Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայաստանում ծայրաստիճան ցածր է երեխաների չարաշահման և շահագործման դեպքերով գործերը համեմատած նույն քանակով ազգաբնակչություն ունեցող այլ երկրների հետ: Լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց ՄԱԿ-ի հատուկ զեկուցող Մոդ դե Բյոր-Բուքիքիոն, ով մայիսի 12-18-ը պաշտոնական այցով գտնվում է Հայաստանում՝ գնահատելու երկրում երեխաների վաճառքի, մարմնավաճառության և երեխաների պոռնոգրաֆիայի իրավիճակը:

Յոթօրյա առաքելության ընթացքում մարդու իրավունքների փորձագետը հանդիպել է գործադիր, օրենսդիր, դատական իշխանության ներկայացուցիչների հետ, երեխաների պաշտպանության հարցերով զբաղվող ՀԿ-ների ներկայացուցիչների հետ, այցելել երեխաների խնամքի կենտրոններ և ապաստարաններ: ՄԱԿ-ի հատուկ զեկուցողն իր ամբողջական զեկույցը` ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհուրդ կներկայացնի 2016 թվականի մարտին:

«Իմ այցելության ընթացքում համարյա իմ բոլոր զրուցակիցներն անընդհատ ինձ ասում էին, որ հայ հասարակությունում երեխաներին խորապես սիրում և պաշտպանում են, հայ հասարակությունն իր ավանդույթների, ընտանեկան արժեքների բերումով երեխաների նկատմամբ հատուկ վերաբերմունք ունի: Ասվել է նաև, որ հայկական հասարակության պատմական տառապանքի բերումով երեխաների հանդեպ կոլեկտիվ պատասխանատվության կուռ վերաբերմունք է ձևավորել, որտեղ տեղ չի մնում երեխաների չարաշահման համար կամ, որ նման դեպքեր չնկատվեն կամ անհետևանք մնան»,- ասաց ՄԱԿ-ի հատուկ զեկուցողը:

Ըստ նրա, թեև երեխաների չարաշահման և շահագործման դեպքերը բավականին քիչ են, սակայն կան որոշ բաղթողումներ:
Մոդ դե Բյոր-Բուքիքիոն նշեց, որ մտահոգիչ է եզդի, ինչպես նաև գյուղական վայրերում, անչափահասների ամուսնության խնդիրը: Նա նշեց, որ թեև Հայաստանում օրենսդրական փոփոխություններ կատարվեցին և ամուսնության տարի սահմանվեց 18-ը, սակայն լինում են բացառություններ: ՄԱԿ-ի հատուկ զեկուցողը կոչ արեց իշխանություններին իրազեկման արշավ իրականացնել եզդիական համայնքներում՝ կանխելու համար անչափահասների ամուսնությունը, նաև կրթության մատչելիության, տղաների և աղջիկների համար կյանքի հմտությունները մատչելի դարձնելու միջոցով:

Խոսելով որդեգրման գործընթացի մասին, ըստ նրա, մտահոգության տեղիք է տալիս, որ որդեգրությունը երեխաների ապօրինի վաճառքի հանգեցնի: Նա ողջունեց Հայաստանի կառավարության, Ազգային ժողովի ներգրավումն ընթացիկ օրենսդրական բարեփոխումների գործընթացում, միաժամանակ կոչ արեց արագացնել այդ գործընթացներն՝ ապահովելով միջազգային չափանիշներ:

Մոդ դե Բյոր-Բուքիքիոյի խոսքով, մտահոգոիչ է երեխաների սեռական շահագործումը տեղեկատվական տեխնոլոգիաների միջոցով: Նա նշեց, որ Հայաստանում ինտերնետը 80 տոկոս տարածում ունի, որը բավականին բարձր է: Ըստ նրա, աշխարհում երեխաներն այս թվանշային հեղափոխության առաջամարտիկն են, բայց միշտ չէ, որ տեղեկացված են այն ռիսկերից, որոնք կապված են տեղեկատվական, հաղորդակցական տեխնոլոգիաների հետ, ուստի տեղեկատվական տեխնոլոգիաների միջոցով չարաշահումները կանխելու մեծ տեղ կա: Նա հայտնեց, որ հանդիպել է համացանցային ծառայություններ մատուցող ընկերությունների ներկայացուցիչների հետ, որոնք տարբեր իրազեկության արշավներ են ծավալում ապահով ինտերնետի օգտագործման նպատակով: ՄԱԿ-ի հատուկ հանձնակատարը կոչ արեց կառավարությանը համակարգող դեր ստանձնել՝ ավելացնելու համար արշավի ծավալը:

Նա նաև նշեց, որ չնայած Հայաստանում առկա սոցիալ-տնտեսական խնդիրներին, փախստականների, ապաստան հայցողների, տեղահանվածների նկատմամբ առատաձեռն են, հատկապես նրանց, ովքեր հայկական ծագում ունեն, ընթացիկ հակամարտությունների, մասնավորապես Սիրիայի, եկել են Հայաստան: Ըստ նրա, կարող է այդ ալիքն ավելանա, կոչ արեց ոչ միայն միջազգային նվիրատուներին սատարել Հայաստանի իշխանությունների ջանքերին` պատշաճ ընդունման հնարավորություն ապահովելու համար, այլ նաև Հայաստանի իշխանություններին՝ միջազգային չափանիշներին համապատասխան, պատշաճ աշխատակազմ ու ծառայություններ ապահովել: