Ձեր վստահելի աղբյուրը

Սահմանադրական իրավունքի մասնագետ Գաբրիել Բալայանը լուրջ վերապահումներ ունի Սահմանադրության նախագծում զինված ուժերի կարգավիճակի, զինված ուժերի ղեկավարման և կառավարման հետ կապված դրույթների վերաբերյալ:

«Փաստացի պարզ չի դառնում, թե խաղաղ պայմաններում ով է լինելու Զինված ուժերի ղեկավարը: Ներկայացվում է, որ պաշտպանության նախարարի միջոցով իրականացվում է ԶՈւ ղեկավարումը, սակայն եթե մենք ֆիքսում ենք, որ ԶՈւ գլխավոր շտաբի պետը հանդիսանում է բարձրագույն զինվորականը, ապա ինչպե՞ս է ԶՈւ ղեկավարումն իրականացվում պաշտպանության նախարարի կողմից: Պետք է ավելի հստակ լինի», -Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում նկատեց Բալայանը:

Մասնագետը մատնանշում է նախագծում Անվտանգության խորհրդի վերաբերյալ դրույթը, որի համաձայն, Սահմանադրության նախագծով Անվտանգության խորհրդը դառնում է սահմանադրական մարմին, որն օժտվում է որոշակի գործադիր ֆունկցիաներով: Ի դեպ, Սահմանադրության նախագծով, ոչ թե Ազգային անվտանգության խորհուրդ է, ինչպես ներկայումս, այլ Անվտանգության խորհուրդ:

«Բայց խորհուրդ անունը մնում է, իսկ պատերազմի ժամանակ ընդհանրապես բացակայում է դրա գործառույթը: Անվտանգության խորհրդին տալով նման կարգավիճակ, արդյոք որոշակի պետք չէ՞ ամրագրել, թե ովքեր են ի պաշտոնե հանդիսանում այդ խորհրդի անդամները: Եթե վարչապետը հանդիսանում է գերագույն գլխավոր հարամանատար, ինչին համաձայն չեմ, ապա պետք է պատկերացնել, որ պատերազմի ժամանակ ԶՈւ գլխավոր շտաբի պետը դառնում է գլխավոր հրամանատար: Բայց չէ՞ որ ներկայացված նախագծով, քաղաքացիական վերահսկողությունը զինված ուժերի նկատմամբ պարտադիր է անընդհատ: Նախագծում ֆիքսված էլ չէ, թե պաշտպանության նախարարը քաղաքացիական անձ է», -հավելեց սահմանադրագետը:

Մեր զրուցակիցը վտանգ, այնուամենայնիվ, տեսնում է` անհասկանալի է, թե արտակարգ իրավիճակի ժամանակ զինված ուժերի օգտագործման հետ կապված ո՞ւմ վրա է պատասխանատվությունն ընկնելու: «Ասենք որևէ բնական աղետ է լինում` ատոմակայան ունենք, այնպիսի գոտում ենք ապրում, որ ջրհեղեներ հնարավոր են, հետևաբար պետք է հստակեցնել այդ հարցը», -նշեց Բալայանը::

Նկատենք, որ ԶՈւ ղեկավարման հարցում Սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովը գնացել է Իսրայելի ճանապարհով, երբ խաղաղ պայմաններում ԶՈՒ ոլորտի պատասխանատուն Հայաստանի կառավարությունն է՝ կոլեգիալության սկզբունքով, իսկ պատերազմական պայմաններում՝ վարչապետը, ինչի համար կրում է անձնական պատասխանատվություն:

«Կան մի շարք հաջողված օրինակներ` Իսրայել, Գերմանիա: Բայց միանշանակորեն պետք չէ բերել այդ փորձը ու միանգամից կիրառել այստեղ: Մենք այնպիսի տարածաշրջանում ենք ապրում, որ խնդիրներ ունենք` ծով չունենք, փակ ենք, այդ բոլոր խնդիրները պետք է հաշվի առնել», նկատեց մասնագետը: 

Գաբրիել Բալայանը Սահմանադրության նախագծում տեղ գտած թերությունների վերաբերյալ շուրջ 60 առաջարկություն է ներկայացրել Սահմանադրակամն բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովին և հույս ունի, որ դրանք կընդունվեն:

«Դեռ այն ժամանակ, երբ Հայեցակարգն էր ներկայացվել հանրությանը իմ ուղարկած դիտողություններն ու առաջարկություններն ընդունվել են», -նկատեց մասնագետը:

Նրա առաջարկություններից մեկը, մասնավորապես, վերաբերում է «կառավարություն» բառի գործածությանը:

«Ես առաջարկել եմ, որ «կառավարություն» բառը օգտագործվի ընդհանուր պետական կառավարման համակարգի դեպքում, իսկ գործադիր իշխանությունը` առանձին: Կան որոշակի տերմինաբանական խնդիրներ, որոնք ստվեր են գցում նախագծի դրույթների ընկալելիության վրա: Օրինակ, ի՞նչ է նշանակում` կառավարությունն իրականացնում է ընդհանուր պետական կառավարման համակարգի ղեկավարումը, այսինքն` Սահմանադրական դատարանի ղեկավարո՞ւմն է իրականացնում նաև, օրենսդրի ղեկավարո՞ւմը, թե՞ գործադիր իշխանության մարմինների», -նախագծում նկատած թերությունը մատնանշեց սահմանադրագետը:


Թեմային առնչվող հրապարակումներ`
Սահմանադրության նախագծին դեմ են նրանք, ովքեր 2018-ին ցանկանում են նախագահի թեկնածու լինել. Սամվել Նիկոյան
Նոր Սահմանադրությամբ դատավորների «վախը չափողը» դառնում է ԱԺ-ն. Պարգև Օհանյան
Սահամանադրության նախագծով դատավորների անկախության երաշխիքն ավելի բարձր է, քան գործող Սահամանդրությամբ. Իշխանյան
Սահմանադրության նախագծում ամեն ինչի մեջ տրամաբանություն կա, մնում է լավ աշխատեցնել. Գագիկ Ղազինյան
Արա Զոհրաբյան. Ապագա Սահմանադրությունը, ընդունվելու դեպքում, չպետք է տեղ թողնի նույնասեռ ամուսնությունների համար
Վենետիկի հանձնաժողովը աննախադեպ գոհունակություն է հայտնել Սահմանադրության նախագծի վերաբերյալ. Արա Ղազարյան
2-րդ փուլի անցկացումը ժողովրդավարական ձեռքբերում է. Վարդան Պողոսյան
Իրական ականը հենց նախագծի հիմնադրույթներն աղավաղված ներկայացնելն է. Գևորգ Դանիելյան
Սահմանադրությամբ երկրի կառավարման մոդելի հստակեցումը ժամանակի պահանջն էր. Ռուստամ Մախմուդյան