Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայաստանում գործող քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների (ՔՀԿ) կայնության ցուցանիշը 3,9 է, որը նախորդ տարվա համեմատ բարելավել է 1-ով: Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայի և Եվրասիայի ՔՀԿ կայունության ինդեքսի 2012թ.-ի հրատարակության շնորհանդեսի ժամանակ Panorama.am-ին ասաց Քաղաքացիական զարգացման և համագործակցության հիմնադրամի փորձագետ Տաթևիկ Մարգարյանը:

ՔՀԿ-ների կայունության ինդեքսը վերլուծական մի գործիք է, որը չափում է ՀԿ-ների սեկտորի առաջընթացը: Ինդեքսը հետևում է 29 երկրներում վերջին 15 տարվա ընթացքում առկա՝ քաղաքացիական սեկտորի առաջընթացին: Ինդեքսը ուսումնասիրում է քաղաքացիական հասարակության համար նպաստավոր միջավայրը՝ մասնավորապես իրավական միջավայրը, կազմակերպության կարողությունները, ֆինանսական կայունությունը, շահերի պաշտպանությունը, ծառայությունների մատուցումը, ենթակառուցվածքային և հանրային ընկալումը: Յուրաքնաչյուր չափանիշ գնահատվում է 7 նիշանոց սանդղակով, որտեղ 1-ը շատ առաջադեմ մակարդակն է նշանավորում, իսկ 7-ը՝ զարգացման ցածր մակարդակ: Ինդեքսը մշակվել է ԱՄՆ միջազգային գործակալության կողմից՝ յուրաքանչյուր երկրում տեղական կազմակերպության հետ համագործակցությամբ:

Տ. Մարգարյանի ներկայացմամբ, Հայաստանն արդեն մի քանի տարի է առաջ է շահերի պաշտպանության իր ցուցանիշով՝ 3,4, իսկ ամենաթույլ կողմը ՔՀԿ-երի ֆինանսական կայությունն է՝ 5,2, ինչը պայմանավորված է Հայաստանում գործող օրենսդրական միջավայրով և մշակույթով: «Մեր ՀԿ-ները չունեն ձեռնարկատիրական գործունեության իրավունք և կարող են գոյատևել միայն նվիրատվությունների, դրամաշնորհի հաշվին: Մեր հասարակության մեջ առկա չէ բարեգործություն ու վստահություն ՀԿ-ների նկատմամբ, որպեսզի եկամտի մասը տրամարդեն ՀԿ-ներին: Վստահությունը բավարար չէ նաև բիզնես կառույցների կողմից»,- ասաց փորձագետը:

Տ.Մարգարյանի նաև նշեց, որ ՔՀԿ-երի կազմակերպական կարողությունները գրանցվել է 3,8, ինչը բավականին լավ արդյունք է: Ըստ նրա, դա պայմանավորված է 2012 թ. տեղի ունեցած ընտրություններով՝ խորհրդարանական, ՏԻՄ. ՔՀԿ-ներն ավելի շատ էին ներգրաված ընտրական գործընթացներում՝ կազմելով մի շարք կոալիցիաներ՝ ընտրությունները վերահսկելու և հասարակության իրազեկությունը բարձրացնելու համար:

Նախկին ԱՊՀ երկրների համեմատությամբ, ըստ փորձագետի, Հայաստանը բավականին լավ դիրքերում է, ընդհանուր ցուցանիշով միայն Ուկրաինային է զիջում, թեև Վրաստանում ՀԿ-ի գործունեության համար իրավական միջավայրն առավել բարենպաստ է: Վիճակը բավականին վատ է ՌԴ-ում:

ՀՀ արդարադատության նախարարության տվյալներով, Հայաստանում 2012 թ. հոկտեմբերի դրությամբ գրանցված է եղել 3432 ՀԿ-ներ, 733 հիմնադրամներ և 301 իրավաբանական անձանց միություններ: 2011-ի համեմատ այս թիվը մի փոքր նվազել է, քանի որ մի շարք կազմակերպություններ փակվել են՝ հարկային հաշվետվություններ չներկայացնելու համար: