Սահմանադրության նախագիծը դատավորներին անկախության երաշխիք չի տալիս. Սահմանադրագետ
Սահմանադրության նախագծով Բարձրագույն դատական խորհրդի կազմավորման առաջարկվող մոդելը անկախություն չի ապահովում դատավորների համար: Այդ մասին Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց Սահմանադրական իրավունքի մասնագետ Գաբրիել Բալայանը` ասելով, որ ինքը դեմ է կդատական խորհրդի կազմավորման նման մոդելին:
«Սխալ է Ազգային ժողովին լիազորություն տալ նույն համամասնությամբ` 5/5, ձևավորել դատական իշխանություն. 5 դատավորներ և ԱԺ-ի կողմից ներկայացված 5 իրավաբաններ: Ու՞ր մնաց դատական իշխանության անկախությունը: Այդպիսով դատական իշխանության անկախության սկզբունքը խախտվում է», -կարծիք հայտնեց Բալայանը:
Հիշեցնենք` Սահմանադրության նախագծի 172-րդ հոդվածի համաձայն, Բարձրագույն դատական խորհուրդն անկախ պետական մարմին է, որը երաշխավորում է դատարանների և դատավորների անկախությունը: Իսկ 173 հոդվածը սահմանում է Բարձրագույն դատական խորհրդի կազմավորման կարգը. « Բարձրագույն դատական խորհուրդը կազմված է տասը անդամից, որոնցից հինգին ընտրում է Ազգային ժողովը` իրավաբան գիտնականների և այլ հեղինակավոր իրավաբանների թվից, պատգամավորների առնվազն երեք հինգերորդի ձայների մեծամասնությամբ, հինգին` դատավորների ընդհանուր ժողովը` դատավորների թվից»:
Մասնագետի պնդմամբ, պետք է խորհրդի կազմում ավելացնել դատավորների թիվը, քան ԱԺ-ի կողմից ընտրվող ներկայացուցիչների թիվն է, հակառակ դեպքում դատական իշխանության անկախությունը չի ապահովվի:
Նրա կարծիքով, Սահմանադրության նախագծով դատավորների անկախության երաշխիք չի տրվում նաև նրանց` որոշակի ժամկետով դատավորի պաշտոնում նշանակելով: Օրինակ, 164 հոդվածի համաձայն, Վճռաբեկ դատարանի նախագահին Վճռաբեկ դատարանի կազմից` վեց տարի ժամկետով, առանց վերանշանակման իրավունքի, նշանակում է Ազգային ժողովը` Բարձրագույն դատական խորհրդի առաջարկությամբ, պատգամավորների ընդհանուր թվի ձայների մեծամասնությամբ: Նույնն է նաև Վճռաբեկ դատարանի պալատների նախագահների, առաջին ատյանի և վերաքննիչ դատարանների նախագահներ դեպքում:
«Երբ ժամկետը լրացավ, աշխատանքից դուրս եկավ նա հետագայում աշխատանքի տեղավորվելու խնդիր է ունենալու: Դա արդեն իրեն կաշկանդում է իր ընդունած որոշումներով»,- նկատեց սահմանադրագետը:
Ինչ վերաբերում է Սահմանադրական դատարանի դատավորին, ապա առաջարկվող նախագծով, ՍԴ դատավորը պետք է լինի 40 տարին լրացած, աշխատի 12 տարի ժամկետով և չի կարող վերստին ընտրվել նույն պաշտոնին:
«Պատկերացրեք` 42 տարեկանում մարդը դառնում է ՍԴ դատավոր, աշխատում տասը տարի և 52 տարեկանում դառնում է գործազուրկ: Գործազուրկ դառնալու հեռանկարը արդեն իսկ կաշկանդում է նրան: Մարդն ավելի շատ մտածելու է իր ապագայի մասին և կորցնելու է անկախությունը իր գործունեության մեջ. նա աշխատանքի անցնելու օրվանից մտածելու է` ինչպես անի, որ կոնֆլիկտի չգնա որոշ մարդկանց, որոշ մարմինների հետ, որ հետագայում աշխատանք ունենա: Դատավորի անկախության երաշխիքը ցմահ աշխատելն է, մինչև կենսաթոշակային տարիքին հասնելը», -բացատրեց Գաբրիել Բալայանը:
Ի դեպ, նախագծով Սահմանադրական դատարանի ներկայացուցիչները կոչվելու են դատավորներ և ոչ թե անդամներ, ինչպես այժմ է, ինչը նշանակում է, որ նրանք պետք է ունենան իրավաբանական կրթություն:
Այդուհանդերձ, մասնագետը ողջունելի է համարում այն, որ Սահմանադրության նախագծում մանրամասն են ներկայացվում եվրոպական դատական պրակտիկայի դրույթները, հստակեցված են մարդու իրավունքների վերաբերյալ դրույթները, առանձին մարմիններ` ԿԸՀ-ն, ԿԲ-ն, ՀՌԱՀ-ը, ՄԻՊ-ը, Գլխավոր դատախազը, ներկայացված են առանձին գլուխներով:
Թեմային առնչվող հրապարակումներ`
Դատախազի վերաբերյալ Սահմանադրության նախագծում սահմանափակում չկա. Բալայան
Ովքե՞ր են ի պաշտոնե Անվտանգության խորհրդի անդամ լինելու. Սահմանադրագետի դիտարկումները
Սահմանադրության նախագծին դեմ են նրանք, ովքեր 2018-ին ցանկանում են նախագահի թեկնածու լինել. Սամվել Նիկոյան
Նոր Սահմանադրությամբ դատավորների «վախը չափողը» դառնում է ԱԺ-ն. Պարգև Օհանյան
Սահամանադրության նախագծով դատավորների անկախության երաշխիքն ավելի բարձր է, քան գործող Սահամանդրությամբ. Իշխանյան
Սահմանադրության նախագծում ամեն ինչի մեջ տրամաբանություն կա, մնում է լավ աշխատեցնել. Գագիկ Ղազինյան
Արա Զոհրաբյան. Ապագա Սահմանադրությունը, ընդունվելու դեպքում, չպետք է տեղ թողնի նույնասեռ ամուսնությունների համար
Վենետիկի հանձնաժողովը աննախադեպ գոհունակություն է հայտնել Սահմանադրության նախագծի վերաբերյալ. Արա Ղազարյան
2-րդ փուլի անցկացումը ժողովրդավարական ձեռքբերում է. Վարդան Պողոսյան
Իրական ականը հենց նախագծի հիմնադրույթներն աղավաղված ներկայացնելն է. Գևորգ Դանիելյան
Սահմանադրությամբ երկրի կառավարման մոդելի հստակեցումը ժամանակի պահանջն էր. Ռուստամ Մախմուդյան
Լրահոս
Տեսանյութեր
Արցախի ղեկավարությունը Բաքվում է, որովհետև նրանք առաջնորդել են մեր քաղաքական պայքարը. Բեգլարյան
