Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարանը Հայաստանի դեմ կամ կողմ այս պահին որևէ վճիռ չի կայացրել»,- մեր թղթակցի հետ զրույցում պաշտոնապես հայտարարեց Հայաստանի արդարադատության նախարարի տեղակալ, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում Հայաստանի Հանրապետության կառավարության լիազոր ներկայացուցիչ Գևորգ Կոստանյանը:

Ըստ նրա, Հայաստանում հաճախ շփոթում են վճիռն ու ընդունելիության որոշումը: Այնինչ ընդունելիության որոշումները վերաբերում են միայն ընթացակարգին: Եթե դատարանը կայացնում է հայցն ընդունելու որոշում, դա նշանակում է, որ տվյալ հայցը բավարարում է գոյություն ունեցող ընդունելիության պայմաններին, բայց` ոչ ավելին:

Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում Հայաստանի Հանրապետության կառավարության լիազոր ներկայացուցիչն ավելացնում է, որ հայցն ընդունելու որոշումը որևէ կերպ չի նշանակում, թե տեղի է ունեցել մարդու իրավունքների խախտում կամ հակառակը: Խախտման մասին կարող է հավաստել միայն դատարանի վճիռը:

2006 թվականի հուլիսի դրությամբ Հայաստանի դեմ Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարան ներկայացվել է 330 հայց, դրանից 146-ը ճանաչվել է անընդունելի, այսինքն` ընդհանրապես չի քննարկվել, 4-ը հանվել է գործերի ցուցակից ու ևս 2 գործ ցուցակից հանվել է վերջերս` կառավարության դիրքորոշումների հիման վրա:

Այսպիսով, 2004 թվականի ապրիլի 26-ից սկսած, դատարանը ՀՀ գործերով կայացրել է 8 որոշում` 4-ը մասնակի անընդունելիության, 2-ը գործերի ցուցակից հանելու, երկուսն էլ ընդունվել է մասնակի, տեղեկացնում է Գևորգ Կոստանյանը. «Նույն օրինակի վրա բացատրեմ, թե դրանք ինչ են իրենցից ներկայացնում».

• Մասնակի անընդունելիության որոշում.

Եթե, օրինակ, Եվրոպական դատարան հայց է ներկայացվել չորս պահանջների վերաբերյալ, ապա կառավարության ներկայացրած դիրքորոշումների հիման վրա դատարանը կարող է որոշել, որ չորս պահանջներից, ասենք, երկուսը չեն բավարարում ընդունելիության կարգին, իսկ մյուս երկուսը բավարարում են, այսպիսով, դատարանն ընդունում է մասնակի, երկու պահանջները համարում է ընդունելի, երկուսի դեպքում` կառավարության հետ քննարկում:

• Մասնակի ընդունելիության որոշում.

Երբ չորս կետից բաղկացած պահանջի դեպքում երկուսը համարվում է ընդունելի, իսկ երկուսն անընդունելի, այս պարագայում դատարանն անընդունելի համարած պահանջներն ընդհանրապես մերժում է, առանց լրացուցիչ քննարկման:

• Գործերի ցուցակից հանելու որոշում

Նման որոշում կայացնելու համար կան մի քանի հիմքեր: Դրանցից հիմնականը,դիմումատուի անհետևողականությունն է: Եվրոպական դատարանը յուրաքանչյուր դեպքում կողմերին տալիս է ժամկետ իրենց դիրքորոշումը ներկայացնելու, այս կամ այն հարցին պատասխանելու կամ կառավարության առարկություններին արձագանքելու համար: Եթե այդ ժամկետում որևէ առարկություն չի ներկայացվում, նման դեպքերում, դատարանը համարում է, որ անձը հետևողական չի գործի քննությանը և գործը հանվում է ցուցակից:

Այս ամենից հետո կողմերը կրկին ներկայացնում են իրենց դիրքորոշումները, բայց արդեն բովանդակության առնչությամբ և միայն դրանից հետո դատարանը պետք է վճիռ կայացնի: Ըստ Գևորգ Կոստանյանի լինում են դեպքեր, երբ դատարանը բովանդակային մասն ու ընդունելիության պայմանները քննարկում է միաժամանակ, բայց այս դեպքում ևս ժամանակ է հարկավոր վճիռ կայացնելու համար:

Ի դեպ, ինչպես տեղեկացնում է Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում Հայաստանի Հանրապետության կառավարության լիազոր ներկայացուցիչը մոտ ժամանակներս կարող ենք ակնկալել Հայաստանի վերաբերյալ վճիռ, քանի որ Եվրոպական դատարանում Հայաստանի կողմից 30-ից ավելի գործեր կան, որոնք բովանդակային մասով քնարկվել են և դատավարական ընթացակարգը սպառել, ուստի մնում է վճռի հրապարակումը: