Ձեր վստահելի աղբյուրը

1947 թվականին Ստեփան Թարյանը քանդակել է մերկ կնոջ քանդակը, որը Երևանում ՝ Օղակաձև զբոսայգում, տեղադրվել է 43 տարի անց՝ 1990 թվականին: Քանդակը կոչվում է «Սպասում»։
Կնոջ կերպարը խորհրդանշող հաջորդ արձանը կարող եք տեսնել, երբ Աբովյան փողոցի կողմից Սայաթ Նովայի պողոտայով հասնում եք Տերյան փողոցի խաչմերուկ: Այդտեղ է տեղադրված «Ղարաբաղցի կինը» արձանը, որը քանդակագործ Դավիթ Երևանցին քանդակել է ծնունդով շուշեցի, մենապարուհի ու երգչուհի Արև Բաղդասարյանի կերպարով։
Խորհրդային պաշտոնյաները սակայն արգելել էին քանդակը տեղադրել քաղաքում. այն երկու տարի կալանված էր ձուլարանում։
Ղարաբաղյան շարժումից հետո՝ 1988 թվականին, արձանը տեղադրվեց Կարապի լճի վերին հատվածում։

1990-ականներին, երբ որոշվեց, որ հայ կանայք մեծարանքի և սիրո խոսքերի պետք է արժանանան ոչ միայն մարտի 8-ին , այլև ապրիլի 7-ին, և որ դա պետք է լինի մայրության և գեղեցկության տոն, այն խորհրդանշող քանդակի մրցույթ հայտարարվեց: Դրա շնորհիվ 1994 թվականին մեր քաղաքն ունեցավ «Կրակի պար» (Լիլիթ) քանդակը, որի հեղինակը քանդակագործը Վիլյամ Պետրոսյանն է։

Կարմիր տուֆի վրա քանդակագործի քառասնօրյա տքնանքից ծնվեց երիտասարդ կնոջ կերպարը, պիրկ , ճկուն մարմնով, կրակից ելնող կրակին ձուլված բարեկազմ ոտքերով։ Արձանը տեղադրված է Ուրուգվայի հրապարակում։

«Զարթոնք». այսպես է կոչվում Բուզանդի փողոցում գտնվող 2 մետր բարձրություն ունեցող սպիտակ մարմարից այս քանդակը, որը պատկերված է բնության, կյանքի զարթոնքը խորհրդանշող կնոջ կերպարով՝ աղավնին գլխավերևում պահած։
Արձանը տեղադրվել է 2001 թվականին, քանդկագործը Յուրի Պետրոսյանն է։

Երևանում կնոջ կերպարը խորհրդանշող թերևս ամենաբարձր , բարձրադիր և ամենաազդեցիկ արձանը «Մայր Հայաստան» -ն է: Արձանն ու պատվանդանը որքան էլ միաձույլ , նաև առանձին -առանձին են մեծ արժեք ներկայացնում։ Ճարտարապետ Ռաֆայել Իսրայելյանը 1951 թվականին կառուցեց հաղթանակի արձանը, 30 մետր բարձրությամբ, խիստ ու արտահայտչական համամասնություններով։

1960-ական թվականներին համալիրը վերակառուցվեց, և դրա վրա տեղադրվեց քանդակագործ Արա Հարությունյանի «Մայր Հայաստան» արձանը` 22 մետր բարձրությամբ։

Արձանը բարձր է ու թերևս միայն նկարներում կարել է լավ տեսնել կնոջ դեմքի արտահայտությունը, ներքին ուժ ու վճռականություն, միաժամանակ կանացիություն, այդպիսին է լինում իր զավակին պաշտպանող մոր հայացքը։ Հայացք, որի հովանու ներքո է քաղաքամայր Երևանը։

… Երբ Կիպրոսցի քանդակագործ Պիգմալիոնը փղոսկրից քանդակեց կնոջ արձան, նա անգամ չէր կարող պատկերացնել, որ վերջինս այնքան կատարյալ կլինի, որ ինքը կսիրահարվի չքնաղ արձանին։ Սիրո աստվածուհի և հավատարիմ սիրահարների հովանավոր Աֆրոդիտեն անսալով Պիգմալիոնի խնդրանքին, շունչ և կյանք պարգևեց Գալատեյային։ Եթե նման հրաշքները նաև իրական կյանքում հնարավոր լինեին , ապա շատ չքնաղ կանայք հոգի ու կյանք կառնեին քանդակներից ու նրանցից մի քանիսը կապրեին հենց մեր քաղաքում: