Ձեր վստահելի աղբյուրը

Մարդու իրավունքների պաշտպանի գրասենյակում աշխատողների իրավունքներ են խախտվում, այստեղ կյանքի չեն կոչվում «Մարդու իրավունքների պաշտպանի մասին» օրենքի առանձին դրույթներ, որոնք հիասթափեցնում են աշխատակազմում աշխատողներին, իսկ այնտեղից հեռացածներին էլ փաստի առաջ կանգնեցնում:

Բանն այն է, որ «Մարդու իրավունքների պաշտպանի մասին» ՀՀ օրենքում 2010-ին կատարված փոփոխություններով պաշտպանի վրա դրվել են որոշ պարտավորություններ, որոնք կապված են աշխատակազմի իրավական կարգավիճակի հստակեցման հետ:

Մասնավորապես, օրենքով սահմանվում է, որ Պաշտպանի աշխատակազմում մասնագիտական գործունեությունը, բացառությամբ տեխնիկական սպասարկման գործառույթների հետ կապված աշխատանքային գործունեության, պետական ծառայություն է, իսկ աշխատակազմում համապատասխան հաստիքներ զբաղեցնող աշխատողները պետական ծառայողներ են։ Իսկ պետական ծառայության հետ կապված հարաբերությունների վրա տարածվում են «Դատական ծառայության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի դրույթներն այնքանով, որքանով դրանք իրենց էությամբ կիրառելի են Պաշտպանի աշխատակազմում պետական ծառայության նկատմամբ և չեն հակասում ՄԻՊ մասին օրենքին։ Այսինքն, ՄԻՊ աշխատակազմում աշխատողները Դատական դեպարտամենտում աշխատողների մակարդակում են և նրանց վրա տարածվում են «Դատական ծառայության մասին» օրենքի դրույթները և օրինակ, դատական ծառայությունը ենթադրում է նաև Պաշտպանի աշխատակազմում ծառայություն, Դատական դեպարտամենտի ղեկավարի լիազորությունները իրականացնում է Պաշտպանի աշխատակազմի ղեկավարը, իսկ ահա Հայաստանի դատարանների նախագահների խորհրդին և Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանի նախագահին վերապահված լիազորություններն իրականացնում է Պաշտպանը:

Այս փոփոխություններն ուժի մեջ են մտել 2011-ի հունվարի 5-ին և դրանից մեկ ամիս հետո` փետրվարի 5-ին, նախկին Պաշտպան Արմեն Հարությունյանի կողմից հաստատվել են Պաշտպանի աշխատակազմի կանոնադրությունը, Պաշտպանի աշխատակազմում պետական ծառայության պաշտոնների անվանացանկը և հաստիքացուցակը: Դրանից հետո Արմեն Հարությունյանը հրաժարական տվեց և աշխատանքի անցամ ՄԱԿ-ում: Ըստ դարձյալ նույն օրենքի, Պաշտպանի աշխատակազմում պետական ծառայողների առաջին վերապատրաստումն անցկացվում է oրենքն ուժի մեջ մտնելուց հետո` վեցերորդ ամսվա ամսի 1-ից, այսինքն, դեռևս 2011թ. հուլիսի 5-ին պետք է այդ վերապատրաստումն անցկացված լիներ: Սակայն մինչ այժմ նման բան չի արվել:

Բացի այդ, Պաշտպանի աշխատակազմում պետական ծառայության դասային աստիճանները ենթակա են շնորհման Պաշտպանի աշխատակազմում պետական ծառայողների առաջին վերապատրաստման և գործունեության գնահատման արդյունքում մինչև, ըստ ՄԻՊ օրենքի, հոկտեմբերի 1-ը: Այսինքն, այս բոլոր գործողությունները, որոնք ՄԻՊ-ին պարտադրվում են օրենքով, պետք է կատարվեին դեռ 2011-ին, որոնք, սակայն չեն կատարվել:

Ներկայիս Պաշտպան Կարեն Անդրեասյանի պաշտոնն ստանձնելուց հետո Արմեն Հարությունյանի «կադրերը», ովքեր լքել են աշխատակազմը, այժմ փաստի առաջ են կանգնել` պետական ծառայողի դասային աստիճան չունեն այլ մարմիններ աշխատանքի անցնելու համար: Դժգոհ են նաև Պաշտպանի աշխատակազմում ներկայումս աշխատող որոշ ծառայողներ, որոնք նույնպես չունեն դասային աստիճան:

ՄԻՊ աշխատակազմում ծառայողների վերապատրաստման մասին Panorama.am-ի գրավոր հարցմանն ի պատասխան լրատվական ծառայությունից տեղեկացրել են. «Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ 2011 թվականի ծախսերից միջոցներ չէին նախատեսվել վերապատրաստման գործընթացը սկսելու համար` 2011 թվականի օգոստոսի 4-ի N 01/08/2196-11 գրությամբ ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմի կողմից ներկայացվել էր 2012 թվականի բյուջետային հայտը և հաշվարկները, որում նախատեսվել էր Մարդու իրավունքների պաշտպանի Երևանյան և մարզային գրասենյակների 77 աշխատակիցների վերապատրաստում, սակայն նշված առաջարկը ՀՀ Կառավարության կողմից չէր ընդունվել»:

ՄԻՊ լրատվական ծառայությունից տեղեկացնում են, որ Պաշտպանը վարչապետին ուղղված գրությամբ խնդրել էր միջոցներ ձեռնարկել օրենքով սահմանված Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմի աշխատակիցների վերապատրաստումը կազմակերպելու համար: Սակայն ի պատասխան ՀՀ ֆինանսների նախարարը հայտնել է, որ նշված հարցին հնարավոր կլինի անդրադառնալ միայն ՀՀ 2014-2016 թվականների պետական միջնաժամկետ ծախսերի ծրագրի կազմման գործընթացի շրջանակներում` համապատասխան բյուջետային հայտի առկայության պայմաններում: Ըստ աղբյուրի, 2013 թվականի ընթացքում Մարդու իրավունքների պաշտպանի կողմից ներկայացվել է ՀՀ 2014-2016 թվականների պետական միջնաժամկետ ծախսերի ծրագրի կազմման գործընթացի շրջանակներում` համապատասխան բյուջետային հայտ՝ Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմի աշխատակիցների վերապատրաստումն կազմակերպելու վերաբերյալ:

Տեսնելով, որ կառավարությունից «բան դուրս չի գալիս», Պաշտպանը 2012-ին դիմել է Հայաստանի դատական դեպարտամենտին, սակայն ՀՀ դատական դեպարտամենտի ղեկավարը թիվ ԴԴ-1-Ե-5364 գրությամբ հայտնել է, որ ՄԻՊ աշխատակազմում աշխատողների վերապատրաստում իրենց միջոցների հաշվին անցկացնել հնարավոր չէ, քանի որ 2012-ի բյուջեով միջոցներն հատկացվել են դատավորներին, դատական ծառայողներին և դատական կարգադրիչներին վերապատրաստելու նպատակով:

Պաշտպանը դատական դեպարտամենտին դիմել է հաշվի առնելով ՄԻՊ օրենքով նախանշված իրավահարաբերությունները դատական դեպարտամենտի հետ: «Մենք եզրակացրել էինք, որ Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմի վերապատրաստման անցկացումն ապահովելու միջոցները ՀՀ պետական բյուջեով տրամադրվում են ՀՀ դատական դեպարտամենտին», դեպարտամենտին դիմելու պատճառն են ներկայացրել ՄԻՊ լրատվական ծառայությունից:

Եվ մինչ գումարներ չեն հատկացվում հինգ տասնյակից ավել աշխատողներին վերապատրաստելու համար խախտվում է Սահմանադրության 5-րդ հոդվածը և ամենակարևորը` աշխատողի իրավունքը: Բացի այդ, մեր զրուցակից ՄԻՊ աշխատակազմի ներկա և նախկին աշխատողներն ասում են, որ ներկայումս ՄԻՊ աշխատակազմում աշխատում են բուհը նորավարտ երիտասարդներ, որոնք նաև սուբյեկտիվ պատճառներով հայտնվել են Պաշտպանի գրասենյակում, հետևաբար աշխատակազմի արդյունավետ գործունեության համար օդ ու ջրի նման անհրաժեշտ է վերապատրաստվելը: