Ձեր վստահելի աղբյուրը

Մարդու իրավունքների գրասենյակում բավականին թեժ մթնոլորտ էր. Կարեն Անդրեսայանը հրավիրել էր Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության փոխնախարար Ֆիլարետ Բերիկյանին, ԱԺ պատգամավոր Անահիտ Բախշյանին, «Հայ օգնության միության» երևանյան գրասենյակի տնօրեն Աննա Մնացականյանին, ինչպես նաև մանկատան նախկին շրջանավարտների, որոնք այսօր գրեթե փողոցում են ապրում:  Քննարկվում էր  250-ից ավելի շրջանավարտների ճակատագրեր. ի՞նչ է արել պետությունը նրանց համար, ի՞նչ է անելու և ամենակարևորը` ինչո՞ւ է այս ոլորտն ու թեման այդքան շատ հարցեր պարունակում, բայց հակառակը` քիչ պատասխաններ:

Քննարկմանը ներկա էին նաև շրջանավարտներ, ում մասին Panorama.am-ը բազմիցս գրել է` 1991թ-ից Նոր Նորքում թիթեղյա տնակում բնակվող Կարեն Միրզոյանը, «Զատիկ» մանկատան նախկին սան Հայկ Սիմոնյանը, ով այսօր բնակվում է Զեյթունի հանրակացարանում:

Շուրջ երկու ժամ տևած քննարկման առանցքում առարկայական ոչ մի որոշում կամ ստեղծված բարդ իրավիճակից ելք այդպես էլ չնշմարվեց. Կարենն ու Հայկը քննարկումից դուրս եկան ձեռնունայն, թեև սպասումներ ունեին, որ գոնե ինչ-որ բան կհստակեցվի իրենց հետագայի մասով: Միայն Կ.Միրզոյանին հերթական անգամ հավաստիացրեցին, որ մի քանի օրից Մարալիկի սոցիալական տունը պատրաստ կլինի ու նա անպայման կստանա իր բնակմակերեսն այնտեղ:

Միակ շոշափելին այն էր, որ ՄԻՊ  Կ.Անդրեսյանն առաջարկեց աշխատանքային խումբ ստեղծել, որը բոլորի  ճակատագրերը հատ առ հատ կուսումնասիրի, քանզի դա նախարարության գործառույթը չէ և հաջորդ տարվա պետական բյուջեի նախագծի քննարկմանն ընդառաջ արդեն առարկայական առաջարկներ կանի` ապագա խորհրդարանի պատգամավորների ներկայացմամբ:

«2003թ-ին գործում էր մի ծրագիր, որի իմաստն էր` մանկատան ամեն շրջանավարտին առանձին բնակարան հատկացվի: Քանի որ պետությունը հետճգնաժամային այս վիճակում դրան վերադառնալ չի կարող ու շրջանավարտներին տված խոստումը, որ ամենքը մի բնակարան կունենան, այլ ոչ թե ուղղակի կտուր գլխավերևում տեղի չի ունենում, միակ հնարավոր տարբերակը սոցիալական բնակարանում նրանց հատկացվող բնակմակերեսն է»,- քննարկումն ամփոփելով`  փորձեց կրքերը փոքր-ինչ հանդարտեցնել Կ.Անդրեասյանը, սակայն շեշտեց, որ մի քանի հարց, այդուհանդերձ, իր մոտ մութ են մնացել:

Մասնավորապես` արդյո՞ք իրատեսական է փոփոխություն կատարել 2012թ-ի պետբյուջեում և այնքան գումար հատկացնել, որ ամեն շրջանավարտ ունենա առանձին բնակարան, ինչպես որ օրենքն է պահանջում ու ինչպիսի պարտավորություն տարիներ առաջ պետությունը ստանձնել է.

«Իհարկե ոչ»,- եղավ փոխնախարար Բերիկյանի պատասխանը:
«Այդ դեպքում իրատեսակա՞ն է 2013թ-ի պետբյուջեում գումարներ ավելացնել, որպեսզի վերադառնանք 2003թ-ի լավ ժամանակներին»,- հնչեցրեց երկրորդ հարցադրումը ՄԻՊ-ը, իսկ Ֆ.Բերիկյանն էլ արձագանքեց` այս անգամ ավելի հանգամանալից, քան առաջին հարցադրմանը տված կտրուկ պատասխանը.

«Երբ 2003թ-ին ԵՄ-ի հետ այդ ծրագիրը սկսել ենք, եվրոպացիները նույնիսկ զարմացած էին` ողջ եվրոպական տարածքում այսպիսի ծրագիր, ուղղված անօթևան մանկատան շրջանավարտներին, իրենց մոտ չկար: Ասում էին` ո՞նց եք առանձին բնակարան տալու, պետությունն այդքան ռեսուրսներ ունի՞… Երբ հնարավորություն ստեղծվի մենք կաշխատենք գոնե առանձին բնակարաններ տալ, բայց եթե ոչ, ապա ես խնդրում եմ մանկատան շրջանավարտներին իրենք համաձայնվեն ` մենք տալիս ենք երեք սենյականոց նոր բնակարան, գնացեք այնտեղ երեք հոգով ապրեք, ոչ ոք չի ասում 10 հոգով ապրեք»,- վրդովվելով ներկայացրեց իր պատասխանը նա:

«Ինչ էլ մենք այսօր խոսենք, եթե 2012թ-ի բյուջեում փոփոխություն չենք անելու, անիմաստ է…. 2013թ-ի խոսելու ժամանակը դեռ կգա»,- եզրակացրեց Կ.Անդրեասյանն ու ավելացրեց, որ, այսպիսով, ինքնախաբեություն կամ ժողովրդին խաբել է նշանակում այսօր ասելը, թե հնարավոր է վերադառնալ 2003թ-ի ծրագրին:

Հիշեցնենք, խոսքը «Պետական աջակցություն մանկական խնամակալական կազմակերպությունների շրջանավարտներին» հատուկ ծրագրի մասին է, որը նախատեսված է 1991թ-ից հետո Հայաստանի մանկատների շրջանավարտների համար և 153 շրջանավարտ այդ ծրագրով անցած տարիներին հասցրեց բնակարան ստանալ: Դեկտեմբերին մի խումբ շրջանավարտներ բաց նամակով դիմել էին երկրի ղեկավարին ու ընդգծել.

«Ներկայում կառավարությունը ժամանակավորապես դադարեցրել է ծրագիրը, ինչի հետևանքով 200-ից ավելի մանկատան շրջանավարտներս հայտնվել ենք անելանելի վիճակում, բառի բուն իմաստով փողոցում՝ չնայած այն հանգամանքին, որ վերոնշյալ ծրագրով պետական աջակցությունը նախատեսված էր օրենքով սահմանված կարգով…. ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական ապահովության նախարարությունը, շեղվելով բուն ծրագրից, ոչ մասնագիտական մոտեցում է ցուցաբերում շրջանավարտների նկատմամբ, ինչի հետևանքով շրջանավարտները հայտնվում են նոր խնդիրների առաջ: Օրինակ, նախարարությունը մեզ առաջարկել է ժամանակավոր կացարաններ երկրի ծայրամասային բնակավայրերում՝ շեղվելով ծրագրից: Սա մեզ համար անընդունելի է, քանի որ մեր մեծ մասը ուսանող է և սովորում կամ աշխատում է Երևան քաղաքում»: