Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ռումինահայ նկարիչ, ռումինական արվեստի նշանավոր դեմքերից Թեոդոր Ամանը (1831 թ.–1891 թ., Բուխարեստ): Ծնվել է այժմյան Ռումինիայի Արճեշ նահանգի Կամպլունգ Մուսչել քաղաքում: Նահանգի անվանման ծագումը միանշանակ կապվում է Մեծ Հայքի Տուրուբերան նահանգի համանուն քաղաքի հետ:

Թեոդոր Ամանը իր սկզբնական նկարչական կրթությունը ստացել է հայրենի Կոռտատել դղյակից ոչ հեռու գտնվող Կռայովա կենտրոնի և Բուխարեստի արվեստի դպրոցներում: Հետագա կրթությունը ստացել է Փարիզում: Կարճատև ճանապարհորդության ժամանակ այցելել է Կոստանդնուպոլիս և Ղրիմ: 1855 թ. Փարիզում անցկացված Համաշխարհային ցուցահանդեսին մասնակցել է իր նոր «Ալմայի ճակատամարտը» կտավի ցուցադրումով:

1863 թ. Թեոդոր Ամանը վերադառնալով կարճատև ճանապարհորդությունից ընկերոջ հետ քայլեր է ձեռնարկում հայրենիքում հիմնելու արվեստի օջախ: Ջանքերը ապարդյուն չեն անցնում, և 1864 թ. հոկտեմբերի 4-ին իշխան Ալեկսանդրու Իոանն Ա-ի հրովարտակով Բուխարեստում հիմնադրվում է Ազգային գեղարվեստի դպրոցը: Նորաստեղծ հաստատության տնօրեն է նշանակվում ինքը՝ Թեոդոր Ամանը՝ գլխավորելով այն մինչ մահը՝ 1891 թ.: Զբաղվել է նաև կսիլոգրաֆիայով: Ստեղծել է պատմական թեմաներով կտավներ, մարտանկարներ, դիմանկարներ, գունանկարներ:

1868-69 թթ. Թեոդոր Ամանը Բուխարեստում՝ Կլեմենտի փողոցում կառուցում է իր առանձնատուն-արհեստանոցը: Առանձնատան ներքին հարդարանքի մասին պատկերացում կարելի է կազմել գեղանկարչի մի քանի պատկերներից, ինչպիսիք են՝ «Գեղանկարչի արհեստանոցը» ու «Դիմակահանդես արհեստանոցում»:

Վաստակավոր նկարիչ-պրոֆեսորի մահից 17 տարի անց՝ 1908 թ.-ին, իր իսկ ցանկությանը համաձայն՝ առանձնատունը նորից բացում է իր դռները արդեն որպես տուն-թանգարան: «Թեոդոր Աման» թանգարանում ցուցադրվում են հեղինակային շուրջ 200 գեղանկար, 400 նկար ու փորագրանկար և 50 փորագրանկարների կաղապար-կլիշէներ: 1990 թ. հետմահու ընտրվել է Ռումինիայի Ակադեմիայի պատվավոր անդամ: Թեոդոր Ամանի կտավները այժմ գտնվում են Ռումինիայի տարբեր պատկերասրահներում:

Ընդունելություն / Դիմակահանդես արհեստանոցում

Գեղանկարչի արհեստանոցը

Փողոց Կամպլունգում

Ալմայի ճակատամարտը

Միհայ Քաջը նայում է կարդինալ Անդրեյ Բատորի գլխին

Թուրք պատվիրակները նվերներով Միհայ Քաջին

Ճակատամարտը ջահերի ներքո կամ Վլադ Ցեպեշի /Դրակուլաի/ գիշերային հարձակումը Մահմեդ սուլթանի ճամբարի վրա

Տեքստը և լուսանկարները՝ մասամբ evdu.am/evdu.am կայքից: 

Հայկական արվեստ շարքը նպատակ ունի նորելու մեր հիշողությունն ու հարգանքը` հանդեպ հայ արվեստի վարպետների ու դասականների:

Շարքի նախորդ հրապարակումները՝

«Այն ստեղծագործողն էր, որ միշտ շեշտում էր իր կապը Հայաստանի հետ»… Թեոդոր Աքսենտովիչ (լուսանկարներ)

Արա Սիմոնյանի աշխարհը (լուսանկարներ)

«Սիրում եմ խզբզել» … Արա Հայթայան (լուսանկարներ)

Լավագույն կին գեղանկարիչներից... Սաթենիկ Հովհաննիսյան (լուսնկարներ)

Հանգստության արվեստ... Աբել (լուսանկարներ)

Տրամադրություն թելադրող արվեստ… Հրաչ Ավագյան (լուսանկարներ)

«Ես նկարելիս աշխատում եմ ինքս ինձ չխանգարել»… Թաթոս (լուսանկարներ)

«Նկարչությունն Աստծո շնորհ է»…. Էդվարդ Վարդանյան (լուսանկարներ)

«Իսկական արվեստը բոլոր ժամանակների համար է»… Արմեն Վահրամյան (տեսանյութ, լուսանկարներ)

«Անցել է հոգևոր ինքնամաքրման ճանապարհ». Կայծ Վանիկյան (լուսանկարներ)

«...Սերտ կապ կա Արարչի և քանդակագործի միջև»... Գետիկ Բաղդասարյան (լուսանկարներ, տեսանյութ)

Կրթվել է Արևմտյան արվեստի լավագույն ավանդույթներով… Դավիթ Միրզոյան (լուսանկարներ)

Հայրենասիրությունը միայն արվեստագետների ու մտավորականների մենաշնորհը չէ… Լևոն Ասլանյան (լուսանկարներ)

«Ես չեմ ընտրել իմ արվեստը, այն իմ արյան կանչով է»… Անուշ Եղիազարյան (լուսանկարներ)

«… Իմ նկարները ես եմ»… Հասմիկ Ավետիսյան (լուսանկարներ)

ՄԱԿ-ի կազմակերպված ցուցահանդեսում նրա կտավը լավագույնն է ճանաչվել... Վեսո (լուսանկարներ)