Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ճանաչված արվեստագետ Տիգրան Ձիթողցյանը` գյումրեցի հայտնի Ձիթողցյանների տոհմի երիտասարդ ներկայացուցիչը, ով արդեն մեծ հաջողության է հասել Նյու Յորքում և Եվրոպայում, 15 տարի դադարից հետո առաջին անգամ ցուցադրում է իր գործերը Հայաստանում: «Հայելիներ» խորագիրը կրող ցուցահանդեսը, որտեղ ներկայացված են արվեստագետի վերջին շրջանի գեղանկարները, բացվել է հունիսի 18-ին Գաֆէսճեան արվեստի կենտրոնի (ԳԱԿ) «Արծիվ» սրահում: Ցուցահանդեսը բաց կլինի այցելուների համար երեք ամիս` մինչև սեպտեմբերի 20-ը: Մինչև հունիսի 21-ը ցուցահանդեսի մուտքն անվճար է:

Տիգրան Ձիթողցյանը ծնվել է Հայաստանում: Նա 10 տարեկան էր, երբ Հենրիկ Իգիթյանը, ով առաջինն էր բացահայտել հրաշամանուկին, բացեց նրա անհատական ցուցահանդեսը: Այնուհետև նա ստեղծագործել և ցուցադրվել է աշխարհի տարբեր երկրներում` Ռուսաստանում, Եվրոպայում և Ամերիկայում` արժանանալով միջազգային բարձր գնահատանքի: Չնայած երկար տարիների ընդմիջմանը` հայ հանդիսատեսը մինչև հիմա լավ հիշում է նրա առաջին ցուցահանդեսը և մեծ ոգևորությամբ է ողջունում Տիգրանին հայրենիքում:

Ձիթողցյանը վերջերս ներկայացել է նաև հունիսի 5-8-ը Կաննում տեղի ունեցած Միդեմ միջազգային երաժշտական փառատոնին, որտեղ Հայաստանը հանդես էր գալիս որպես 2015թ.-ի պատվավոր երկիր: Այնտեղ ցուցադրվել են Հայկական հայելի (Armenian Mirror) և Սնափառության հայելի (Vanity Mirror) գործերը «Հայելիներ» շարքից:

Ձեր ուշադրությանն ենք ներկայացնում հարցազրույց Տիգրան Ձիթողցյանի հետ իր նորաբաց ցուցահանդեսի, իր նոր ներկայացված գործերի, հայի այսօրվա կերպարի, Հայաստանում արտ մենեջմենթի զարգացման և մի շարք այլ հարցերի շուրջ:

- Ինչպիսի՞ն են Ձեր զգացողությունները այսքան տարիներ անց Հայաստանում Ձեր գործերը ներկայացնելիս: Մի քանի խոսք կարո՞ղ եք ասել այսօր ցուցադրված գործերի և մասնավորապես «Հայելիներ» շարքի խորհուրդի մասին:

- Ես իմ գործերը ցուցադրել եմ աշխարհի շատ քաղաքներում, բայց այս ցուցահանդեսն ինձ համար առավել կարևոր է և շատ հուզիչ, քանի որ Հայաստանն ամենամոտն է իմ հոգուն, իսկ հայ հանդիսատեսը հարազատ է ինձ: «Հայելիներ» շարքը իմ վերջին շարքն է, որտեղ մեծ մասամբ պատկերված են կանանց դիմանկարներ: Մտահղացումը ծնվեց այն ժամանակ, երբ ինձ սկսեց հետաքրքրել այն, ինչ տեղի է ունենում այսօր մարդկանց վիզուալ պատկերների հետ:

Օրինակ` այսօր մի նոր ֆենոմեն կա` սելֆին (հատկապես սոցիալական ցանցերում): Ես չէի կարող չանդրադառնալ այդ թեմային: Սելֆին կանանց կողմից պատկերի մանիպուլյացիա է, որի միջոցով աղջիկները ներկայացնում են իրենց լավագույն ռակուրսից, որ երևան այնպիսին, ինչպիսին իրենք ցանկանում են: Սակայն այդ համացանցային սելֆիները չեն համապատասխանում իրականությանը, դա պատրանք է` դիմակ, որով իրականում չես կարող ճանաչել մարդուն: Մարդիկ համացանցում և իրական կյանքում տարբեր են: Այս մանիպուլյացիան եմ ես փորձել պատկերել իմ այս շարքի միջոցով, որը ներկայացնում է կիսաթափանցիկ դիմակներով կանանց: Ձեռքերը դա ցուցադրելու ամենապարզ միջոցն էր. օրինակ երբ երեխաները փակում են ձեռքերով իրենց դեմքը, նրանց թվում է, որ իրենք չեն երևում: Այդ իմաստն ունի ձեռքերով ֆիլտրը:

Իսկ «Ամբոխը 2» վերնագրով գործը պատկերում է 90-ական թվականները և այն ժամանակվա հայկական ֆայլաբազարի իրականությունը: 45 կտորից բաղկացած այս նկարը հեռվից նայելիս վանդակ է պատկերում` սոցիալական վանդակ, որը նաև բաժանում է դիտորդին նկարից:

- Իսկ ի՞նչ կասեք ծեր կնոջ դիմանկարի մասին, որն անվանել եք «Հայկական հայելի»: Այն ինչպե՞ս է արտացոլում հայկականությունը, արդյո՞ք կապ ունի ցեղասպանության թեմայի հետ:

-Այս ծեր կնոջ դեմքը, ի տարբերություն ուրիշների, չի թափանցում: Դա արտացոլում է այսօրվա Հայաստանի իրականությունը: Դա կապված է ո՛չ միայն ցեղասպանության, այլև Հայաստանի երկար ու ծանր պատմության հետ: Մեր արմատները հին լինելով հանդերձ, գեղեցիկ են: Այսօր մեր դեմքը մի քիչ փակ է, թաքցված, բայց նրա մեջ միևնույն ժամանակ կա լույս և այն շատ պայծառ է ներսից: Այդ լույսն արտացոլվում է և ցույց է տալիս, որ ձեռքերը կիջնեն ու տակից կերևա շատ գեղեցիկ դեմք ուղիղ հայացքով:

- Եվ ի՞նչ ենք մենք թաքցնում, ինչու՞ է մեր դեմքը փակ:

Մենք մեր դեմքը այսօր դեռ չենք գտել: Հայաստանը հին երկիր է, բայց միևնույն ժամանակ այն նաև շատ երիտասարդ է: Մենք ունենք հին պատմություն գրքերում, բայց մեր կիրառական, մեզ հետ անմիջական կապ ունեցող պատմությունը երկար չէ, մեր այսօրվա իրականությունը երիտասարդ է: Նույն Երևանը շատ երիտասարդ քաղաք է, այն կառուցվել է հիմնականում կոմունիստական ժամանակաշրջանում:

- Ինչպե՞ս է արտացոլվում Ձեր հայկական ծագումը Ձեր գործերում, եթե իհարկե այն որևէ կերպ առանձնանում է:

Իմ գործերի մեջ հայկական էլեմենտը իմ ծագումն է: Ես դրանից ոչ մի տեղ չեմ փախչի և չեմ էլ ուզում փախչել: Ես որևէ հատուկ էթնիկ էլեմենտներ չեմ դնում իմ արվեստի մեջ, բայց ես հայ եմ և իմ ապրումները չեն կարող հայկականությունից կտրված լինել:

Շարունակելի …
Հեղինակ` Նվարդ Չալիկյան

Լուսանկարներն՝ այստեղ: