Ձեր վստահելի աղբյուրը

ՕԵԿ նախագահ Արթուր Բաղդասարյանը ՀՀ նախագահի «միջինքաշային» թեկնածուներից մեկն է: Թեև երիտասարդ տարիքին` նա հասցրել է ճանաչման արժանանալ երկրի ներսում ու նաև` արտերկրում:
ՕԵԿ-ն առաջին անգամ է մասնակցում նախագահական ընտրություններին, սակայն այդ հանգամանքն առհասարակ չի անդրադառնում կուսակցության քաղաքական բնութագրի վրա. 1999թ-ից կուսակցությունն անընդմեջ ներկայացված է խորհրդարանում:

Ա. Բաղդասարյան. քաղաքական անցյալ

Ա. Բաղդասարյանի հասարակական, քաղաքական գործունեությունը սկսել է 90-ականների կեսերին. նա եղել է Շենգավիթի գործկոմի նախագահի տեղակալ, վարել է հեռուստահաղորդումներ, հիմնել է «Իրավագետների և քաղաքագետների միությունը», 1995-ին ընտրվել է ԱԺ պատգամավոր` վայելելով իշխանությունների անվերապահ աջակցությունը:

1998թ-ի իշխանափոխությունը կտրուկ նպաստեց Ա. Բաղդասարյանի ճանաչելիության մեծացմանը. նա հմտորեն սահմանազատվեց ընդդինադիր դարձած ՀՀՇ-ից, ընտրվեց ԱԺ-ի պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ, հիմնեց սեփական կուսակցությունը: Ա. Բաղդասարյանը նոր քաղաքական ուժի ստեղծումը բացատրում է գաղափարական շարժառիթներով: Չար լեզուները ասում են, որ ՕԵԿ-ի ծնունդը եղել է այն ժամանակվա ՆԳ և ԱԱ նախարար Սերժ Սարգսյանի նախաձեռնությունը: Ինչևէ ընդամենը մեկ տարվա կենսագրություն ունեցող կուսակցությանը 1999-ի խորհրդարանական ընտրություններում հաղթահարեց 5%-ի արգելքը:

2003-ի նախագահական ընտրություններում ՕԵԿ-ը պաշտոնպես պաշտպանեց Ռոբերտ Քոչարյանի թեկնածությունը: Նույն տարվա խորհրդարանական ընտրարշավում ՕԵԿ-ի քարոզչությունն ամենաակտիվներից էր, կուսակցության համամասնական ցուցակի անցողիկ համարներում հայտնվել էին մեծ թվով գործարարներ: Պոպուլիստական կարգախոսներով ուղեկցվող քարոզչությունը որոշակի էլեկտորատ ապահովեց ՕԵԿ-ի համար: Բացի այդ` տրամագծորեն փոխված էր ՕԵԿ-ի կողմնորոշումը. կուսակցությունն այլևս Ս. Սարգսյանի աջակցության կարիքը չուներ, դեռ ավելին` հակաքարոզչության հիմնական թիրախը ՀՀԿ-ն էր, որի համամասնական ցուցակի 2-րդ հորիզոնականում հենց պաշտպանության նախարարն էր: Ասում են նաև, որ ընտրություններից հետո` Ս. Սարգսյանը դեմ է եղել ԱԺ նախագահի պաշտոնում Արթուր Բաղդասարյանի ընտրությանը:

Խորհրդարանի ղեկավարի պաշտոնում ևս Ա. Բաղդասարյանին խորթ չէր պոպուլիզմը: Բազմաթիվ դեպքեր են եղել, երբ օեկականները ԱԺ ամբիոնից քննադատել են իրենց կոալիցիոն գործընկերներին: Իհարկե, սա չի խանգարել, որ կուսակցությունը պաշտպանի կառավարության գրեթե բոլոր օրենսդրական նախաձեռնությունները, ունենա երեք նախարար, իշխանության հետ միասին պատասխանատվություն կրի 2004թ-ի ապրիլի 12-ի իրադարձությունների, սահմանադրական հանրաքվեի կեղծիքների և այլնի համար:

Սակայն 2006թ-ին ներկոալիցիոն հակասությունները, ինչպես նաև` Ա. Բաղդասարյանի հրապարակային դրսևորվող հավակնությունները, ՕԵԿ-ի` իշխանությունից դուրսմղման պատճառ դարձան. հրաժարական տվեց ԱԺ-ի նախագահը, մի շարք պաշտոնյաներ ու գործարարներ հեռացան կուսակցությունից:

Այդ պահից սկսած շրջանառվում են տարբեր տեսակետներ ՕԵԿ-ի քաղաքական կարգավիճակի շուրջ. ոմանք պնդում են, որ կուսակցությունն իրապես ընդդիմադիր է, մյուսները` ՕԵԿ-ի ընդդիմադիր դաշտում հայտնվելը համարում են իշխանության սցենար: Այս խոսակցություններն ավելի ակտիվացան 2007թ-ի խորհրդարանական ընտրությունների ժամանակ. այսպես կոչված «դիվանագիտական» սկանդալը, որը վերաբերում էր Ա. Բաղդասարյանի և անգլիացի մի դիվանագետի առանձնազրույցի գաղտնալսմանը` տարբեր մեկնաբանությունների առիթ տվեց: Իշխանության կոշտ արձագանքը և Ռ. Քոչարյանի` Ա. Բաղդասարյանի հասցեին հնչեցրած կոշտ որակումները, կարծես թե, գալիս են ապացուցելու ՕԵԿ-ի ընդդիմադիր կեցվածքը: Մյուս կողմից` զուտ քաղաքական հարթությունում այնքան էլ հեշտ չէ հիմնավորել այն փաստը, որ որպես ընդդիմություն հենց Արթուր բաղդասարյանի կուսակցությունը հայտնվեց խորհրդարանում: Հայաստանի իրականության պայմաններում առանց իշխանությունների «բարեհաճ» վերաբերմունքի նման բան դժվար թե լիներ:
Ինչևէ, հենց վերջին հանգամանք էլ (որպես ընդդիմություն պառլամենտում հայտնվելը) Ա. Բաղդասարյանի քաղաքական նոր հայտի գլխավոր մոտիվացիան է:

Ա. Բաղդասարյան. նոր հայտ

Եթե հետևենք խորհրդարանական վերջին ընտրությունների արդյունքների տրամաբանությանը, ՕԵԿ-ը Հայաստանի ամենաազդեցիկ ընդդիմադիր ուժն է: Ամռան ամիսներին այս գործոնը ակտիվ խաղարկվում էր ՕԵԿ լիդերների կողմից, ովքեր ակնարկում էին, թե մնացած ընդդիմադիրները պետք է առաջիկա նախագահական ընտրությունների ժամանակ համախմբվեն Ա. Բաղդասարյանի թեկնածության շուրջ: Սակայն այս խաղաքարտը անիմաստ դարձավ, երբ առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը հրապարակավ հայտարարեց ակտիվ քաղաքականություն վերադառնալու մասին: Ա. Բաղդասարյանը նույնիսկ մի քանի ամիս հարաբերական քաղաքական դադար էր վերցրել և միայն առաջադրումների փուլից մի քանի օր առաջ պաշտոնապես հայտարարեց նախագահական առաջիկա ընտրություններին մասնակցելու իր որոշումը: Առհասարակ` ՕԵԿ նախագահի նոր հայտի առանձնահատկությունն այն է, որ նա աշխատում է` գոնե առայժմ, լոյալ հարաբերություններ պահպանել մյուս ազդեցիկ քաղաքաքական սուբյեկտների հետ:

Ա. Բաղդասարյան. քաղաքական ծրագիր

Ա. Բաղդասարյանի նախընտրական ծրագրի հիմքը կազմում են, իրենց բնորոշմամբ, հինգ ազգային ռազմավարական ծրագրերը` «Հայաստան` առանց աղքատության», «Մատչելի բնակարան յուրքանչյուրին», «Աշխատանք և արժանապատվություն», «Մրցունակ և զարգացած Հայաստան», «Վերադարձ Հայրենիք»: Վերնագրերն արդեն խոսուն են և հուշում են, որ սոցիալական թեման և խոստումները կենտրոնական դեր են ունենալու ՕԵԿ նախագահի ընտրապայքարում:
Զարգացման համատեքստում ընկալելի են Ա. Բաղդասարյանի մոտեցումները արտաքին քաղաքականության հարցում: Ըստ Ա. Բաղդասարյանի` Հայաստանի արտաքին քաղաքականության հիմնական նպատակը Եվրամիությանը ինտեգրվելն է: «Անհրաժեշտ է ձեռնարկել գործուն քայլեր Թուրքիայի հետ հարբերությունները բարելավելու համար: Մեր հարևանները մեր թշնամիները չեն» -ասում է ՀՀ նախագահի թեկնածուն:

Ա. Բաղդասարյան. ռեսուրսներ

Ա. Բաղդասարյանի հիմնական քաղաքական, կազմակերպչական ռեսուրսը, բնականաբար, իր կուսակցությունն է` պատգամավորական սեփական խմբակցությամբ, տարածքային կառույցների բավական լայն ցանցով: ՕԵԿ-ն նաև հասարակական կազմակերպությունների հետ աշխատելու հարուստ փորձ և գործելակերպ ունի:
ՕԵԿ-ի համանուն պաշտոնաթերթը` թեև մեծ ճանաչում չունի, բայց մեծաքանակ տպաքանակով տարածվում է մայրաքաղաքում և մարզերում: Բացի այդ` Ա. Բաղդասարյանը հաճախ է օգտվում քաղաքական գովազդի ինստիտուտից:
Ֆինանսական առումով նույնպես ՕԵԿ-ի և նրա թեկնածուի դիրքերն, ըստ ամենայնի, բավականին կայուն են:
Ճիշտ է` խոշոր գործարարները կուսակցությունից հեռացել են, սակայն իշխանություններն այնքան էլ «հետևողական» չեն եղել` սնուցման բոլոր աղբյուրները փակելու հարցում: Լոյալության այդպիսի դրսևորում է նաև այն, որ մոսկվաբնակ մեծահարուստ Արա Աբրահամյանի եղբայրներից մեկը պատգամավոր է ընտրվել հենց ՕԵԿ-ի համամասնական ցուցակում: Մի շռայլություն, որ իրեն չի կարող թույլ տալ ընդդիմադիր որևէ այլ կուսակցություն:

Հնարավոր զարգացումներ

ՕԵԿ-ում վստահ են, որ իրնց թեկնածուն հաղթելու է և առայժմ լոյալ են քաղաքական մյուս ուժերի, գործիչների հանդեպ: Ա. Բաղդասարյանը հանդիպել է Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հետ և վերջինիս մասին խիստ հարգալից շեշտադրումներով է խոսում ԶԼՄ-ներում: Առաջին նախագահը նույնպես որևէ քննադատական խոսք չի ասել նրա մասին, ավելին` 2007թ-ի դեկտեմբերի 22-ի իր ելույթում նա հատկապես Ա. Բաղդասարյանին և Վահան Հովհանիսյանին համարեց իշխանության կողմից չվերահսկվող թեկնածուներ: ՕԵԿ-ում բացառում են որևէ փուլում իշխնության թեկնածուին պաշտպանելու հնարավորությունը, սակայն ԶԼՄ-ները` երբեմն-երբեմն, գրում են Ա. Բաղդասարյան - Ռ. Քոչարյան կամ Ա. Բաղդասարյան - Ս. Սարգսյան հանդիպումների մասին:

Սցենար առաջին. Ա. Բաղդասարյանը` իշխանության թեկնածուի կամ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հետ, անցնում է ընտրությունների 2-րդ փուլ: Երկու դեպքում էլ Բաղդասարյանի պարտությունը ավելի քան կանխատեսելի է, սակայն առնվազն երաշխավորված է ընդդիմության առաջնորդի, կամ էլ պարզապես «ծանրքաշայինի» կարգավիճակը:

Սցենար երկրորդ. երկրորդ փուլում հայտնվում են Ս. Սարգսյանն ու Լ. Տեր-Պետրոսյանը: ՕԵԿ-ում պնդում են, որ այս դեպքում իրենք, անշուշտ կսատարեն ընդդիմության թեկնածուին: Աջակցությունն, իհարկե կարող է էական լինել, իսկ Ա. Բաղդասարյանը կկրկնի գեներալ Լեբեդի 96թ-ի ֆենոմենը: Հակառակ պարագայում` Ա. Գեղամյանի 2003թ-ի վարքագիծը` դրանից բխող հետևանքներով:

Սցենար երրորդ. Ա. Բաղդասարյանի ինքաբացարկ: Սա ամենաանհավանական տարբերակն է: Սակայն, եթե նման բան տեղի ունենա, կարող է փոխվել քաղաքական գործընթացի կոնֆիգուրացիան: Եթե Բաղդասարյանի ինքաբացարկը լինի Ս. Սարգսյանի օգտին, իշխանության վերարտադրությունը գրեթե անխուսափելի է: Եթե ինքնաբացարկ լինի Լ. Տեր-Պետրոսյանի օգտին, վերջինի ծավալած հասարակական շարժումը զգալի, այնուամենայնիվ`ոչ վճռական, աջակցություն կստանա: Եթե Ա. Բաղդասարյանն ընտրապայքարից դուրս գա այլ ազդեցիկ թեկնածուի օգտին, հնարավոր կդառնա երրորդ առանցքի ձևավորումը:

Ամփոփենք` Ա. Բաղդասարյանն այս ընտրություններում հաղթելու շանս չունի, սակայն ունի քաղաքական հեռանկարային ծրագրի մեկնարկը տալու որոշակի հնրավորություն: