Ձեր վստահելի աղբյուրը

Բազմիցս տեղեկացրել ենք այն մասին, թե ինչպես են Ադրբեջանի իշխանությունները, մասնավորապես Նախիջևանի ինքնավար հանրապետության իշխանությունները հաշվեհարդար տեսնում սեփական իրավունքների պաշտպանությանը հետամուտ` դրանով իսկ երկրի ավտորիտար բնույթը կասկածի տակ առնող քաղաքացիների հետ:

Panorama.am-ն արդեն իսկ անդրադարձել է սկանդալային այն պատմությանը, որ մաքսատանն իրենից դրամ շորթելու փաստի առիթով պատկան մարմիններին բողոք ներկայացրած Մուհամեդ Գուրբանովին տեղի իշխանությունները հարկադրաբար պառկեցրել էին հոգեբուժական հիվանդանոց, արգելել հարազատների հետ նրա տեսակցությունը, իսկ դրանից մի քանի օր անց հոգեբուժարանից անհայտ ուղղությամբ տարել («ՀԱԿԱԿՈՌՈՒՊՑԻՈՆ ՔԱՅԼԵՐ` ԱԴՐԲԵՋԱՆԱԿԱՆ ՁԵՎՈՎ»),:

Միջանկյալ նշենք, որ մինչ օրս ադրբեջանցի իրավապաշտպանները չեն պարզել, թե ուր են տարել Ադրբեջանում բիզնեսի վարման կաննոներից անտեղյակ այս առևտրականին. Նախիջևանի հոգեբուժարանում հայտնում են, որ Գուրբանովին ուղարկել են Բաքվի համապատասխան կլինիկա, իսկ Բաքվում վստահեցնում են, որ Նախիջանից որևէ համալրում չեն ստացել:

Ինչևէ: Այդպիսին է Ադրբեջանում բյուրոկրատիայի կոռումպացվածության դեմ պայքարում հասարակության ներգրավման ուղղակի հետևանքը:
Սակայն այս պատմությունը նոր զարգացումներ է ունեցել: Արդեն մի քանի օր է Ադրբեջանի «Լրագրողների ազատության և անվտանգության ինստիտուտ» հասարակական կառույցի Նախիջևանի մասնաճյուղի պատասխանատու Էլման Աբասովը հայտնվել է հեռախոսային ահաբեկիչների հետևողական հարձակումների տակ:

Հիշյալ գործիչը հայտնի է նրանով, որ Նախիջևանում բացահայտում է իրավախախտման դեպքեր ու փորձում է պայքարել դրանց դեմ: Վերը նշված պատմության հրապարակայնացումը նույնպես Էլման Աբասովի ակտիվ գործունեության արդյունքն է: Սակայն, ինչպես երևում է Նախիջևանի իշխանությունները որոշել են ռեպրեսիվ գործողությունները շարունակել և վճարել չցանկացող առևտրականի հետքերով պատժել նաև այլախոհ իրավապաշտպանին:

«Թուրան» գործակալության հաղորդմամբ, արդեն չորս օր է Էլման Աբասովը անանուն հեռախոսազանգեր է ստանում, որոնց ընթացքում նրան և նրա ընտանիքի անդամներին ֆիզիկական հաշվեհարդար են խոստանում:

«Այդ մարդը մեկ թուրքաբնակ թուրքերի առոգանությամբ է խոսում, մեկ էլ իրանաբնակ ադրբեջանցիների բարբառով»,- տեղի ունեցածի վերաբերյալ իր ունեցած միակ տեղեկությունը հայտնել է Էլման Աբասովը` նշելով, որ առաջին անգամ սպառնալիքները հնչել են սեպտեմբերի 21-ին:

Հաջորդ օրը` սեպտեմբերի 22-ին լրագրող-իրավապաշտպանը դիմում է Նախիջևանի իրավապահ մարմիններին` խնդրելով բացահայտել ու չեզոքացնել հեռախոսային ահաբեկչին: Ոստիկանությունից փորձել են «ջրել»` նշելով, թե նմանատիպ ահաբեկումներ բազմաթիվ են, որպես կանոն լինում են Իրանից, և դրանց լուրջ վերաբերվել պետք չէ: Լրագրողին այս պատասխանը չի բավարարում և նա դիմում է Նախիջևանում Իրանի հյուպատոսությանը, որտեղից վստահեցնում են, որ անհրաժեշտ տվյալներ լինելու դեպքում Իրանի հատուկ ծառայություններն անպայման կզբաղվեն հանցագործի բացահայտմամբ:

Սակայն ադրբեջանցի լրագրողի հույսերն ի դերև են ելնում այն բանից հետո, երբ ոստիկանները հայտնում են, որ ահաբեկչի հեռախոսահամարն ամբողջությամբ ֆիքսել չեն կարողացել և հայտնի է միայն, որ նա զանգում է ԱՄՆ-ից` «198» կոդով: Լրագրողն այս պատասխանից հետո այլևս կասկած չունի, որ սպառնացողներն իրականում Նախիջևանի հատուկ ծառայություններն են և զանգերն էլ իրականում կատարվում են Նախիջևանից: Նա վստահ է, որ իշխանություններն իր նկատմամբ ռեպրեսիաներ են կիրառում մասնագիտական գործունեության համար:

Նկատենք, որ Նախիջևանի ինքնավար հանրապետությունն Ադրբեջանում ավտորիտար քաղաքական համակարգի կայացման գլխավոր փորձադաշտն է: Այն հանդիսանում է «ազերի ժողովրդի հայար» Հեյդար Ալիևի հայրենիքը, և որպես կանոն այստեղ մշտապես լոյալ են Ալիևների կլանի նկատմամբ: Արդյունքում հնարավոր է լինում այս տարածաշրջանում կազմակերպել ցանկացած քաղաքական փորձարարություն:

Հիշեցնենք, որ մինչև Ադրբեջանի նախագահի պաշտոնում հայտնվելը, Հեյդար Ալիևը կառավարում էր հենց Նախիջևանի ինքնավար հանրապետությունը, որտեղ կարողացավ կառուցել մենիշխանական վարչակարգ: Այնուհետև այդ փորձը նա տեղափոխեց բուն Ադրբեջանի տարածք և կարողացավ իշխանությունն անխոչընդոտ փոխանցել որդուն:

Հաշվի առնելով առկա փորձը` փորձագետները չեն բացառում, որ Նախիջևանում նկատվող ռեպրեսիոն գործընթացները պայմանավորված են Ալիևների կլանի իշխանությունը խորացնելու ու պետական վերահսկողությունն ընդլայնելու ուղղությամբ տարվող քաղաքականությամբ: Այնպես որ չի բացառվում, որ մոտ ապագայում բուն Ադրբեջանի տարածքում ևս իրավախախտումների մասին բարձրաձայնողները հայտնվեն հոգեբուժական հիվանդանոցներում: