Սահմանամերձ գյուղերը վերականգնելու ծրագիր, որով ինքնաբավ, կենսունակ համայնքի մոդել կմշակվի
«Հայ Ձմեռ պապ» բարեգործական հիմնադրամը գործընկեր կազմակերպությունների հետ մշակել է սահմանամերձ գյուղերը վերականգնելու համակողմանի ծրագիր, որով ենթադրվում է ինքնաբավ, կենսունակ համայնքի մոդել ստեղծել: Ծրագրի մանրամասները Panorama.am-ի թղթակցին ներկայացրեց հիմնադրամի տնօրեն Արմինե Պետրոսյանը:
Նա նկատեց, որ սահմանամերձ գյուղերում վիճակը շատ վատ է: «Մենք մեր գործընկերների հետ միասին Տավուշի մարզի Վազաշեն գյուղում շատ ծանր վիճակում գտնվող մի աղքատ ընտանիքի օգնեցինք: Զբաղվեցինք իրենց հարցերով, տունը սեփականացրեցինք, բարերար գտնվեց, տունը նորոգեց, երեխայի առողջական խնդիրներով զբաղվեցինք: Ընտանիքը ոտքի կանգնեց, բայց գնալ գալով մենք նկատեցինք, որ գյուղը ինքը կարիքավոր ընտանիքի նման մի բան է: Հրաշալի բնություն, արտակարգ պայմաններ, բայց նշանառության տակ: 18 կմ սահման Ադրբեջանի հետ, զոհեր: 47% արտագաղթ: Ռմբակոծված մանկապարտեզ: Սոցիալական փակուղի: Հուսալքություն: Վարելահողերի մի չնչին տոկոսն է մշակվում»,- ասաց նա:
Արմինե Պետրոսյանը տեղեկացրեց, որ իրենք խորհրդակցություններ են իրականացրել՝ հասկանալու թե ինչպես կարելի է գյուղը տնտեսապես ոտքի կանգնեցնել, որպեսզի արտագաղթը նվազի, եթե ոչ կանգնի. «Երազում էինք նույնիսկ այն մասին, որ հետագայում, եթե գյուղը նորմալ ռիթմով աշխատի, արտերկրում գտնվող բնակիչները վերադառնան: Մի քանի կետից բաղկացած համակողմանի օժանդակության ծրագիր մշակեցինք»:
Առաջին բաղադրիչն օրենսդրական փոփոխություններն են: Սահմանամերձ գյուղերի հողերը նշանառության տակ են ու գյուղացիները չեն կարողանում մշակել դրանք: Արմինե Պետրոսյանը նկատեց, որ եթե մարդիկ գնում են մշակելու, անգամ հարաբերական խաղաղ պայմաններում զոհեր ենք տալիս: «Հողերը չէին մշակվում, բայց գյուղացիները փաստացի հարկ էին վճարում դրա համար: Այլ կազմակերպություններ էլ էին զբաղվում այս հարցով: Արդյունքում այս տարի կառավարութունը նախագահի առաջարկով վերացրեց այդ հարկը»,- ասաց նա և հավելեց, որ ճիշտ կլինի զարգացնել նաև պտղաբուծությունն և չրաբուծությունը:
Արմինե Պետրոսյանի բնորոշմամբ՝ նույնիսկ միայն գյուղացիների տրամադրության տակ առկա հողերի չնչին մասում հնարավոր կլինի շատ մեծ քանակությամբ չիր արտադրել: Դրա համար հարկավոր են գործընկերներ, ովքեր կկարողանան ֆինանսավորել, որ ծրագիր այդ բաղադրիչն էլ իրականացվի:
«Մենք նաև մեղվաբուծության ծրագիր իրականացնելու հնարավորություն ստացանք, մեր կամավորներից մեկը շահեց ծրագիր: Արդյունքները լավն են, պիտի հետևողական լինենք, որպեսզի գյուղացիներն էլ օգուտ ստանալով իրենց օգուտը կիսեն մյուսների հետ: Նման գյուղատնտեսական ներդրում անեն ուրիշ ընտանիքի օգնելով: Փոխօգնության սովորությունն էլ պիտի փորձել արմատավորել»,- նշեց նա:
Շատ կարևոր է, ըստ նրա, համայնքային հաղորդակցության կենտրոն ստեղծելը: Դա իր մեջ պիտի ներառի ցանկացողներին համակարգչային գրագիտություն և քաղաքացիական լրագրություն սովորեցնել: Պիտի իրենք կարողանան աշխարհին իրենց խնդիրները ներկայացնել: Կկարողանան օրինակ ապրանքափոխանակում իրականացնել: Մենք ուզում ենք, որ իրենք իրենց գյուղի կայքը պատրաստեն: Գյուղում սովորող լավ ուսանողներ ունեն: Մենք կգտնեք բարերաներ, որոնք կվճարեն այդ ուսանողների կրթության համար, ովքեր էլ գյուղում կամավոր աշխատանքներ կկատարեն»,- ասաց Արմինե Պետրոսյանը:
Խնդիրը մի գյուղի մոդել ստանալն է և հաջող աշխատող օրինակը հանրության ուշադրությանն առաջարկելը: Հիմնադրամի տնօրենն ընդգծեց, որ պետք է այդ մոդելը լավ մշակել, որ գյուղացին ինքն էլ հետաքրքրված լինի:
Հավելենք, որ «Հայ Ձմեռ պապ» բարեգործական հիմնադրամը սահմանամերձ գյուղերը վերականգնելու համակողմանի ծրագիրը մանրամասն կներկայացնի կիրակի օրը՝ ժամը 17:30-ին, Սբ. Երրորդություն եկեղեցում: