2007-ը ՏՏ ոլորտում որակական թռիչքի տարի է

Հատվածներ ADC ընկերության գլխավոր տեխնիկական տնօրեն Վահե Խաչիկյանի հետ հարցազրույցից

Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտում կարելի է հեռահաղորդակցությունն առանձնացնել ոլորտի այլ ուղություւներից: Սրանք միանգամայն տարբեր խնդիրներ են, և եթե առաջինը` հեռահաղորդակցությունը, ներառում է ենթակառուցվածքների ստեղծումը, ապա մնացածը ենթադրում են ենթակառուցվածքների առկայություն, ինչն էլ հիմք է դառնում ոլորտի զարգացման համար ընդհանրապես:

Ժամանակի հրամայականն այնպիսին է, որ այսօր առաջնահերթ խնդիր է դառնում երկրում լայնաշերտ ծառայություններ մատուցելու համար ենթակառուցվածքների ստեղծումը: Լայնաշերտ ծառայությունների զարգացումն ու կիրառությունն այլ երկրկներում կատարվել է քայլ առ քայլ` բնականոն զարգացմամբ: Այնտեղ պարունակության բազմազանեցման ու պահանջարկի աճին զուգահեռ տվյալների փոխանցման ավելի ցածր արագությունն աստիճանաբար փոխարինվել է ավելի բարձր արագությամբ, ինչն ի վերջո բերել է լայնաշերտ ծառայությունների տարածմանը: Հայաստանում լայնաշերտ ծառայությունների մատուցման ու կիրառման անցումը տեղի կունենա թռիչքաձև, քանի որ առաջարկն ու պահանջարկը բարձր է, իսկ մյուս կողմից դրա ներդրման համար հնարավոր է կիրառել այլ երկրների արդեն գոյություն ունեցող փորձը:

Օրինակ, հենց վերը բերած համատեքստում վերլուծելով ոլորտի առկա վիճակն, ինչպես նաև շուկայի զարգացման միտումները` մենք խնդիր էինք դրել Հայաստանի ներսում ստեղծել տեխնոլոգիապես ամենահագեցած ենթակառուցվածքները: Եվ դա մեզ հաջողվեց: Ժամանակակից տեխնոլոգիաների կիրառմամբ ստեղծված IP/MPLS ցանցն ամենաառաջադեմն է տարածաշրջանում: Մեր ցանցի միջուկում տվյալների հաղորդման արագությունները կարող են վայկրյանում հասնել 200 գեգաբիթի:

Հայաստանի ողջ տարածքում լայնաշերտ ծառայություններ մատուցելու համար անհրաժեշտ են համապատասխան ենթակառուցվածքներ, որոնց ստեղծման համար անհրաժեշտ են միլիոնավոր դոլարների ներդրումներ: Դրան կարելի է հասնել միայն քայլ առ քայլ: Մեր ընկերությունը ծրագրեր ունի արդեն 2008թ. ընդլայնել Երևան քաղաքում ստեղծված ցանցն ու դրա հնարավորությունները` ներգրավելով նաև հանրապետության այլտարածքներ:

Ընդհանրապես, ենթակառուցվածքների զարգացման ոլորտում ամենաբարդ խնդիրը, թերևս, այսպես կոչված «վերջին մղոնի» ապահովումն է: Ըստ էության այն ամենամեծ ռեսուրսներ պահանջող խնդիրն է: «Վերջին մղոնի» խնդիրը լուծելու համար ներկայումս կիրառվում են ամենատարբեր մոտեցումներ, լինի ռադիոկապի թե ֆիքսված կապի միջոցով: Յորաքանչյուր լուծում ունի իր առավելություններնն ու թերությունները, սակայն մենք առայժմ գերադասում ենք օպտիկա-մանրաթելային մալուխը հասցնել ընդհուպ մինչև հաճախորդին: Կարծում ենք սա խնդրի ամենաարմատաակն լուծումն է: Խնդիրն այն է, որ այս կերպ ստեղծվում է ենթակառուցվածք, որը գործնականորեն անսահմանափակ արագությամբ տվյալների փոխանցման հնարավորություն է ստեղծում: Համաակրգում կապի հնարավորությունները սահմանաջակող այսպես կոչված «շշի բերան» չի մնում: Օպտիկական ենթակառուցվածքի օգտագործման պարագայում վերջին մղոնի արագագործությունը կարելի մեծ հեշտությամբ հասցնել մինչև վայրկյանում 1 գեգաբիթը, համեմատելու համար նշենք, օրինակ, WiMAX տեխնոլոգիայով կապի տրամադրման պարագայում առավելագույն արագությունը սահմանափակված է վարկյանում 50-70 մեգաբիթով, դա էլ այն դեպքում, եթե տվյալ պահին այդ WiMAX կայանին միացած է ընդամենը մեկ օգտագործող:

Ենթակառուցվածքների խնդրի լուծումից հետո հաջորդը լինելու է բովանդակության, պարունակության որակի մասին մտածելը: Այսինքն լրացուցիչ ի՞նչ ծառայություններ կարելի է մատուցել առկա ենթակառուցվածքների միջոցով:

Նախորդիվ մտահոգություն էր հայտնվել, որ տեղեկատվական տեխնոլոգիաները զարգացնելու համար անհրաժեշտ է լուծել մի քանի խնդիր, որոնց թվում նշվել էր ինտերնետ հասանելիությունը, ինտերնետի պարունակությունը (կոնտենտ), և ընդհանուր համակարգի պատրաստվածությունը այս բոլորի կիրառման տեսանկյունից: Իրականում, վերը հիշատակված հասանելիության խնդիրները փոխկապակցված են, և ամբողջ խնդիրը հանգում է պահանջարկին: Այսպես, որքան բարձր լինի ծառայությունների պահանջարկը, այնքան արագ կզարգանան ենթակառուցվածքներ, բազմազան կդառնան ինտերնետի պարունակությունը և տրամադրվող ծառայությունները: Միևնույն ժամանակ, առաջարկվող ծառայությունները որքան բազմազան ու որակյալ են, այնքան մեծանում է դրանց պահանջարկը, հետևաբար սպառողների թիվը: Նույն կերպ խոսքը վերաբերում է նաև հասանելիությանը` զուտ տնտեսական հարթությունում: Որքան մեծանա ծառայություններից օգտվողների թիվը, այնքան ծառայությունների սակագները կնվազեն: Այսինքն այս բոլոր խնդիրերը փոխկապակցված են, և դրանցից յուրաքանչյուրը նպաստում է մյուսի զարգացմանը: Կոնտենտը` պարունակությունը, հարստանում է, դրան համապատասխան աճում է հետաքրքրությունը և այսպես շարունակ: Այսօր Հայաստանում կան բազմաթիվ ծրագրեր, որոնք փորձում են զարգացնել ոլորտը և արդեն որոշակի հաջողությունների են հասել են: Այսպես օրինակ, մի շարք կազմակերպություններում, այդ թվում նաև պետական հիմնարկներում, ներդրվել են էլեկտրոնային փաստաթղթաշրջանություն, այսպես կոչված «մեկ պատուհանի» սկզբունք և այլն: Կարևոր է նաև կոտրել կարծրացած որոշստերեոտիպեր, ինչպես օրինակ Ցանցային օպերատորները պետք է սկսեն ցանցին մոտենան որպես ծառայությունների մատուցման միջավայր և ոչ թե որպես հանգույցների և միացման ուղղիների բազմություն: Մեր փորձից կարող եմ ասել, որ համաշխարհային աղբյուրների հետ ինֆորմացիայի փոխանակման ծավալի համեմատ, Հայաստանում ինտերնետ ծառայություններ մատուցող որոշ կազմակերպությունների հետ կատարվող տվյալների փոխանակման ծավալները խիստ ցածր են ինչը վկայում է պարունակության պակասության մասին:

Զարգացման լայն հնարավորություններ ունի Ինտերնետի միջոցով ապրաքներ և ծառայություններ ձեռք բերելու ոլորտը: Այստեղ առկա պասիվությունը մի քանի պատճառներ ունի: Դրանցից մեկն էլ տեխնոլոգիական ենթակառուցվածքների թույլ լինելն է: Պետք է հաշվի առնել, որ ինտերնետում առևտուր անելն իր մեջ ներառում է լոգիստիկ գործառույթների մի ամբողջ շարք` սկսած գնելուց, վճարման միջոցից և վերջացրած առաքումն ու պատվիրատուին ապրանքը հասցնելը: Այսօր արդեն շղթայի բոլոր օղակները կան, սակայն դրանց որակական բարելավումը միայն հնարավորություն կտա նմանատիպ ծառայություններ մատուցել:

ՏՏ ոլորտի զարգացման տեսանկյունից կարևոր է նաև պետության դերակատարումը: Այն հատկապես կարևորվում է երկու առումով: Նախ, մեծ դեր ունի պետության կողմից ոլորտի ակտիվ և արդյունավետ կարգավորումը: Ներկայումս մենք ունենք հանձնաժողով, որը զբաղվում է ոլորտի կարգավորմամբ: Պետության հաջորդ դերակատարումը դա զարգացումը խթանելուն ուղղված ջանքերի գործադրումն է: Պետությունը կարող է որոշակի խթանիչներ առաջարկել: Դրանք կարող են լինել հարկային, ֆինանսական և այլ արտոնություններ: Չպետք է մոռանալ նաև պետության` որպես ծառայությունների խոշոր սպառողի դերը: Բոլոր զարգացած երկրներում դա նորմալ է: Ի վերջո պետական մարմիները նույնպես համակցման, տվյալների փոխանակման կարիք ունեն` սկսած ընդհանուր համայնական բազաների օգտագործումից, վերջացրած վիդեո-կոնֆերանսների կազմակերպումով: Հայաստանում այսօր նկատվում է պետության կողմից տեխնոլոգիական ծառայությունների սպառման աճի միտում, քանի որ դրա կիրառություններն ավելանում են:

Նյութն ամբողջությամբ կարդացեք Panorama.am թերթում


Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

23:00
Ալիևի դուստրերն ավելի քան 13 միլիարդ դոլար արժողությամբ բիզնես կայսրություն են վերահսկում. Մայքլ Ռուբին
Ադրբեջանը COP29 կլիմայի միջազգային համաժողովին ընդառաջ շարունակում է Բաքուն սարքավորել։ Ընդունող երկրների կառավարությունները կլիմայի փոփոխության...
Աղբյուր` Panorama.am
22:45
Միլենա Խաչատրյանը՝ Եվրոպայի փոխչեմպիոն
Լեհաստանում ընթացող ծանրամարտի Եվրոպայի մինչև 23 տարեկանների առաջնությունում 81 կգ քաշային կարգում Հայաստանը ներկայացնող Միլենա Խաչատրյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
22:27
«Համբալը», «տրորվածը» գրառմամբ պաստառներ են տարածվել ոստիկանապետի հայրենի Արտաշատում
«Ազգային ճակատը» թելեգրամի իր ալիքում լուսանկարներ է հրապարակել ՆԳՆ Ոստիկանության պետի նկարներով և գրել. «Ոստիկանապետի...
Աղբյուր` Panorama.am
22:13
Այծը մեկ օրում Instagram-ի սեփական էջին տասնյակ հազարավոր բաժանորդներ է հավաքել
Ռեփեր Ջիգանը և նրա կինը՝ բլոգեր Օքսանա Սամոյլովան, Instagram-ի էջ են բացել իրենց այծի համար։ «Գազետա ռու»-ն հայտնում է, որ մեկ օրվա...
Աղբյուր` Panorama.am
21:32
Ողբերգական ավտովթար
Նոյեմբերի 1-ին, ժամը 16։20-ի սահմաններում Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր Մ13 ավտոճանապարհի 85 կմ հատվածում՝ Քուչակ գյուղի վարչական տարածքում, բախվել են...
Աղբյուր` Panorama.am
21:15
Իրանը Իսրայելին զգուշացրել է «անհրաժեշտ պահին» պատասխան տալու մասին
Իրանը Իսլամական Հանրապետության տարածքի վրա Իսրայելի վերջին հարձակմանը կպատասխանի «անհրաժեշտ պահին և համապատասխան ձևով»։ Այդ մասին Al...
Աղբյուր` Panorama.am
20:50
«Վերադարձ Եվրոպա». բողոքի ցույց՝ Թբիլիսիում
«Վերադարձ Եվրոպա» կարգախոսով վաղը՝ նոյեմբերի 2-ին, ժամը 20:00-ին խորհրդարանի մոտ տեղի կունենա բողոքի ցույց։ Այս մասին հայտնում է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:38
Հովհաննես Ավետիսյանը ձերբակալվեց այն ժամանակահատվածում, երբ հրապարակայնորեն սկսեց քննադատել գործող իշխանությունների քաղաքականությունը
Հայաստանի ՔՀԿ-ների հակակոռուպցիոն կոալիցիայի կառավարման խորհուրդը հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է․ «Հայաստանի քաղաքացիական...
Աղբյուր` Panorama.am
20:24
Սերբիան սուգ է հայտարարել Նովի Սադ կայարանում զոհվածների հիշատակին
Սերբիայի կառավարությունը շաբաթ օրը՝ նոյեմբերի 2-ը, սգո օր է հայտարարել Նովի Սադ երկաթուղային կայարանում զոհվածների համար, որտեղ փլուզվել է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:14
«Հեռացի՛ր»․ «Նոա»-«Ուրարտու» խաղն ընդհատվել է՝ երկրպագուները պահանջել են ՀՖՖ նախագահի հրաժաևականը
ՀՀ Պրեմիեր լիգայի «Նոա»-«Ուրարտու» խաղը 19-րդ րոպեին ընդհատվել է։ «Հեռացի՛ր» վանկարկումներով ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:57
Այն, ինչ անում է Ադրբեջանը Ստեփանակերտում, մշակութային զտում է․ Դավիթ Սարգսյան
Ստեփանակերտի քաղաքապետ Դավիթ Սարգսյանը գրում է․ «Այն, ինչ անում է Ադրբեջանը Ստեփանակերտում, մշակութային զտում է։ Ավերելով Ստեփանակերտի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:45
Վստահ եմ՝ ճիշտ ընտրություն եմ կատարել. ԲԿՄԱ-ի նորեկ Պյանիչը՝ Ռուսաստան տեղափոխության մասին
 Մոսկվայի ԲԿՄԱ-ի նորեկ Միրալեմ Պյանիչն իր տեղափոխությունը Ռուսաստան ճիշտ ընտրություն է համարում միջազգային մրցաշարերից  դուրս մնալու...
Աղբյուր` Panorama.am
19:31
2025 թվականին Արեւմուտքից Ուկրաինա օգնության հոսքը կարող է զգալիորեն կրճատվել․ ԶԼՄ
2025 թվականին Ուկրաինային արևմտյան օգնությունը կարող է զգալիորեն կրճատվել ընթացիկ տարվա համեմատ։ Վատագույն դեպքում՝ ռազմական աջակցությանը կարող...
Աղբյուր` Panorama.am
19:09
Տարածաշրջանում տարածվող իսրայելական ագրեսիան վտանգ է համաշխարհային խաղաղության համար․ Էրդողան
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը ուրբաթ օրը Ստամբուլում Իրաքի վարչապետ Մուհամեդ Շիա ալ-Սուդանիի հետ բանակցությունների ժամանակ կոչ է արել...
Աղբյուր` Panorama.am
18:54
Ավարտվեց «Արմենիա» միջազգային երաժշտական 8-րդ փառատոնը
Սեպտեմբերի 16-ից հոկտեմբերի 28-ը Երևանում անցկացվեց «Արմենիա» միջազգային  երաժշտական 8-րդ ​​փառատոնը։ Փառատոնի գեղարվեստական...
Աղբյուր` Panorama.am
18:36
Մանկասայլակի մեջ պատրաստված թաքստոցից հայտնաբերվել են բջջային հեռախոս և այլ արգելված իրեր․ ՔԾ
ՀՀ ԱՆ «Արթիկ» քրեակատարողական հիմնարկի անվտանգության ապահովման բաժնի ծառայողները նոյեմբերի 1-ին՝ ժամը 15։00-ի սահմաններում,...
Աղբյուր` Panorama.am
18:23
Հայ և ադրբեջանցի պաշտոնյաները քննարկել են սահմանազատման իրականացման հատվածների հերթականության հարցերը
2024թ. նոյեմբերի 1-ին Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության սահմանին տեղի է ունեցել Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:13
Թուրքիայում պատրաստվում են ընդունել «օտարերկրյա գործակալների» մասին օրինագիծ
Թուրքիայի կառավարությունը պատրաստվում է խորհրդարանի վավերացմանը ներկայացնել «օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքի նախագիծ։ Այս...
Աղբյուր` Panorama.am
17:59
Պարզվել է Իսպանիայում ամենաուժեղ ջրհեղեղի պատճառը
Գլոբալ տաքացումը Իսպանիայում սաստիկ ջրհեղեղների պատճառ է դարձել։ Այս մասին հայտնում է Bloomberg-ը՝ վկայակոչելով World Weather Attribution (WWA)...
Աղբյուր` Panorama.am
17:55
ՀՖՖ ղեկավարությունը պետք է հեռանա ու դա պետք է անի օր առաջ. «Շիրակ» ՖԱ
«Բոլոր ուղղություններով բացարձակ ձախողումներից, ֆան-շարժումների ու հասարակության լայն շերտի հրաժարականի պահանջից հետո անգամ ՀՖՖ գործող...
Աղբյուր` Panorama.am
17:52
30-ամյա կինը Երևանի խանութներից մեկում դրամապանակ էր գnղացել
Հոկտեմբերի 31-ին ոստիկանության Կենտրոնական բաժնի քրեական հետախույզները օպերատիվ տեղեկություն էին ստացել, որ անհայտ անձը Աբովյան փողոցի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:45
Մանրամասներ՝ ԼՂ հայրենակիցների համար 2025 թվականից նախատեսվող ծրագրի մասին
Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը մշակել է 2025 թվականից գործարկման նախատեսվող նորացված աջակցության ծրագիր։ Նախարարությունից...
Աղբյուր` Panorama.am
17:41
«Արվեստը միայն փող աշխատելու համար չէ». Կոպոլան՝ Marvel ֆիլմերի մասին
Վերջերս «Կնքահայրը» և «Մեգալոպոլիս» ֆիլմի ռեժիսոր Ֆրենսիս Ֆորդ Կոպոլան պատասխանել է Cinepop-ի լրագրողի հարցին, թե արդյոք...
Աղբյուր` Panorama.am
17:31
«Լրիվ հոլիվուդյան անհեթեթություն». Պատմաբանը` Ռիդլի Սքոթի «Գլադիատոր 2» ֆիլմի մասին
Հոլիվուդյան հայտնի ռեժիսոր Ռիդլի Սքոթ «Նապոլեոն» կենսագրական ֆիլմը մեծ աղմուկ էր բարձրացրել  ֆրանսիացի պատմաբանների շրջանում:...
Աղբյուր` Panorama.am
17:24
Արժանապատիվ հայ ժողվորդի համար Արցախյան էջը փակված չէ. Լիլիթ Գալստյան
«Նաև միջազգային հանրության լռության և թողտվության պայմաններում իրականություն դարձավ Արցախում միջազգային հանցագործությունը,...
Աղբյուր` Panorama.am
17:19
Սուրենյան. Մեզ սպասվում է համեմատաբար սառը և բավարար տեղումներով նոյեմբեր
ՇՄՆ «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը տեղեկացնում է․ Նոյեմբերին  օդի ամսական միջին ջերմաստիճանը...
Աղբյուր` Panorama.am
16:56
Հայաստանում ալկոհոլիզմն ու թմրամոլությունը երիտասարդանում են. Ռուբեն Հարությունյան
Հոկտեմբերի 30-ին ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայում տեղի է ունեցել «Գիտությունն այսօր» շարքի 5-րդ գիտահանրամատչելի սեմինարը՝...
Աղբյուր` Panorama.am
16:49
Կոնվերս Բանկ. Հասանելի դարձնել ֆինանսները բոլորի համար
24.8 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի շուկայական կապիտալ ունեցող ներդրումային Robinhood Markets, Inc. ընկերությունը տարիներ առաջ որոշեց ժողովրդավարեցնել...
Աղբյուր` Panorama.am
16:39
Մեսսին խոսել է կարիերան ավարտելուց հետո իր ծրագրերի մասին
«Ինտեր Մայամի» ֆուտբոլային ակումբի արգենտինացի հարձակվող Լիոնել Մեսսին ասել է, որ իրեն կարիերայից հետո չի հետաքրքրի մարզչական...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հայկ Դեմոյան. Արարատ Միրոզյանի երեկվա ասածը քրեորեն հետապնդելի հերթական գործողությունն է
13:10 01/11/2024

Հայկ Դեմոյան. Արարատ Միրոզյանի երեկվա ասածը քրեորեն հետապնդելի հերթական գործողությունն է

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}