Սիրիահայ Պերճի տրեխներով ու յափնջիով Սարոն. «Հայություն կա «Անուշ»-ի մեջ»
Սիրիայում ծնված Պերճ Կարազյանին Հայաստան պատերազմը չի բերել: Հայրենիքում ապրելու որոշման պատճառն էլ լրիվ ուրիշ բան էր:
Պերճը 1995-ին է եկել Հայաստան` կրթություն ստանալու. «Ավարտեցի Կոնսերվատորիան և մնացի այստեղ: Արդեն 17 տարի է` Հայաստանում եմ»:
Պերճին Հայաստանում պահեց մասնագիտությունը: Օպերային մեներգիչը Սիրիայում հեռանկարներ չտեսավ, այնտեղ այդ ժանրը դեռ նոր-նոր էր զարգանում: Իսկ Հայաստանում ավելի կայացած էր ոլորտը. որոշեց մնալ:
Պերճի Սարոն
Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի մեներգիչ Պերճը նաև Մայր Աթոռում է որպես մենակատար հանդես գալիս: Աշխատում է Կոնսերվատորիայում, ելույթ է ունենում «Տաղարան» համույթի հետ:
«Նվիրվածություն պահանջող մասնագիտությունը է»,- ասում է Պերճը, ով այդ նվիրվածության պատճառով է, որ չի վերադարձել ծննդավայր:
«Շատ հաճելի մասնագիտություն է, բայց նաև` մի փոքր սթրեսային: Անընդհատ երգի ու երաժշտության, դերասանության հետ ես առնչվում: Այդ ամենը շատ երազային են` ծափահարությունները, բեմի վրա տարբեր կերպարներ ստեղծելը, տարբեր ոճերի երաժշտություններ կատարել: Դու պարտավոր ես զգոն լինել, լավ վիճակի մեջ լինել, որպեսզի այդ ամենից ձայնդ չտուժի: Որակը պահպանելու և բարելավելու համար պիտի միշտ պատրաստ լինես: Դա հոգնեցող է»,- բայց Պերճն արդեն սովորել է:
Պերճի համար անփոխարինելի է «Անուշ» օպերան. «Ես այն դիտարկում եմ որպես ազգային և հայկական արժեք: Իմ համար այն անփոխարինելի է: Հնարավոր է իր դասական մտածողությամբ զիջում է, բայց դրա մեջ հայություն կա: Հոգուդ հետ է խոսում»:
Սարոն շատ հետաքրքիր անձնավորություն է, ասում է Պերճը, ով մայրական կողմից լոռեցի է. «Մինչև օպերա գալս ես հաճախ եղել եմ այդ լեռներում: Շատ սիրուն է Լոռին, բնությունը: Միշտ տեսնում էի տրեխներով, յափնջիով գառնարած Սարոյի կերպարն այդ լեռներում: Ինքն այդ բնության մի մասն է: Փորձել եմ զգալ: Մի հետաքրքիր կերպար է, որ աշխատում եմ ստանալ բեմում»:
Մի քիչ Սիրիա, մի քիչ Հայաստան
Պերճի հայրական կողմն է Հալեպից է: Հալեպում շատ հարազատներ ունի, իսկ ծնողները վաղուց ԱՄՆ-ում են:
«Հորեղբայրս, մեծ մայրս և հորաքույրս պատերազմի ժամանակ եկան Հայաստան, բայց մնալ չկարողացան: Այն ժամանակ վիճակը դեռ այսքան վատ չէր, վերադարձան Հալեպ` հուսով, որ ամեն ինչ կուղղվի, բայց հակառակը եղավ: Հիմա իրենք Հալեպում են` ահի մեջ, որ ամեն պահի հնարավոր է ռումբ ընկնի կամ նշանառության տակ հայտնվեն: Այդ ահ ու սարսափի մեջ շարունակում են գոյատևել: Լինում է, որ կապ չենք կարողանում հաստատել: Լուրերից իմանում ենք, որ ռումբ է ընկել, պայթյուն է եղել, միանգամից փորձում ենք կապվել, զանգում ենք` իմանալու` իրենք չե՞ն եղել այդ դժբախտը»,- ասում է նա:
Ըստ Պերճի, իր ազգականները պարզապես չկարողացան կտրվել այնտեղից, տան կարոտն էր պատճառը. «Երկար տարիներ ապրում ես, այդ տան հետ միասնություն ես դառնում, քաշում է քեզ, չես կարող պոկվել»:
Նրա բնորոշմամբ, այստեղ գալը, ամեն ինչ նորից սկսելը` նոր կյանք, նոր բարքեր, նոր օրենքներ, դժվար է: Դժվար է համակերպվել, ադապտացվել այդ ամենին:
Պերճը վերջին անգամ երեք տարի առաջ է եղել Սիրիայում. «Սիրիայից դուրս եկա, ու մոտ երեք ամիս անց սկսվեց կռիվը: Մեր տան կողքն էլ է ռումբ ընկել, փոխվել է քաղաքը, ամայացել: Այդ ամենը տեսնելով մեծ ցավ եմ ապրում: Մեզ թվում է Սիրիայում են, օտարության մեջ են, բայց, հավատացեք, ես այնտեղ երկար տարիներ ապրել եմ, օտարության զգացողության նշույլ իսկ չի եղել: Հայերն էլ իրենց անփոխարինելի դերն ունեցան երկրի զարգացման մեջ: Սիրիահայերը Սիրիայում հարազատ են, հայ համայնքը Սիրիայի կյանքում արժանավոր տեղ է զբաղեցնում»:
Հայաստանն իմ հայրենիքն է, անփոխարինելի է, ասում է նա. «Եթե հայը պետք է գոյություն ունենա, դա կլինի Հայաստանի շնորհիվ: Ինչքան էլ դրսում լավ լինի, եթե Հայաստանը չլինի, մի քանի տարի անց ոչ մի հայի մասին տեղեկություն չենք ունենա: Հայաստանն է, որ հային հայ է պահպանում»:
Սիրիահայերի մասին շարքի նախորդ պատմությունները`
Ուրիշի պատերազմը. Հալեպահայ ոսկերչի կիսատ թողած կյանքն ու անորոշ ապագան
Հալեպից Հորդանան, ապա Հայրենիք. Հետևում թողած թագավորական առաջարկների ու կյանքի մասին
Ապրել օտար հողում և Հայաստանը մեջդ ապրեցնել. Սիրիահայ ընտանիքի վերջին հանգրվանը
Սիրիայից Արցախ. Հայ երիտասարդը չավարտված պատերազմում իր գործն է գտել
«Հայրս ու մայրս 1915-ի ջարդն են տեսել, մենք էլ այսօր ավելի ճերմակ ջարդ տեսանք»
Հալեպի հայ հարսների օժիտն ասեղնագործող ու ծաղկող կնոջ մասին
Հալեպում թողած պարտությունն ու Հայաստանում գտած հաղթանակը
Ընդհատվող ժամանակագրություն` Հալեպից Երևան
Հալեպահայ մանկաբույժը՝ հայրենիքի, երեխաների ու խորթ չապրելու մասին
Հալեպի տունը պոկել-բերելու և այդպես էլ օտար մնալու մասին
Շուտ մեծացած մանուկներ, գողացված ուրախություն, ապրելու տենչ, հայ ընտանիքը չի լքում Հալեպը
Աշխարհի որ ծայրն էլ գնաս, հետ ես գալու, որովհետև միշտ կարոտելու ես. Հալեպահայ սրտաբան
Պատերազմը սեփական մաշկի վրա զգացած. Հալեպահայը կամավոր աշխատում է փախստականների համար
Տան կարոտը, հայրենիքը չթողնելը, հայ մնալու պարտքն ու Թումանյանի «Անուշը»… Հալեպահայ օպերային երգչուհին
«Գաբոյիս չեմ կարողանում բերել, երեխաս Հալեպում է». Սիրիահայ ընտանիքի երազանքը
Սիրիահայ. Մեր ինքնությունը այստեղ կպահենք, Հայաստանից դուրս ուր էլ գնանք, պիտի ձուլվենք
Սիրիահայ Ժիրայրն Արցախում է արդեն չորս տարի. Սեղան է նստում յոթ զավակով, մեծ տղան էլ զինվոր է
«Տանս վրա երկու անգամ հրթիռ է ընկել, տունս քանդվել է». Հալեպահայ Սոսին Երևանում սենդվիչ է վաճառում
Հալեպահայ. Խիղճ չունեցող մարդու ձեռքին մնացինք, այդքան գեղեցիկ քաղաքն ինչի՞ են վերածել
Սիրիահայ կին. Իսկ տունը, առօրյան, իմ հիշողություններն ինձ հետ են կանչում Սիրիա
Թեկուզ վաղը պատերազմը դադարի, հետ չեմ գնալու. Արցախում վերաբնակեցված սիրիահայ բժիշկ
Լրահոս
Տեսանյութեր
Գրետա Թունբերգ. Երկերեսանիություն ու կեղծավորություն է, որ COP29-ը տեղի է ունենում Ադրբեջանում