Ձեր վստահելի աղբյուրը

Խաչատրյան ամուսինները Սառնակունք գյուղում արդեն 2 տարի է՝ շարունակում են սպասել  իրենց բանակային որդուն. զինծառայող Գրիշա Խաչատրյանը, սակայն, մահացել է Արարատի մարզի զորամասի դիրքերում, հերթապահության ժամանակ: Ըստ պաշտոնական վարկածի, Խաչատրյանը մահացու վիրավորում է ստացել զենքի օգտագործման կանոնները խախտելու հետևանքով:

Սյունիքի մարզի նախկին Սառնակունք գյուղի (այժմ խոշորացված Գորայք գյուղի կազմում-հեղ.) կենտրոնական փողոցից քիչ հեռու Խաչատրյանների տունն է: Երբեմնի բազմանդամ ընտանիքում այժմ ապրում են ամուսիններով. դուստրերը ամուսնացել, գնացել են, որդին բանակից չի վերադարձել:

Գրիշան ֆիզիկապես չի ապրում ծնողների կողքին, բայց նրա լուսանկարները հյուրասենյակի կահույքի մեծ հատվածն են զբաղեցրել. Գրիշան զինվորական հագուստով, Գրիշան ընկերների հետ, Գրիշան դպրոցական ավարտական երեկոյին, Գրիշան՝ մորը գրկած՝ երջանիկ, անհոգ: Մայրը՝ 56-ամյա տիկին Նազիկը, մոտենում է, նկարը համբուրում, գրկում, «կարոտն առնում»: Ասում է՝ Գրիշայի պահարանին ու նրա հագուստին ձեռք չի տվել. ամռանը հագուստն «արևին է տալիս», որ չվնասեն միջատները:

Տիկին Նազիկը՝ սև ժապավենը գլխին, պատմում է որդու մասին, ասում, որ բոլորի սիրելին էր, դպրոցում լավ էր սովորում, բանակում չուներ խնդիրներ, 11 ամիս էր ծառայում ու դժգոհ չէր ծառայությունից:

«Դեպքի նախորդ օրը գիշերը զանգեց, ասեց պոստերում ենք, հերթափոխը կլինի վաղը ու վեշերն արդեն հավաքել ենք: Առավոտը 10 անց 27 րոպեին դեպքը պատահել ա, հենց հերթափոխելու ընթացքում: Ինչ էղա՞վ, ո՞նց էղավ: Եթե դժգոհություն չի առաջացել, եթե խնդիր չի եղել, բա ի՞նչ էղավ պատճառը, մինչև հիմա մեր համար փակ ա», -պատմում է մայրը:

Նրա համար նույնիսկ տարօրինակ էր, որ իր որդու մահվան դեպքի հանգամանքների մասին առաջինը խոսել է պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը՝ առաջինը հայտարարելով, որ Խաչատրյանը մահացու վիրավորում է ստացել զենքի օգտագործման կանոնները խախտելու հետևանքով:

56-ամյա կնոջ համար անհասկանալի է մինչ այժմ. «Եթե իմ որդին զենքի հետ վարվելու կանոններին տեղյակ չի եղել, ինչո՞ւ ես հանել դիրքեր»:

Գրիշայի հայրը՝ 57-ամյա Մուրադ Խաչատրյանը ունի տրակտոր, ասում է գյուղացիներին օգնում է խոտի «տուկը» դաշտից տուն հասցնելու հարցում, պահում են կովեր, «մի կերպ ապրում են», բայց կյանքը իմաստը կորցրել է. Գրիշան իրենց կողքին չէ:

«Որևիցե մեկը գալիս է՞ իմ դուռը բացի, տեսնի՝ ոնց եմ տանջվում, ոնց եմ պահել երեխուն՝ քրքրված, տանջված, ախր իրանք երեխա չեն պահել, ցավդ տանեմ, իրանք չգիտեն երեխու քաղցրությունը, իրանցը փողն է: Իմ ծուխը հիմի կտրվավ, իմ դուռը փակ մնաց, բա իմ երազանքը ըտենց է՞ր, բա ես ըտենց երազանքներ ունեի՞: Բա բանակ ա՞ էդի, բա տանես երեխու գլուխը ուտե՞ս», -լացակումած ասում էր մայրը:

Գրիշա Խաչատրյանի մահվանից հետո պատժվել է մեկ այլ զինծառայող՝ դիրքի ավագ, մարտական հերթապահություն իրականացնող անձնակազմի պետ Վարդան Կիրակոսյանը, սակայն այլ բանի համար. Արարատի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավճռով նա մեղավոր է ճանաչվել իշխանությունը չարաշահելու համար (ՀՀ քրեական օրենսգրքի 375-րդ հոդվածի 1-ին մաս) և դատապարտել ազատազրկման 2 (երկու) տարի ժամկետով:

Սակայն Վերաքննիչ դատարանը բավարարել է Կիրակոսյանի բողոքը և կիրառել ավելի մեղմ պատիժ՝ որոշվել է ազատազրկման ձևով նշանակված պատիժը պայմանականորեն չկիրառել` սահմանելով փորձաշրջան 1 տարի ժամկետով: Բացի այդ, Վերաքննիչ դատարանի որոշմամբ Կիրակոսյանի նկատմամբ ընտրված խափանման միջոց կալանավորումը վերացվել է, և նա դատարանի դահլիճում ազատվել է կալանքից:

Բանն այն է, որ մարտական հենակետում Կիրակոսյանը հայտնաբերելով շարքային Գրիշա Մուրադի Խաչատրյանի դիակը և վերջինիս ամրակցված ինքնաձիգը, ըստ մեղադրական եզրակացության, անձնական այլ շահագրգռվածությունից ելնելով, անցել է պաշտոնեական լիազորությունների սահմանը:

Նա ոչ միայն միջոցներ չի ձեռնարկել դեպքի վայրը պատշաճ պահպանելու ուղղությամբ, այլ առանց անհրաժեշտության և համապատասխան թույլտվության, մուտք է գործել տվյալ դիտակետ, վերցրել է դիակի կողքին եղած ինքնաձիգը, հանել պահատուփը, լիցքաթափել զենքը, խախտել ինքնաձիգի իրական տեղադրությունը, պատշաճ չի պահպանել դեպքի վայրը, ինչի հետևանքով խոչընդոտ է առաջացրել իրավապահ մարմինների կողմից դեպքի իրական հանգամանքները բացահայտելու և մեղավոր անձանց պարզելու ուղղությամբ:

Գրիշայի մայրը քննությաննկատմամբ վստահություն չունի և չի հավատում, որ զենքի հետ վարվելու կանոններ են խախտվել, քանի որ նրա խոսքով, ինչքան էլ կանոնները խախտվեն, ինքը չէր կարող իրեն վիրավորել ականջի հետևի մասից:

«Թող հերթապահության մասնակից 11 հոգուն նորից հարցաքննեն, սերժանտը ինչի՞ իրա պոստում չի եղել, ինչի՞ իրա հերթափոխը չի կատարել: Սերժանտը ինչի՞ համար ա: Իրան դատել են երկու տարի, էդ երկու տարին ի՞նչ ա անելու, իմ երեխուս հետ ա՞ բերելու», -հարցեր է բարձրացնում որդուն կորցրած մայրը, որոնց պատասխաններն արդեն երկու տարի է՝ չի ստանում:

Տիկին Նազիկի համար վիրավորական է, որ բանակում որդուն կորցրած մորը պաշտպանական համակարգից որևէ մեկը չի հանդիպում, սփոփում. «30 հազար դրամ թոշակ ես նշանակել, իմ երեխեն 30 հազար է՞ր օգուտ տալու ինձ: Ի՞նչ եմ անում քո էն 30 հազարը, ո՞ւմ աչքերին ես թոզ փչում: Ինչի՞ս ա պետք: Չեն էլ ամաչում»: