Ձեր վստահելի աղբյուրը

Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում (ՄԻԵԴ) վերջին օրերին Հայաստանի երկու քաղաքացու Կամո Փիրուզյանի և Վարդան Մալխասյանի գործով վճիռները ընդդեմ Հայաստանի ստիպում են փաստաբաններին պնդել, որ Հայաստանի Հանրապետությունում դատարանները արդարադատություն չեն իրականացնում:

«Դատարանները բազմաթիվ խախտումներ են թույլ տալիս, որի արդյունքում տուժում է և Հայաստանի հանրապետությունը և Հայաստանի հարկատուն», -այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանը հայտարարեց Փաստաբանների պալատի փաստաբան Լուսինե Սահակյանը` ներկայացնելով Եվրադատարանում ընդդեմ Հայատսանի կառավարության կայացված վճիռները:

Ավելի վաղ Panorama.am-ը տեղեկացրել էր, որ Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարանը Հայաստանի երկու քաղաքացիների գործերով երկու վճիռ է կայացրել, նրանցից մեկը ազատամարտիկ Վարդան Մալխասյանն է, իսկ մյուսը նույն Լուսինե Սահակյանի պաշտպանյալ Կամո Փիրոզյանը:

Եվրոպական դատարանը գտել էր, որ Մալխասյանի պարագայում տեղի է ունեցել Մարդու իրավունքների կոնվենցիայի 5-րդ հոդվածի (Ազատության իրավունք) խախտում և վճռել է որպես Մալխասյանին բարոյական փոխհատուցում Հայաստանի կառավարությունից գանձել 4,5 հազար եվրո: ՄԻԵԴ կայացրած մյուս վճռով բավարարվել էր քաղաքացի Կամո Փիրուզյանի հայցը. այս դեպքում նույնպես դատարանը համարել է, որ տեղի է ունեցել Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 5-րդ հոդվածի (Ազատության իրավունք) խախտում: Մասնավորապես արձանագրվել է 5-րդ հոդվածի 1-ին, 3-րդ և 4-րդ կետերի խախտում, նաև խախտում համաձայն կոնվենցիայի 3-րդ հոդվածի (Վատ վերաբերմունք): Դատարանը 8 հազար եվրո բարոյական փոխհատուցում է պահանջել Հայաստանի կառավարությունից:

Կամո Փիրուզյանը մեղադրվում էր 2006-ին ավազակային հարձակման և սպանության փորձի համար: Փիրուզյանի կալանքը մի քանի անգամ դատարանի որոշմամբ երկարացվել էր, ինչը նրա փաստաբան Լուսինե Սահակյանը համարել էր Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 5-րդ հոդվածի պահանջների խախտում: 2007-ին Փիրուզյանը արդարացվել էր: Ընդհանուր առմամբ, Փիրուզյանը 1,2 տարի է կալանքի տակ մնացել, և այդ ողջ ընթացքում, փաստաբանի ներկայացմամբ, իրենք պնդել են, որ իրավունք չունեն անձին կալանքի տակ պահելու, քանի որ հանցագործություն կատարողն ինքը չի եղել:

Սահակյանի խոսքով, Հայաստանում դատարանները հատկապես խախտում են մարդու ազատության իրավունքը և տարիներ շարունակ փաստաբանները փորձում են դատական համակարգին համոզել, որ կալանավորումը լինի ոչ թե որպես բնական երևույթ, այլ` խափանման բացառիկ միջոց:

«Բայց ապարդյուն` երբ անձը մեղադրվում է ինչ-որ հանցագործություն կատարելու մեջ, ապա մեխանիկորեն կալանավորվում է, և դատարաններն էլ իրականում դակողի ֆունկցիա են կատարում», -հայտարարեց Լուսինե Սահակյանը:

Նա, վկայակոչելով Վճռաբեկ դատարանի ընդունած մի քանի նախադեպեր, որոնցով սահմանված է, որ այլևս անթույլատրելի է առանց որևէ փաստական հիմքի անձի նկատմամբ ընտրել կալանքը որպես խափանման միջոց, ասաց, որ նույն Վճռաբեկ դատարանը հետևողական չէ այդ որոշումների իրականացմանը ու շատ են օրինակները, երբ դրանք չեն կիրառվել:

«Նույն խնդրով բողոքները ներկայացնում ենք Վճռաբեկ դատարան, սակայն մերժվում են, և մենք, եթե դիմում ենք Եվրոպական դատարան, ապա վստահ ենք, որ Եվրադատարանը դրանք կճանաչի որպես խախտում», -նկատեց փաստաբանը:

Փաստաբանների պալատի մեկ այլ փաստաբան Երվանդ Վարոսյանն իր հերթին նկատեց, որ նույն Փիրուզյանի գործով Վճռաբեկ դատարանը հնարավորություն ունեցել է իրավիճակ փոխելու, սակայն, չի արել: Նա ցուցադրեց նույն գործով Վճռաբեկ դատարանի կողմից իրենց բողոքի մերժման պատճառաբանությունը և մեջբերեց. «Ստորադաս դատարանի կողմից նյութական և դատավարական իրավունքի խախտման արդյունքում հնարավոր դատական սխալը կարող է առաջացնել ծանր հետևանքներ, ինչպես նաև Վճռաբեկ դատարանի կողմից կայացվող դատական ակտը կարող է էական նշանակություն ունենալ օրենքի միատեսակ կիրառության համար»: Վարոսյանի խոսքով, այս պատճառաբանությամբ վերադարձվում են բոլոր Վճռաբեկ դատարան ներկայացված բողոքները: «Իրավիճակը այն ժամանակվանից նույնն է, ոչինչ չի փոխվում»,-նկատեց Վարոսյանը:

Փաստաբաններն ասում են, որ իրենց համար հաճելի չէ, երբ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանն ընդդեմ Հայաստանի վճիռներ է կայացնում: «Մենք պայքարում ենք հանուն նրա, որ բոլոր այն պաշտոնյաները և դատավորները, որոնք թույլ են տվել խախտում իրենք ենթարկվեն պատասխանատվության: Հակառակ դեպքում այս խախտումները շարունակվելու են», -հայտարարեց փաստաբան Լուսինե Սահակյանը` նկատելով, որ վերջին տարիներին միտում է նկատվում, որ դատավորները, այնուամենայնիվ, չեն ենթարկվում պատասխանատվության:

Նախորդիվ`

«Ախր, դաս չի լինում սրանց». Մալխասյանը գոհ է Եվրադատարանի կայացրած որոշումից