Շուտ մեծացած մանուկներ, գողացված ուրախություն, ապրելու տենչ, հայ ընտանիքը չի լքում Հալեպը
Սիրիահայ Ծովիկ Կարապետյան Հաջարն ամուսնու և երեխաների հետ շարունակում է ապրել Հալեպում: Զավակներն ուսանող են, իսկ ամուսինը երգիչ Կարո Կոմիտաս Հաջարն է:
Ծովիկի մեծ հայրն պատմական Հայաստանից է՝ Կիլիկիայի Այնթապից, իսկ ամուսինն արմատներով Տիգրանակերտից է:
«Թուրքի ճիրաններից ազատվելով հասել են Հալեպ՝ հույսով, որ մի օր պիտի դառնան իրենց տները… Երկար ժամանակ ապրել են շոգեկառքի կայարանի հարևանությամբ՝ փլատակների մեջ: Այսօր, արդեն 98 տարի է շարունակում ենք ապրել Հալեպում… աշխատեցինք, պահեցինք, պահպանեցինք մեր լեզուն, կրոնը, գիրն ու գրականությունը: Ստեղծեցինք եկեղեցիներ, դպրոցներ, ակումբներ»,- պատմում է Ծովիկը:
Իրենց աշխատասիրությամբ հաստատվում են Սիրիայի տարածքում: Սիրիահայ կնոջ խոսքով՝ հայը միշտ սիրված ու հարգված է եղել արաբ ժողովրդի կողմից, հաճախ օրինակ են ծառայել՝ որպես լավ արվեստագտներ ու վաճառականներ. «Մինչև որ սև ամպի նման անգութ պատերազմը նստեց մեզ վրա»:
Երկու տարի առաջ պայթյուններից Հալեպը ցնցվում է: Ծովիկը շտապում է դպրոց՝ զավակների մոտ… փողոցները լցված էին ծնողներով, ովքեր երեխաներին վերցրել ու վազում էին տուն: Այսօր արդեն այդ պայթյուններից օրական 15-20 անգամ են լսում:
«Սոսկալի օրեր անցկացրեցինք՝ վախով և դողով: Ամենաահռելի վիճակը Հալեպում հինգ ամիս առաջ էր, երբ բոլոր ճամփաները փակվեցին: Ոչ հաց, ոչ դեղորայք, ոչ սնունդ չհասավ մեզ: Բայց, փառք Աստծո, իրար նեցուկ կանգնելով անցկացրեցինք ահավոր անոթիության շրջանը: Մենք՝ մեծերս, կարող ենք դիմանալ նեղությանը, դժվարությանը: Կարող ենք մեզ համոզել, համբերել, սակայն փոքրիկները շատ տուժեցին… պայթյունի, ռումբերի ձայներ… չկա, չկա, չկաներ… Չեմ կարծում ընտելացան, ուղղակի շուտ մեծացան մեր փոքրիկները: Մեզանից այլևս ոչինչ չեն պահանջում»,- ասում է հալեպահայը:
Ծովիկ Կարապետյան Հաջարը նշում է, որ եկեղեցին իր քարոզների մեջ ուժ և համբերություն է ներշնչում: Նաև ակումբներն են գործում՝ բարեգործություններ են անում, ամեն մեկը մի պարտականություն ունի:
«Հոգին սիրեմ հայ երիտասարդների… երբ հաց չունեինք օրերով, տուն առ տուն անվճար հաց էին բաժանում: Իսկ մեր աննման տիկինները ամեն օր ճաշ են պատրաստում կարիքավորների համար: Բա ի՞նչ ասեմ մեր դպրոցների վեհ կեցվածքի մասին… Երբ մեր տներում վառելանյութ չունեինք, դպրոցներն ու ակումբները տաքուկ գիրկ եղան: Հանկարծ արթնացանք և ոտքի ելանք՝ նախաձեռնություններով, պարախմբերով, ցուցահանդեսներով: Հազար ապրի հայ մշակույթը, որ մեր մեջ արթնացրեց ապրելու տենչը»:
Սիրիահայության պատմությունը Սիրիայի մեջ 400 տարի է ձգվում, իսկ Քեսաբ հայաբնակ գյուղը 600 տարվա պատմություն ունի, նկատում է հալեպահայ կինն ու շեշտում. «Մենք ընտելացել ենք հողին, ջրին և արևին: Եթե ստիպված չլինենք ու տեղահան չանեն, շատերը կշարունակեն ապրել Սիրիայում: Հայրենիքը մեր սրտի դրախտն է, մասմաքուր երազ երկիրս է… Որքան էլ սիրտս ուզում է գնալ Հայաստան, ոտքերս մնում են: Սիրիահայության ամենամեծ երազն է, որ ապահով օրերը վերադառնան, վերադառնան բոլոր հարազատները, ամենակարևորը՝ վերադառնա մեր արժանապատիվ կյանքը: Մեր զավակների սիրուն պետք է լինենք պայքարող, ամուր կառչենք կյանքից, թեկուզ քչով՝ ուրախացնենք իրենց»:
Երկու տարի է՝ պատերազմը գողացել է ուրախությունը… Բավարար է, ասում է սիրիահայ կինը. «Սիրիան ինձ համար միայն հող չէ: Սիրիան իմ ծննդավայրն է, հիշատակներս, ինքնությունս, իսկ հայ լինելը հոգիս է ու հպարտությունս»:
Սիրիահայերի մասին շարքի նախորդ պատմությունները`
Աշխարհի որ ծայրն էլ գնաս, հետ ես գալու, որովհետև միշտ կարոտելու ես. Հալեպահայ սրտաբան
Պատերազմը սեփական մաշկի վրա զգացած. Հալեպահայը կամավոր աշխատում է փախստականների համար
Տան կարոտը, հայրենիքը չթողնելը, հայ մնալու պարտքն ու Թումանյանի «Անուշը»… Հալեպահայ օպերային երգչուհին
«Գաբոյիս չեմ կարողանում բերել, երեխաս Հալեպում է». Սիրիահայ ընտանիքի երազանքը
Սիրիահայ. Մեր ինքնությունը այստեղ կպահենք, Հայաստանից դուրս ուր էլ գնանք, պիտի ձուլվենք
Սիրիահայ Ժիրայրն Արցախում է արդեն չորս տարի. Սեղան է նստում յոթ զավակով, մեծ տղան էլ զինվոր է
«Տանս վրա երկու անգամ հրթիռ է ընկել, տունս քանդվել է». Հալեպահայ Սոսին Երևանում սենդվիչ է վաճառում
Հալեպահայ. Խիղճ չունեցող մարդու ձեռքին մնացինք, այդքան գեղեցիկ քաղաքն ինչի՞ են վերածել
Սիրիահայ կին. Իսկ տունը, առօրյան, իմ հիշողություններն ինձ հետ են կանչում Սիրիա
Թեկուզ վաղը պատերազմը դադարի, հետ չեմ գնալու. Արցախում վերաբնակեցված սիրիահայ բժիշկ
