Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Իհարկե, Հայաստանի մշակույթի նախարարության և Առաքելական Եկեղեցու աշխատանքը` Վրաստանի տարածքում գտնվող հայկական եկեղեցիների պահպանության հարցերում, գնահատում ենք ոչ շատ արդյունավետ, ոչ համապատասխան այն պրոբլեմներին, որոնց առջև կանգնած են մեր պատմական հուշարձանները, այլապես մենք ստիպված չէինք լինի սպասել քսան տարի, թե ինչ կարգավիճակ կտան մեր եկեղեցիներին` ընդունելով «Կրոնի մասին» օրենքը»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց Թբիլիսիում Վրաստանի հայկական համագործակցության կենտրոնի նախագահ Ալեքսանդր Օհանյանը:

Ինչ վերաբերում է 1356 թվականին կառուցված Թբիլիսի քաղաքի Մուղնեցոց Սուրբ Գևորգ գմբեթավոր եկեղեցու փլուզմանը` նոյեմբերի 19-ին, նա ասաց, որ իրենք այս հարցով դիմել են Վրաստանի մշակույթի նախարարություն, սակայն որևէ մեկնաբանություն չեն ստացել, քանի որ նախարարը քաղաքում չէ:

Նա ասաց, թե իրենք դեռ չգիտեն` ինչ է լինելու ավերված եկեղեցու «հետագա ճակատագիրը». հնարավոր է, որ ապամոնտաժվի, քանի որ բնակելի թաղամասում է գտնվում: «Սա այն հինգ եկեղեցիների շարքին է պատկանում, որոնց կարգավիճակը վիճելի է` հայկական են, թե՞ վրացական: Այն գտնվում է Վրաստանի մշակույթի նախարարության ենթակայության տակ: Մենք երեկ ականատես եղանք պետական ապարատի աշխատանքին` ընդդեմ հայկական պատմական մշակութային հուշարձանների»,- ասաց նա` հավելելով, որ մինչև կարգավիճակի որոշումը, հնարավոր է` ոչ մի եկեղեցի կանգուն չմնա»,- ասաց նա: Այն հարիցն, թե ի՞նչ քայլեր են նախաձեռնելու, Ա. Օհանյանը պատասխանեց, որ մինչև Վրաստանի մշակույթի նախարարից որևէ պատասխան չստանան, չգիտեն:

Panorama.am-ը, մտահոգված հուշարձանների խնդրով և Վրաստանի տարածքում արդեն երկրորդ եկեղեցու փլուզմամբ (նշենք, որ առաջինը Շամխորեցեց Սուրբ Աստվածածինն է, որը փլուզվեց 1989 թվականին), դիմեց Հայաստանի մշակույթի նախարարությանը` հարցմամբ և առաջարկով` արդյո՞ք դիմել կամ հնարավո՞ր է, որ դիմեն վրացական կողմին` ավերված եկեղեցին տեղափոխելու ու Հայաստանում վերակառուցելու առաջարկով, սակայն մեզ այդպես էլ չկարողացան պատասխանել, քանի որ փոխնախարարը չկար:

Նույն հարցով դիմեցիքն նաև Մայր Աթոռ, սակայն պատասխանատուն արձակուրդում է, իսկ մեր զանգին պատասխանողն ասաց, որ, իր իմանալով, նման հարց չի քննարկվել:

Նշենք, որ նախօրեին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում` Գարեգին Երկրորդ Կաթողիկոսի նախագահությամբ, տեղի է ուեցել Գերագույն հոգևոր խորհրդի ժողով, որի ընթացքում քննության է առնվել Վիրահայոց թեմի Մուղնեցոց Սուրբ Գևորգ հայոց եկեղեցու փլուզման խնդիրը: Գերագույն հոգևոր խորհուրդը հայտարարություն է ընդունել, որով կոչ է ուղղում Վրաստանի Հանրապետության իշխանություններին և Վրաց Ուղղափառ Եկեղեցուն` անհապաղ քայլեր ձեռնարկել Վրաստանի Հայոց Թեմին իրավաբանական անձի կարգավիճակ տրամադրելու, Վրաստանի հայկական եկեղեցիները Վիրահայոց թեմին վերադարձնելու` վիրահայության ազգային-եկեղեցական կյանքի բնականոն կազմակերպման և հայկական սրբավայրերի ապահով պահպանության համար:

Հիշեցնենք, որ 1763 թվականին Մուղնեցոց Սուրբ Գևորգ եկեղեցին հիշատակվում է որպես Հաղպատի թեմի մեջ մտնող Թիֆլիսի յոթ եկեղեցիներից մեկը: 1789 թվականին եկեղեցու արևմտյան մասում կառուցվում է զանգակատունը: Խորհրդային տարիներին եկեղեցին փակվելով` վերածվել է ազգագրական թանգարանի, ապա պահեստի, իսկ 1990 թվականին` որակվելով որպես վթարային և ոչ ենթակա վերանորոգման, վերջնականապես փակվեց: Մուղնեցոց Սուրբ Գևորգ եկեղեցին այն հինգ եկեղեցիներից մեկն է, որը Վիրահայոց թեմին վերադարձնելու նպատակով Սուրբ Էջմիածնի և թեմի կողմից բազմաթիվ դիմումներ են հղվել Վրաստանի ղեկավարությանը, պատրիարքարանին, միջազգային կազմակերպություններին, սակայն Վրաստանի իշխանությունների կողմից մնացել են անպատասխան: Մուղնեցոց Սուրբ Գևորգը Թիֆլիսի Նորաշեն, Շամխորեցեց Սուրբ Աստվածածին, Սուրբ Նշան, Երևանցոց Սուրբ Մինաս և Ախալցխայի Սուրբ Նշան եկեղեցիների հետ Վրաց պատրիարքարանի կողմից արհեստականորեն հռչակվել է վիճելի, որով էլ «արդարացվում» է եկեղեցիների չվերադարձվելը: