Ձեր վստահելի աղբյուրը

 «Ժնև 2-ի» առաջին փուլի արդյունքում ՄԱԿ-ի և ԱՊԼ-ի հատուկ ներկայացուցիչ ալ- Ախդար ալ-Իբրահիմիի միջնորդությամբ ձեռք բերված նախնական պայմանավորվածությունների համաձայն՝ փետրվարի 10-ին սիրիական կառավարական և ընդդիմադիր պատվիրակությունների միջև վերսկսվելու են բանակցությունները:

Այս համատեքստում, փետրվարի 5-ին ԱՄՆ պետքարտուղար Ջոն Քերին ամերիկյան CNN հեռուստաալիքին տված հարցազրույցի ընթացքում, անդրադառնալով Սիրիայում ստեղծված իրավիճակին, նշել է, որ ՍԱՀ նախագահ Բաշար ալ-Ասադը վերջին շրջանում որոշ չափով ամրապնդել է իր դիրքերը, մինչդեռ նա, ինչպես նախկինում, չի հաղթում, և իրավիճակը փակուղային է:

Ինչ խոսք, ամերիկացի բարձրաստիճան դիվանագետի նման հայտարարությունը գնահատել ինքնանպատակ չի կարելի, այն էլ տվյալ ժամանակահատվածում, երբ շուրջ երեք տարի շարունակվող սիրիական ճգնաժամի քաղաքական կարգավորման նպատակով գործադրվում են աննախադեպ ջանքեր և առկա են գոնե նվազագույն ձեռքբերումներ: Ասել է թե՝ այս պարագայում մեծ քաղաքականության մեջ «անկեղծության» կատեգորիայի կիրառումը գոնե ենթատեքստային միտումներ ունի:

Դեռևս հունվարի 22-ին՝ շվեյցարական Մոնտրյո քաղաքում սիրիական թնջուկի հանգուցալուծմանը նվիրված միջազգային համաժողովի մեկնարկի օրն, ԱՄՆ պետքարտուղարն իր ելույթում կրկին անգամ ընգծել էր ապագա Սիրիայում Բաշար ալ-Ասադի դերակատարման բացառման հանգամանքը: Քերիի այս հայտարարությունը կարելի է դիտարկել երկու տեսանկյունից, նախ՝ որպես սիրիական իշխող վարչակարգի նկատմամբ պաշտոնական Վաշինգտոնի դիրքորոշման վերահաստատում, և երկրորդ, ինչն առավել առարկայական է, և որքան էլ նման մոտեցումը կառուցողական չէր միջազգային հանդիպման առանցքային կազմակերպիչ պետություններից մեկի գլխավոր դիվանագետի կողմից, այնուամենայնիվ՝ որպես ստվերային բանակցությունների ընթացքում սիրիական վարչակարգի հակառակորդների գոնե մի մասին Ժնև բերելու՝ ԱՄՆ-ի ստանձնած պարտավորության իրականացման հարցում ընդդիմությանը տրված որոշ խոստումների կատարում:

Ինչ խոսք, Բաշար ալ-Ասադի հեռացման հրամայականի վերաբերյալ նաև Ջոն Քերիի հայտարարությունն անկյունաքար հանդիսացավ սիրիական կառավարական և ընդդիմադիր պատվիրակությունների արդեն ժնևյան ուղղակի բանակցություններում առաջացած անհամաձայնության համար: Եվ անգամ Սիրիայում այսօր ստեղծված ամենաէական հիմնախնդիրների՝ ռազմական գործողությունների դադարեցման, հումանիտար ճգնաժամի, միլիոնավոր փախստականների հիմնահարցի, իսլամական ծայրահեղ արմատական տարրերից բխող սպառնալիքների կողքին Բաշար ալ-Ասադի անձի հեռացման հարցն այնքան էլ լուրջ չի երևում և հատկապես այն պարագայում, երբ վերոնշյալ խնդիրների լիարժեք լուծումն անհնար է առանց հենց նույն Բաշար ալ-Ասադի մասնակցության, քանի որ արդեն ակնհայտ է, որ Սիրիայի գործող նախագահի անձը այդ երկրում գործող պետական, քաղաքական համակարգի պահպանաման գլխավոր երաշխավորն է, առանց որի՝ դիմակայել Սիրիայից բխող տարածաշրջանային և անգամ համաշխարհային մարտահրավերներին չափազանց բարդ կլինի դիմակայելն ամբողջ միջազգային հանրության համար:

Ասվածի համատեքստում, պարզ է դառնում նաև Ջոն Քերիի՝ արդեն վերջին հայտարարության մեջ պարունակվող ենթատեքստը՝ հենց փետրվարի 10-ին ընդառաջ. ներքին զինված հակամարտության թոհուբոհում գտնվող որևէ երկրում հակամարտ կողմերից մեկի առաջնորդի հեռացումը պահանջել, այն էլ՝ խոստովանելով նրա դիրքերի ամրապնդման մասին, մեղմ ասած, անտրամաբանական է, եթե ոչ՝ անլուրջ: Հետևաբար, նման մոտեցմամբ, Քերին մեսիջ է հղում, ակնկալվող բանակցություններին ընդառաջ, հատկապես սիրիական ընդդիմության ընդամենը մի հատվածին ներկայացնող պատվիրակությանը և նրա տարածաշրջանային որոշ հովանավորներին՝ պատրաստ լինել փոխզիջումների և ալ-Ասադի հեռացման պահանջը դիտարկել արդեն ոչ առաջնայինների շարքում:

Հեղինակ՝  արաբագետ Արմեն Պետրոսյան