Ձեր վստահելի աղբյուրը

 Շվեյցարիայի Մոնտրյո քաղաքում մեկնարկել է սիրիական հակամարտության կարգավորմանն ուղղված «Ժնև 2» միջազգային համաժողովը, որի մասնակիցների ելույթների վերաբերյալ Panorama.am-ի թղթակիցը զրուցեց արաբագետների հետ:

Մեկնաբանելով ԱՄՆ և ՌԴ արտաքին գերատեսչությունների ղեկավարների ելույթները՝ արաբագետ Սարգիս Գրիգորյանը նշեց, թե Ջոն Քերին իր խոսքում հստակ մատնանշել է, որ ԱՄՆ-ն սիրիական հակամարտության խաղաղ կարգավորման միակ լուծումը տեսնում է հակամարտող կողմերի համաձայնությամբ ստեղծված անցումային կառավարություն ստեղծելու մեջ, որտեղ, ըստ Քերիի, Բաշար ալ Ասադը տեղ չունի՝ շեշտելով, որ իր սեփական ժողովրդի հետ պատերազմող մարդն անհնար է դառնա լեգիտիմ ղեկավար:

«Սա ևս մեկ անգամ սիրիական հակամարտության վերաբերյալ ամերիկյան կողմի դիրքորոշման արտահայտումն էր՝ ուղղված համաժողովի մասնակիցներին, որն էական փոփոխություն չի կրել՝ ԱՄՆ շարունակում է պնդել կողմերի համար ընդունելի անցումային կառավարության ստեղծման ու Բաշար ալ Ասադի հետագա Սիրիայում դերակատարում չունենալու վրա: Բացի դա, միասնական ջանքերով տարածաշրջանում խաղաղություն ապահովող հանընդհանուր բանաձևի ընդունման հետ կապված Քերիի լավատեսությունը զուգորդվեց Բաշար ալ Ասադին անցումային կառավարության մեջ չտեսնելով, ինչը հստակ մեսիջ էր պարունակում, որ ԱՄՆ-ն ջանք ու եռանդ չի խնայելու խաղաղություն ապահովող գործընթացներում՝ այն է՝ համընդհանուր բանաձևի մշակմանը մասնակից լինելու մեջ»,- ավելացրեց Ս. Գրիգորյանը:

Ըստ արաբագետի՝ ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովի ելույթում հնչած կոչն ուղղված վերաժողովի մասնակիցներն՝ ամեն ինչ անել օգնելու սիրիական կառավարությանն ու ընդդիմությանը միավորել ջանքերը երկրում ահաբեկչությունն արմատախիլ անելու, ինչպես նաև ամբողջ տարածաշրջանում սիրիական հակամարտության տարածումը կասեցնելու ուղղությամբ, նույնպես նոր բաներ չի ավելացնում Մոսկվայի դիրքորոշման մեջ:

«Թերևս Լավրովի կողմից արտահայտած այն միտքը, թե «Ժնև 2»-ով հետաքրքրված Սիրիայի առանձին ընդդիմադիր ուժերին, ինչպես նաև Իրանին պետք է հնարավորություն տրվի միանալ Սիրիայի հարցով բանակցություններին, կարելի է դիտարկել վերջին օրերի զարգացումների համատեքստում, ինչը ենթադրում է «Ժնև 2»-ին մասնակցելու հնարավորությունից զրկված Իրանին և Մոսկվային լոյալ որոշ ներսիրիական ընդդիմադիր ուժերին հնարավորություն տալ հետագայում մաս կազմելու այդ պրոցեսին: Իսկ Լավրովի արտահայտած միտքը, թե մերձավորարևելյան տարածաշրջանի երկրներին մի շարք պետությունների կողմից քաղաքական բարեփոխումների դեղատոմսերի պարտադրանքի փորձերը կասեցնում են հակամարտությունների կարգավորման գործընթացը, ոչ այլ ինչ է, քան մերձավորարևելյան տարածաշրջանում ձգձգվող հակամարտություններում որոշ երկրների մեղսակցության բարձրաձայնում», - պարզաբանեց արաբագետը:
«Դրանով Լավրովը հասկացնել է տալիս, որ Ռուսաստանի կողմից համակրանքի չարժանացած որոշ երկրների վարքագիծը հակամարտությունների կարգավորմանն ուղղված գործընթացները տանում է դեպի փակուղի՝ շեշտելով սիրիական հակամարտության հնարավոր հետագա բացասական միտումներում վերոհիշյալ երկրների մեղավորության մասին»,- ասաց Ս. Գրիգորյանը:
«Շվեյցարական Մոնտրյո քաղաքում մեկնարկած սիրիական հակամարտության քաղաքական կարգավորմանը նվիրված միջազգային համաժողովի առաջին օրն, առնվազն մասնակիցների հռետորաբանության տեսանկյունից, աչքի չընկավ լուրջ անակնկալներով»,- քննարկվող թեմայի շուրջ նման կարծիք արտահայտեց արաբագետ Արմեն Պետրոսյանը:

«Ինչպես և սպասվում էր, և ինչպես ընդհանրապես ընդունված է նման բնույթի միջազգային հանդիպումների դեպքում, դրանց առաջին օրվա ընթացքում բանակցող կողմերը ներկայացնում են իրենց պահանջների առավելագույն շեմը և ապա՝ որոշակի տեղ թողնում նաև սակարկելու հնարավորությունների համար, ընդհանուր առմամբ, գրեթե այս տրամաբանությունն է իշխել համաժողովի ընթացքում հնչած բոլոր մասնակիցների ելույթների ընդհանուր բովանդակության համատեքստում»,- նշեց Պետրոսյանը:

Նրա կարծիքով՝ «Կառուցողականության տեսանկյունից հատկապես կարելի է առանձնացնել ՌԴ արտգործնախարար Լավրովի ելույթը, որտեղ իրավացիորեն մատնանշվեցին համաժողովի թերի կողմերը՝ հատկապես Իրանի և ներսիրիական քաղաքական ընդդիմության որոշ կառույցների բացակայության առումով: Այս տեսանկյունից, կարծում եմ, որ Լավրովի հայտարարության մեջ, հիրավի, ընդգծվում են առաջնային հավանական խոչընդոտները՝ կապված համաժողովի հնարավոր արդյունքների ճանաչման հետ; Թերևս հենց սա է ամենաէական հիմքը այն հոռետեսական կանխատեսումների, թե «Ժնև 2»-ի արդյունքները իրականում ոչինչ չեն կարող փոխել հենց Սիրիայի ներսում, քանի որ համաժողովին ներկայացած արտասիրիական ընդդիմությունն էական ազդեցություն չունի երկրի ներսում ծավալվող գործընթացների վրա, իսկ նրան հարող զինված խմբավորումների դերակատարությունը կառավարական ուժերի դեմ պայքարում ակնհայտորեն նվազել է իսլամական ծայրահեղ արմատական խմբավորումների գործունեության համեմատ»:

Անդրադառնալով ԱՄՆ պետքարտուղար Ջոն Քերիի հայտարարությանը՝ Պետրոսյանը նշեց. «Ի տարբերություն ռուսաստանցի իր գործընկերոջ՝ ԱՄՆ պետքարտուղարն իր խոսքում բացառեց Բաշար ալ Ասադի դերակատարությունն ապագա Սիրիայում: Իհարկե, այս հանգամանքը բացասական ազդեցություն կունենա նախ և առաջ սիրիական ընդդիմության կարծր դիրքորոշման մեղմացման վրա, իսկ մյուս կողմից՝ առավել կծայրահեղացնի սիրիական կառավարական պատվիրակության դիրքորոշումը, որի ապացույցն էլ Սիրիայի ԱԳ նախարարի կոշտ պատասխանն էր՝ ուղղված Քերիի հայտարարությանը: Մյուս կողմից, չի կարելի բացառել նաև այն հանգամանքը, որ իր ելույթում նման դրույթի ընդգծումը եղել է այն խոստումներից մեկը, որ ԱՄՆ պետքարտուղարը տվել է ընդդիմության ներկայացուցիչներին՝ «ժնև 2»-ին մասնակցության համաձայնության դիմաց: Ինչևիցէ, պետք է փաստել, որ ալ Ասադի հեռացման մասին դրույթը միանշանակորեն բացասաբար կանդրադառնա համաժողովի հետագա ընթացքի վրա»:

Մեկնաբանելով հակամարտ կողմերի ընդհանուր հռետորաբանությունը՝ Panorama.am-ի զրուցակիցը կարծիք հայտնեց. «Դրանց բովանդակության մեջ ևս որևէ նոր բան չգրանցվեց: Հակամարտ կողմերը հանդես եկան փոխադարձ մեղադրանքներով՝ նաև ուղղված յուրաքանչյուրի արտաքին հովանավորների դերակատարության հանգամանքին, ինչը բնական է, ինչպես նաև նշեցին իրենց սպասելիքները համաժողովի արդյունքներից ընդհանրապես, որոնք, ըստ էության, չեն փոխվել. կառավարական պատվիրակության համար առաջնային է ահաբեկչության դեմ պայքարն, ընդդիմության համար՝ ամենալայն գործադիր իրավասություններով օժտված անցումային կառույցի ստեղծումն՝ առանց Բաշար ալ Ասադի ներգրավման»:

«Այնուամենայնիվ, համաժողովի մեկնարկային օրը, չհաշված որոշ արարողակարգային միջադեպեր,էական անակնկալներ չգրանցվեցին: Բացման արարողությունը նման համաժողովների համար արտահայտում է միայն հանդիպման արտաքին կողմն, իսկ իրական գործընթացները և կողմերի պատրաստակամությունը, ճկունությունն ու հետևողականությունը կերևան արդեն առաջիկա օրերին»,- եզրափակեց Ա. Պետրոսյանը: