Չ/մ- 3466,9 տոննա
Մ/ա- 1 միլիոն 558,5 հազար ԱՄՆ դոլար
Ցիտրուսային պտուղ
Չ/մ- 562,4 տոննա
Մ/ա- 660,9 հազար ԱՄՆ դոլար
Այլ մրգեր
Չ/մ- 829,5 տոննա
Մ/ա- 1 միլիոն 238,2 հազար ԱՄՆ դոլար
Կենդանական և բուսական յուղ և ճարպ
Չ/մ-559,3 տոննա
Մ/ա- 483,9 հազար ԱՄՆ դոլար
Մարգարին
Չ/մ- 420 տոննա
Մ/ա- 535,5 հազար ԱՄՆ դոլար
Կավիճ
Չ/մ- 7 միլիոն 855.7 հազար տոննա
Մ/ա- 1 միլիոն 362,8 հազար ԱՄՆ դոլար
Գիպս
Չ/մ-11 միլիոն 512,7 հազար տոննա
Մ/ա- 2 միլիոն 081,5 հազար ԱՄՆ դոլար
Նկատենք, որ թե՛ Հայաստանի, թե՛ Իրանի իշխանությունները բազմիցս հայտարարել են, որ երկու երկրների միջև առկա ապրանքաշրջանառության ծավալները գոհացուցիչ չեն. երկու երկրները ջանքեր են գործադրում, որպեսզի դրանք հասցնեն 1 միլիարդ դոլարի:
ՀՀ-ում ԻԻՀ դեսպան Մոհամմադ Ռեիսին օրերս իրանական «ԻՍՆԱ» լրատվական գործակալությանը տված հարցազրույցում, իրանցի ներդրողներին քննադատելով Հայաստանի տնտեսությունում բավարար չափով ներգրավվածություն չունենալու համար, նշել էր. «Թուրքիան Հայաստանի հետ այնքան էլ լավ հարաբերություններ չունի, սակայն Հայաստանի շուկայում առկա ապրանքների զգալի մասը թուրքական են. այդ առումով իրանցիները Հայաստանում մի շարք հնարավորություններ են ձեռքից բաց թողել»:
Հեղինակ՝ Արմեն Իսրայելյան, իրանագետ