Ձեր վստահելի աղբյուրը

Համացանցում, սոցիալական կայքերում ՀՀ նախագահի թեկնածուների նախընտրական քարոզչության, պաշտոնական կայքերի և դրանց բովանդակության շուրջ Panorama.am-ի զրույցը տեղեկատվական անվտանգության մասնագետ Սամվել Մարտիրոսյանի հետ:

-Պարոն Մարտիրոսյան, ժամանակակից աշխարհում ընտրությունների, քարոզարշավի ժամանակ ակտիվորեն կիրառվում են արդի ինֆորմացիոն տեխնոլոգիաները, ինտերնետը, որը հաճախ վճռորոշ ազդեցություն է ունենում ընտրությունների արդյունքների վրա: Ինչպե՞ս կբնութագրեք ՀՀ նախագահի թեկնածուների նախընտրական քարոզչությունը համացանցում:

-Քարոզարշավը չսկսած մի քանի թեկնածու արդեն սոցցանցերում ակտիվ գովազդ էին իրականացնում: Օրինակ, Վարդան Սեդրակյանը արդեն մի քանի ամիս է Ֆեյսբուք սոցցանցում քարոզչություն է անում, որի արդյունքում դարձավ ճանաչելի անձնավորություն, խոսքը ոչ թե ռեյտինգի, այլ զուտ ճանաչելիության մասին է: Նույնը մինչև քարոզարշավ սկսելը արդեն Անդրիաս Ղուկասյանն էր գովազդ տեղադրում, Պարույր Հայրիկյանը՝ վերջին օրերին: Այսինքն համացանցում ամենաակտիվը եղել է զուտ Ֆեյսբուքում իրականցվող քարոզչությունը: Այս ընթացքում արդեն պաշտոնական կայքերը սկսեցին աշխատել, որոնց մեծ մասը այնքան էլ հետաքրքիր չեն: Զուտ արևմտյան մոտեցումներով կարելի է ասել, որ Պարույր Հայրիկյանի կայքում դրամահավաք է իրականացվում, որը շատ ընդունված բան է աշխարհում միկրոներդրումների տեսանկյունից քաղաքացիներին ներգրավելու իմաստով: Կայքերում այլ հետաքրքիր նորարարություններ կան, օրինակ Սերժ Սարգսյանի պաշտոնական կայքում վատ տեսնող, հատուկ կարիքներ ունեցող մարդկանց համար առկա է քարոզչական նյութերի աուդիո տարբերակը: Այսինքն՝ հիմնականում օգտագործվում է սոցցանց Ֆեյսբուքը, իսկ կայքերը թեև կան, բայց դրանց մեծ մասը ակտիվ քարոզարշավի մեջ դեռևս չի օգտագործվում:

-Ընդունված է ասել, որ համացանցը մարդկանց միջև ինտերակտիվ, հետադարձ կապի հնարավորություններ է տալիս, և արդի պայմաններում այն որոշ չափով փոխարինում է կենդանի կապը: Որքանո՞վ են նախագահի թեկնածուները օգտագործում իրենց պոտենցիալ ընտրողների հետ կապի այդ հնարավորությունը:

-Հետադարձ կապի հնարավորությունը կա Ֆեյսբուքում, սակայն դա միակողմանի բնույթ է կրում: Թեկնածուները կամ իրենց թիմերը պարզապես քարոզչական նյութերը տարածում են: Այդ առումով ընտրողի և թեկնածուի միջև հետադարձ կապը միակողմանի է:

-Ի՞նչն է պատճառը, որ թեկնածուների մեծ մասը ինտերնետի այդ բաց ու լայն հնարավորությունները չեն օգտագործում:

-Պետք է նշել, որ այդ հնարավորությունները միայն նոր են սկսում օգտագործել: Հայաստանում սոցցանցերն օգտագործելու փորձը կա, բայց դեռևս այդքան ճկուն չի օգտագործվում: Խնդիր կա նաև թեկնածուների թիմերում, որոնք ավելի ավանդական մեթոդների կողմնակից են:

-Հայտնի է, որ, օրինակ, «Օդնոկլասնիկի» սոցցանցում ավելի շատ հայաստանցի օգտատեր է գրանցված, քան Ֆեյսբուքում: Կարելի է ենթադրել, որ թեկնածուները իրենց խոսքը պոտենցիալ ընտրողների ավելի մեծ լսարանի հասցնելու խնդիր ունեն: Ինչո՞ւ է, այսպես ասած, նախընտրական վիրտուալ պայքարը ծավալվում գերազանցապես Ֆեյսբուքում:

-«Օդնոկլասնիկը» ավելի շատ անհատական շփման համար է նախատեսված, սակայն, իսկապես, ցանկության դեպքում այն կարելի է արդյունավետորեն օգտագործել: Ֆեյսբուքում են գտնվում հիմնական լրատվամիջոցները, լրագրողները, քաղաքական մեկնաբանները, այսինքն արդեն ձևավորված լսարան կա, որի հետ կարելի է աշխատել, և հնարավորություն է տալիս գովազդը ավելի թիրախավորված տարածել: «Օդնոկլասնիկը» այդքան ճկունություն չունի: Մյուս կողմից, երբ ուռճացվում է մի բան, մյուսների վրա ուշադրություն չեն դարձնում: Սոցցանցերը շատ ավելի շատ են, հնարավորությունները շատ ավելի մեծ, բայց հիմնական ներուժը միայն Ֆեյսբուքում է օգտագործվում: Թեկնածուների մեծ մասը ավելի շատ առաջ են մղում իրենց ֆեյսբուքյան էջերը, քան պաշտոնական կայքերը:

-Ընդհանուր ինչպե՞ս կարելի է գնահատել նախագահի թեկնածուների պաշտոնական կայքերը և նրանց բովանդակությունը:

-Ինչպես նշեցի, թեկնածուների մեծ մասի պաշտոնական կայքերը դիտողի մոտ մեծ հետաքրքրություն չեն առաջացնում: Օրինակ, Անդրիաս Ղուկասյանի կայքը այդ առումով շատ վատն է, նման կայքեր 90-ականներին էին ստեղծվում, շատ հին ոճ է: Որպես նորօրյա կաղապարները հաղթահարող գործիք ինչ-որ չափով կարող է աշխատել՝ չնայած պարզ է, որ շատ քիչ մարդ կա, որ կարող է նստել այդքան երկար տեքստ ընթերցել: Պարույր Հայրիկյանի կայքը երաժշտական, ակտիվ կայք է, յուրահատկությունը այն է, որ այնտեղ դրամական նվիրատվությունների բաժին կա: Րաֆֆի Հովհաննիսյանի կայքը քիչ ֆունկցիոնալ ունի, բայց ավելի շատ բուկլետի կամ թռուցիկի տեսքով է ամեն ինչ արված, կարճ, կոնկրետ նյութերով՝ ի հակադրություն, օրինակ, Պարույր Հայրիկյանի կայքի, որը գերծանրաբեռնված է նյութերով: Վարդան Սեդրակյանի կայքը հին է, դեռ գործում է մինչ նախընտրական շրջանը, այնտեղ նա տեղադրում է իր նյութերը, հարցազրույցները, ասուլիսները: Հրանտ Բագրատյանի կայքը ավելի շատ իրազեկող կայք է, բլոգի ֆորմատով: Դիզայնի, տեխնիկական, բովանդակային հագեցվածության առումով Սերժ Սարգսյանի կայքը ավելի որակով է պատրաստված: Արման Մելիքյանը և Արամ Հարությունյանը ընդհանրապես պաշտոնական կայք չունեն: Կարելի է գնահատել, որ թեկնածուների մեծ մասը արդի տեղեկատվական տեխնոլոգիաները կիրառում են, սակայն ամբողջ ներուժը չեն օգտագործում: