Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Աքիլլես» ավտովարորդների իրավունքների պաշտպանության կենտրոնը, որը ՀԿ-ների Հակակոռուպցիոն կոալիցիայի անդամ է, հրատարակում է «Ուղեցույց վարորդին»` նախատեսված ճանապարհային երթևեկության բոլոր մասնակիցների համար: Panorama.am-ը ուղեցույցի ստեղծման անհրաժեշտության և կոալիցիայի գործունեության մասին զրուցեց «Աքիլլես» կենտրոնի նախագահ Էդուարդ Հովհաննիսյանի հետ:

-Պարոն Հովհաննիսյան, ի՞նչ նյութեր է պարունակում ուղեցույցը և ի՞նչ նպատակների է այն ծառայելու:
-Մեր պատրաստած ուղեցույցը ներառում է «Վարչական իրավախախտումների մասին» օրենսգրքի` վարորդներին վերաբերող բոլոր դրույթները և «Ճանապարհային երթևեկության անվտանգության ապահովման մասին» ՀՀ օրենքի և ՀՀ կառավարության ընդունած` օրենքից բխող իրավական ակտերի հիմնական դրույթները, որոնք վերաբերում են ճանապարհային երթևեկության մասնակիցներին: Ճանապարհային երթևեկության մասնակիցները և հատկապես վարորդները, պետք է իրազեկված լինեն ինչպես իրենց իրավունքների, այնպես էլ պարտականությունների մասին, ծանոթ լինեն օրենքով և այլ իրավական ակտերով սահմանված կանոններին և ընթացակարգերին: Կարծում ենք, ուղեցույցի ուսումնասիրումը արդյունավետ կարող է լինել նաև ճանապարհապարեկային ծառայության տեսուչների համար:

-Ինչպե՞ս է ուղեցույցը հասցվելու իր ընթերցողին:
-Ուղեցույցի տարածումը կատարվելու է անվճար, այն չի վաճառվելու: Մենք համագործակցում ենք բենզալցակայանների խոշոր ցանցի հետ (50-ից ավելի բենզալցակայաններ), որի միջոցով ուղեցույցը բաժանելու ենք ոչ միայն Երևանում, այլև Հայաստանի մարզերում: Ուղեցույցը տարածվելու է նաև ավտոդպրոցներում, տրանսպորտային միջոցները շահագործող կազմակերպություններում, շահագրգիռ պետական մարմիններում և այլն:

-Իսկ կա՞ն արդյոք ՀՀ ոստիկանության հետ համագործակցելու հեռանկարներ, չէ՞ որ ճանապարհային երթևեկության մասնակից ասելով ենթադրվում են նաև պետական մարմինները:
-Մենք դիմել ենք ՀՀ ոստիկանությանը` խնդրելով կարծիք հայտնել ձեռնարկի վերաբերյալ, սակայն մինչ օրս պատասխան չենք ստացել: Նշեմ նաև, որ մենք նախատեսում ենք հաղորդաշար` նվիրված վարորդների և տեսուչների իրավունքների և պարտականությունների մասին նոր օրենքների փոփոխություններին, հրավիրել ենք մասնակցելու նաև ՀՀ ոստիկանության ներկայացուցչին և արդեն 2 ամիս է, որ սպասում ենք հրավերի պատասխանին: Մինչ այսօր ոստիկանության հետ երկխոսություն չի հաջողվել, կարծում եմ` խուսափում են մասնակցելուց:

-Ինչպե՞ս է նպաստելու ձեռնարկը կոռուպցիոն ռիսկերի նվազեցմանը:
-Առհասարակ կոռուպցիայի դեմ պայքարելու լավագույն միջոցներից մեկը իրազեկված լինելն է:
Համաձայն Նախագահի կարգադրության` օրենքների փոփոխությունները պետք է տարածվեն լրատվության միջոցներով, սակայն իրազեկումը սահմանափակվում է մամուլում մի քանի կարճ հայտարարություն անելով, ու այդպիսով տեղեկացվում է ոչ թե ամբողջ հասարակությունը, այլ միայն լրագրողները: Իսկ ուղեցույցի միջոցով քաղաքացիները կծանոթանան ինչպես իրենց, այնպես էլ տեսուչների իրավունքներին և պարտականություններին, ընթացակարգերին ու կանոնակարգերին: Իրազեկվածությունը կնվազեցնի կոնֆլիկտները վարորդ-տեսուչ հարաբերություններում և համապատասխանաբար կնվազեն կոռուպցիոն ռիսկերը:: Այնպես որ ճանապարհային երթևեկության ոլորտի իրազեկվածությունը մեծ զենք է քաղաքացու իրավունքների պաշտպանության համար:

-Ի՞նչ գործոններով է պայմանավորված կոռուպցիայի առկայությունը ճանապարհատրանսպորտային երթևեկության բնագավառում:
-Դեռ երկու տարի առաջ այս ոլորտը օրենսդրորեն կարգավորված չէր: Այժմ կան 20-ից ավելի ենթաօրենսդրական ակտեր, սակայն դեռ շատ են նաև բացերը: Մյուս կողմից նույնիսկ ճիշտ մշակված լինելու դեպքում օրենքի դրույթները չեն կիրառվում կամ ճիշտ չեն կիրառվում: Անհրաժեշտ է, որ ոստիկանության աշխատանքը թափանցիկ լինի քաղաքացիների համար: Կոռուպցիան ճանապարհատրանսպորտային երթևեկության բնագավառում պայմանավորված է նաև թափանցիկության բացակայությամբ: Իսկ իրականում պատճառները շատ են: Օրենքները ներառում են խտրական դրույթներ, մարդու իրավունքների խախտումներ, սա ևս կոռուպցիոն ռիսկերի հիմք է: Առկա են երկիմաստ կամ ոչ հստակ սահմանումներ, որոնք հիմք են դառնում կամայական մեկնաբանությունների, ինչի արդյունքում առաջանում են շահերի բախում և կոռուպցիոն ռիսկեր: Պատճառներից մեկն էլ տուգանքների չափերի չհիմնավորված մեծացումն է:

-Կոալիցիային անդամակցում են տարբեր ոլորտների ՀԿ-ներ, ինչպե՞ս է ստացվում համագործակցությունը մեկ ընդհանուր հիմնախնդրի` կոռուպցիայի դեմ պայքարի շուրջ:
-Թեև ՀԿ-ները տարբեր ոլորտներ են ներկայացնում, բայց մենք օգնում ենք միմյանց խորհուրդներով և գաղափարներ ենք փոխանակում, քանի որ յուրաքանչյուրն էլ իր բնագավառում բանիմաց է և փորձառու:
Կոռուպցիայի դեմ պայքարի երկար տարիների փորձը ցույց է տալիս, որ հնարավոր չէ որևէ ոլորտ ամբողջապես «մաքրել» կոռուպցիայից: Կոալիցիայի կոչումն է` կոռուպցիայի դեմ պայքարել բոլոր ոլորտներում միաժամանակ ու համատեղ: Միացյալ ջանքերի շնորհիվ և ԵԱՀԿ-ի աջակցությամբ ստեղծվել է Հակակոռուպցիոն հանրային ընդունարանը և թեժ հեռախոսագիծը: Մենք պարբերաբար հավաքվում ենք, յուրաքանչյուրս զեկուցում իր գործունեության մասին և քննարկում նախագծեր: ԵԱՀԿ-ն աջակցել է մեր ոլորտին վերաբերող այլ գրքույկների և բուկլետների հրատարակմանը, թեժ հեռախոսագիծ ստեղծելուն և այլն:

- Ընդունարանը և կոալիցիան ի՞նչ ծառայություններ են առաջարկում շահառուներին:
-Ընդունարանում փորձագետները անվճար խորհրդատվություն են տրամադրում ցանկացած խնդրի շուրջ, որի վերաբերյալ դիմում է ստացվում: Խորհրդատվություն տալուց հետո դիմորդին առաջարկում ենք մեր օգնությունը` ձևակերպել բողոքը կամ դատարանի դիմումը: Պետք է նշել, որ կոալիցիայի և ընդունարանի գործունեությունը չի ներառում մասնակցություն դատական ընթացակարգերին: Սակայն ոլորտին առնչվող հարցերով ընդունարանին դիմող շահառուների գործերով դատարան դիմել կարող է ՀԿ-ն, ընդ որում` խորհրդատվական և այլ իրավաբանական ծառայությունները կրկին անվճար են մատուցվում: Մեր շահառուների գործերով մենք բազմիցս դիմել ենք նաև պետական մարմիններին` մեկուկես տարվա ընթացքում եղել է 50-55 պաշտոնական դիմում ոստիկանությանը, իսկ վերջերս մի քանի գործերով դիմել ենք դատարան: