Ձեր վստահելի աղբյուրը

Արդեն մի քանի օր է մեդիադաշտում պտտվում են Ադրբեջանի կողմից Իսրայելից 1.6 մլրդ դոլար արժողությամբ զենքերի ձեռբերման մասին լուրերը: Հնարավոր գործարքի և դրա նշանակության շուրջ Panorama.am-ը զրուցեց փորձագետների և քաղաքական գործիչների հետ:

ԱԺ պատգամավոր Հովհաննես Սահակյանը նշեց, որ Ադրբեջան ամեն տարի մեծացնելով սպառազինության ծախսերը՝ վտանգում է առանց այդ էլ տարածաշրջանում առկա փխրուն կայությունը:

«Առաջին անգամը չէ, որ Ադրբեջանը նման մասշտաբների գործարքներ է անում, ինչը մեկ անգամ ևս ապացուցում է, որ այդ երկիրը հակված չէ խնդրի կարգավորման խաղաղ ճանպարհին: Ադրբեջան խաբում է իր ժողովրդին, զրկանքներ պատճառում ու դա միայն այն պատճառով, որ փորձում է ցույց տալ, թե ուժի մեջ են իր խոստումները: Սակայն միայն զինամթերք գնելով բանակ չեն կառուցում, հաղթանակի չեն հասնում:

Չնայած այն հանգամանքին, որ այդ երկրում անընդհատ հայատյացություն է սերմանվում, կարծում եմ՝ ադրբեջանական հասարակությունն ինքը դեմ է պատերազմին ու չի հավատում իր բանակի մարտունակությանը:

Կարծում եմ՝ գործարքի կայացումից անմիջապես հետո, միջազգային հանրությունը կարտահայտի իր վերաբերմունքը, քանի որ Ադրեջանն իր այս քաղաքականությամբ իրավիճակը տարածաշրջանում դարձնում է պայթյունավտանգ: Այստեղ արդեն անիմաստ է խոսել ինչ-որ հարցում դիրքորոշումները մոտեցնելու կամ վտսահության մթնոլորտի ստեղծման մասին»,- ասաց պատգամավորը:

Ռազմական փորձագետ Արծրուն Հովհաննիսյանի խոսքերով, Իսրայելի և Ադրբեջանի միջև ռազմական համագործակցությունն արդեն հարուստ ավանդույթներ ունի, սակայն նույնիսկ այդ դեպքում նշված գումարը բավականին մեծ է:
«Զինատեսակների մեջ բացի արդեն ավանդական դարձած ԱԹՍ-ներից (անօդաչու թռչող սարք) նշվում են նաև ՀՕՊ (հակաօդային պաշտպանություն) և ՀՀՊ (հակահրթիռային պաշտպանություն) համալիրներ: Այս փաստը չափազանց ուշագրավ է: Եթե անգամ հաշվի չառնենք այն հանգամանքը, որ մինչև վերջերս Իսրայելը Ադրբեջանին երբեք չի վաճառել ժամանակակից ու հզոր զինատեսակներ, միևնույնն է զարմանալի է այն հանգամանքը որ նշվում են ՀՀՊ համալիրներ:

Վաճառված հրետանային համակարգերը ունեն լուրջ թերամշակություններ, ԱԹՍ-ները հնացած կամ սուրոգատ ԱԹՍ-ներ են: Քանի որ իսրայելական ռազմական տեխնիկան շատ բարձրակարգ է, ապա սա նշանակում էր, որ Իսրայելի համար Ադրբեջանը մի ասիական հետամնաց երկիր է: Ահա թե ինչու է նաև կասկածելի ավելի լավ ռազմական համագործակցության հեռանկարը: Իսրայելը ավելի լուրջ ռազմական գործընկերներ ունի քան Ադրբեջանն է, տարեկան ավելի մեծ գումարներով է զենքեր վաճառում, սակայն նույնիսկ այդ երկրներին չի տրամադրում ԱԹՍ-ների պատրաստման հույժ գաղտնի եւ թանկարժեք տեխնոլոգիան։ Մասնավորապես մարտական ԱԹՍ-ներ ինչպես հաճախ ներկայացնում են Ադրբեջանում: Ավելի բարդ է ՀՕՊ-ի և ՀՀՊ-ի համալիրների հարցը:

Իսրայելական արտադրության ՀՀՊ համալիրները երկուսն են` Arrow և Iron Dome: Դրանք երկուսն էլ գերգաղտնի համալիրներ են, զուտ ՀՀՊ-ի համար են ստեղծված որոնց վաճառքը քիչ հավանական է մեկ այլ երկրի: Հարկ է նշեմ, որ Իսրայելը այլ համալիրներ քիչ ունի որոնք կարող են լուծել ՀՕՊ-ի խնդիրներ, դրանք հիմնականում փոքր հեռահարության միջոցներ են: Այս առումով հետաքրքիր է հատկապես վերլուծաբան Ջոշուա Կուչերայի պնդումը այն մասին որ այդ զենքերը նախ և առաջ ուղված է Հայաստանի դեմ: Այս դեպքում հարց է առաջանում Ադրբեջանը բոլորովին վերջերս ՌԴ-ից գնեց երկու դիվիզիոն С-300 ПМУ-2 համալիրներ, որոնք ևս կարող են լուծել ՀՀՊ խնդիրներ: Ինչպես հայտնի է Ադրբեջանը գնել է նաև այլ խորհրդային համալիրներ և վերանորոգել է նաև եղած հին համալիրները: Հարց է առաջանում ինչի համար, ինչպես հայտնի է ՀՀ-ը չունի մեծ ՌՕՈւ-եր: Սա կարող է նշանակել, որ կամ նախկին լուրերն էին հերյուրանք, կամ իրականում այդ զենքերը չունեն այն հուսալիությունը, մասնավորապես С-300 ПМУ-2-ը, կամ էլ իրականում Ադրբեջանը պատրաստվում է բոլորովին այլ պատերազմի: Ամենայն հավանականությամբնման միջոցները նախ ուղված են Իրանի դեմ»,- ասաց ռազմական փորձագետը: