Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ներկայացվածը ոչ թե Սահմանադրական փոփոխություններ են, այլ նոր Սահմանադրություն: Այդ մասին Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում` խոսելով Սահամանդրության նախագծի մասին, կարծիք հայտնեց իրավապաշտպան Ավետիք Իշխանյանը:

Այնուամենայնիվ` խորհրդարանական համակարգին կողմնակից փորձագետի համար ներկայացված նախագծում խորհրդարանական համակարգի վերաբերյալ դրույթներից վիճահարույցը 89-րդ հոդվածի 4-րդ կետն է, երբ թույլ է տրվում խորհրդարանական ընտրություններն անցկացնել 2-րդ փուլով` կայուն մեծամասնություն ձևավորելու համար:

«Ինչքան էլ Սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովի անդամները բացատրեն, միևնույն է ինձ համար ընդունելի չէ այդ տարբերակը: Մանավանդ որ հաշվի առնենք այն, որ 2-րդ փուլ կոչվածը դեռևս որևէ պետության մեջ փորձարկված չէ և միայն նախատեսվում է Իտալիայում փորձարկել», -նկատեց Իշխանյանը:

Մյուս կողմից, իրավապաշտպանի կարծիքով, հնարավոր է 2-րդ փուլի անհրաժեշտությունը առաջանար, եթե միայն չլինեին հայկական ընտրություններ անցկացնելու ավանդույթները:

«Ի վերջո Հայաստանում ավանդույթ է ընտրությունները կեղծելը, և բացարձակ իշխանություն ունենալու համար պետք է բացարձակ կեղծել ընտրությունները: Մեր ավանդույթները շատ լավ իմանալով, այդ խնդիրը կլուծվի երկրորդ փուլում: Այս պարագայում կայուն մեծամասնություն, այնուհետև կառավարություն կազմավորելով մենք կունենանք պսևդոպառլամենտական պետություն, հետևաբար միայն 89-րդ հոդվածի 4-րդ կետը կարող է ի չիք դարձնել պառլամենտական պետություն ունենալու մեր ցանկությունները», -նկատեց Իշխանյանը` անհրաժեշտ համարելով հանել 2-րդ փուլի մասին դրույթը:

Նրա պնդմամբ, կայունությունը ենթադրում է փոխադարձ` ժողովուրդ-իշխանություն վստահություն: Ինչ վերաբերում է նախագծի հեղինակների` հնարավոր անկայունության մասին փաստարկներին, Իշխանյանը նկատեց, որ «դա էլ հենց ժողովրդավարությունն է»:

«Ես կուզենայի ասել, որ ժողովրդավարությունը ունի բազմաթիվ թերություններ, օրինակ` ինչպես Հայնեն է ասել` խնձոր է, որի մեջ որդ կա: Եվ այո, ավելի լավ է որդերով խնձոր լինի, քան թունավոր խնձոր` իր բոլոր թերություններով հանդերձ: Ժողովրդավարության թերությունն է, որ կարող է կոալիցիաներ ստեղծել, կոալիցաները փլուզվեն, առևտրի գնան կուսակցությունները, չես կարող ստեղծել ժողովրդավարական համակարգ առանց թերությունների: Իսկ եթե գնում ես այդ թերությունը այսպես կոչված իբր շտկելու, այդ դեպքում ժողովրդավարությունից մեծ քայլերով հետընթաց ես կատարում», -հավելեց իրավապաշտպանը:

Սահմանադրության նախագծում մարդու իրավունքներին վերաբերող գլուխը, Իշխանյանն ասաց` չի ուսումնասիրել:

«Չեմ նայել, որովհետև ես կարծում եմ, որ մենք վավերացրել ենք մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիան: Այդ դեպքում ինձ հետաքրքրում է ավելի շատ իշխանությունների ձևավորումը, իշխանությունների տարանջատումը, որոնք կապահովեն մեր այդ իրավունքները, որոնց միացել ենք Մարդու իրավունքների կոնվենցիայով», -նկատեց մեր զրուցակիցը:

Իշխանյանը նորմալ է համարում Սահմանադրության նախագծով Վերահսկիչ պալատի ղեկավարին, ՀՌԱՀ նախագահին, ԿԲ նախագահին խորհրդարանի որակյալ մեծամասնության միջոցով ընտրելու գաղափարը:

«Որևէ պետական մարմնի անկախությունը դե յուրե երաշխավորելու հանգամանքներից մեկն այն է, որ նա չլինի միայն իշխանության ցանկությունը: Ընդդիմությունը պետք է նույնպես ներգրավված լինի այդ մարդու ընտրության մեջ, որպեսզի այդ թեկնածուն իրեն իր պաշտոնում անկախ զգա իշխող կուսակցությունից», -հավելեց Իշխանյանը:

Ինչ վերաբերում է Վենետիկի հանձնաժողովի փորձագետների այն դիտարկմանը, թե Սահամանդրությունը պետք է խոչընդոտ չհանդիսանա միասեռ ամուսնությունների համար, Իշխանյանը նկատեց. «Թույլ տվեք մի քիչ փիլիսոփայել. մեր հասարակության մի ստվար զանգված ասում է, որ տհաճ են իր համար միասեռական ամուսնությունները: Այս դեպքում ես ուզում եմ հետադարձ հայացք գցել 60-ական թվականներին և ուզում եմ հիշեցնել, երբ մեր հասարակությունը չէր ընդունում կարճ կիսաշրջազգեստները, վառ ներկած շրթունքները ինչպիսի դիմադրություն էր այն ժամանակ շալվարների, կարճ շալվարների դեմ, որոնք ցուցադրում էին աղջկա բարեմասնությունները: Այսօր Հայաստանում գործում են միասեռականների իրավունքները պաշտպանող կազմակերպություններ: Դա մեզ դուր է գալիս, թե չի գալիս, սա մեր քաղաքակրթության ճանապարհն է և, ինչքան էլ մենք հիմա դիմադրենք, ինչ-որ ժամանակ հետո մեզ մոտ նույնպես այդ հարցը բարձրանալու է և դիմադրությունը լինելու է Սահմանադրական արգելք: Այսօրվա մեր կարծրատիպերով ենք նայում հարցին: Բայց անկախ իմ հայացքներից, ես տեսնում եմ, որ դա դրան է բերելու: Կդիմադրեն, կպայքարեն, ինչպես եղել է Արևմտյան Եվրոպայի երկրներում: Սա անխուսափելի քաղաքակրթության ճանապարհն է: Ես համոզված եմ, որ ինչքան էլ Վենետիկի հանձնաժողովը հորդորի փոփոխել, բայց այդ հոդվածը կմնա այդպես և դա կհամարվի հաղթանակ: Բայց կանցնեն տարիներ ու այդ ժամանակ ստիպված կլինեն Սահմանադրության մեջ փոփոխություն կատարել հօգուտ այդ դրույթի»:

Անդրադառնալով Սահամանդրության նախագծում դատական համակարգին վերաբերող գլխին, Ավետիք Իշխանյանն ասաց, որ դատավորների դե յուրե անկախության երաշխիքներն այս նախագծով, քան գործող Սահամանդրությամբ էր: «Ի վերջո, Դատական բարձրագույն խորհուրդի անդամներն ընտրվում են դարձյալ որակյալ մեծամասնությամբ (3/5-րդ-ով) և հետո նրանց առաջարկած թեկնածուներին ոչ թե գործադիր իշխանության ղեկավարն է նշանակում, այլ նախագահը, որը գործադիր գործառույթներ, ըստ էության չունի»,-բացատրեց Իշխանյանը:

Թեմային առնչվող հրապարակումներ`

Սահմանադրության նախագծում ամեն ինչի մեջ տրամաբանություն կա, մնում է լավ աշխատեցնել. Գագիկ Ղազինյան
Արա Զոհրաբյան. Ապագա Սահմանադրությունը, ընդունվելու դեպքում, չպետք է տեղ թողնի նույնասեռ ամուսնությունների համար
Վենետիկի հանձնաժողովը աննախադեպ գոհունակություն է հայտնել Սահմանադրության նախագծի վերաբերյալ. Արա Ղազարյան
2-րդ փուլի անցկացումը ժողովրդավարական ձեռքբերում է. Վարդան Պողոսյան
Իրական ականը հենց նախագծի հիմնադրույթներն աղավաղված ներկայացնելն է. Գևորգ Դանիելյան
Սահմանադրությամբ երկրի կառավարման մոդելի հստակեցումը ժամանակի պահանջն էր. Ռուստամ Մախմուդյան