Ձեր վստահելի աղբյուրը

Այսօր տեղի ունեցավ «Սև ցուլի զոհերը» ֆիլմի շնորհանդեսը: Ֆիլմի հեղինակն է «Էկոլուր» ՀԿ-ի տնօրեն Ինգա Զարաֆյանը: Ֆիլմում բարձրացված հիմնախնդիրները վերաբերում են երեք «թեժ կետերին»` Ալավերդի, Թեղուտ և Ախթալա հանքավայրերի վնասակար հետևանքներին:

Ներկայացնենք ֆիլմը: Ալավերդու պղնձաձուլական կոմբինատը համարվում է քաղաքի բնակչության եկամտի գլխավոր աղբյուրը: Հումքն անբավարար է. կոմբինատը տարեկան ձուլում է 7-10 հազ. տոննա սև պղինձ, ինչը ծայրահեղ քիչ է շահութաբեր արտադրության համար: «Վալեքս Գրուպ» ընկերությունը, որին պատկանում է կոմբինատը, հիմնական շահույթը ստանում է պղնձի համաշխարհային բարձր գների, բանվորների ցածր աշխատավարձերի և բնապահպանական տուգանքների նվազեցման շնորհիվ: 2005թ. ծծմբային անհիդրիդի արտանետման նորման` տարեկան 1 179.4 տոննա, ավելացել է` հասնելով 15 597.6 տոննայի: Խնայված գումարները ընկերությունը պետք է ուղեր ծծմբային անհիդրիդի թունավոր արտանետումները կանխող ֆիլտրերի տեղադրմանը: Ընդ որում, հայտնի է դարձել, որ 2009թ. հունվարի 1-ին ավարտվում է արտոնությունների ժամկետը, և, դրա հետ մեկտեղ, փակվում է կոմբինատը: Ներկայումս ընկերությունը գործունեություն է ծավալում Թեղուտի պղնձամոլիբդենային հանքավայրի շահագործման ուղղությամբ:

Ֆիլմում անդրադարձ է կատարվում նաև Թեղուտի ծրագրին, որը 2006թ. արժանացավ պետական բնապահպանական փորձագիտության դրական եզրակացությանը` չնայած բնապահպանական հասարակայնության վճռական բողոքներին: Ֆիլմը պնդում է, որ հաշվարկված վնասի չափը չի համապատասխանում իրական չափերին, որ խախտվում է 11 ազգային օրենք, միջազգային 7 կոնվենցիա, որ ծրագրի իրականացումը սպառնում է հսկայական տարածքը վերածել մեռյալ գոտու, որ մարդիկ ստիպված կհեռանան իրենց բնակավայրերից:


Ֆիլմում նաև ներկայացվում է Ախթալայի հին, լքված պոչամբարի վնասակար հետևանքները: Պոչանբարը պատկանում է Ախթալայի լեռնահարստացուցիչ կոմբինատին ( «Մեթալ Փրինս» ընկերություն), գտնվում է Ճոճկան և Այրում գյուղերի միջև: Ներկայումս 35 հա զբաղեցնող պոչամբարը թունավոր ճահիճ է: Դրա հետևանքով թունավորվում են անասունները, հիվանդանում են մարդիկ, անձրևների ժամանակ պոչամբարում կուտակված ջուրը ողողում է գյուղատնտեսական հողատարածքները:


Անցած տարի կառավարության որոշման համաձայն, սկսվեց Թեղուտի ծրագրի իրականացումը: Հիմնականում, ծրագիրը պետք է իրականացվի անտառային ֆոնդի և Թեղուտ, Շնող գյուղերի համայնքային ու սեփական հողատարածքների վրա: Այն գյուղացիները, ովքեր չէին օգտագործում իրենց հողերը, 1 քառ. մ -ը 35-40 դրամով հանձնել են ընկերությանը:

Ֆիլմի հերոսները` խոշոր ֆերմերները, ովքեր իրենց սեփական աշխատանքով մշակել են այգիներն ու դաշտերը: Նրանք մտադիր են պաշտպանել իրենց իրավունքները, թեև` շատ դժվարությունների և արգելքների են հանդիպում: