Ձեր վստահելի աղբյուրը

Փետրվարի 24-ին Երևանում տեղի ունեցավ «Այլատյացության կանխարգելման նախաձեռնության» կառուցած Xocali.net կայքի շնորհանդեսը: Փաստն Ադրբեջանում աննախադեպ հիստերիայի առթի տվեց. Բաքվի իշխանությունների քարոզչական խոսափողի դերը ստանձնած լրատվամիջոցները մեկ մյուսի հետևից արձագանքներ էին տարածում, որոնցում «հայ ազգայնականներին սադրանքներ անելու մեղադրանքներ էին ներկայացվում: Երեկոյան արդեն հակահայկական հիստերիան բյուրեղացավ և այդ երկրի ԱԳՆ խոսնակ Էլխան Փոլուխովի միջոցով տարածվեց պաշտոնական տեսակետ. «Հայկական հասարակական կազմակերպությունների` ճշմարտությանն ակնհայտ սուտը հակադրելու նման անիմաստ փորձերն, իհարկե, տապալվելու են»  (ընդգծումը մերն է):

Նախ`Xocali.net կայքի մասին: Վեց լեզվով թողարկված այս կայքի կարգախոսն ավելի քան խոսուն է. «Խոջալու. աննախադեպ կեղծիքի ու նենգափոխման խրոնիկա»: Կայքում որևէ գնահատական ներկայացված չէ: Այն, ըստ էության տվյալների բազա է, որտեղ մեկտեղված են 1992 թվականի փետրվարին տեղի ունեցած իրադարձությունների վերաբերյալ պաշտոնական փաստաթղթեր, տարբեր տարիների տարբեր աղբյուրներում արձանագրված ականատեսների վկայություններ, ինչպես նաև կոնկրետ փաստագրումներ, թե ադրբեջանական պետական քարոզչությունը կոնկրետ որտեղ և ինչ կեղծիք է թույլ տվել` իրականությունը նենգափոխված մատուցելու համար: Կրկնում ենք` կայքը զուտ վավերագրերի հավաքածու է` արխիվ, որտեղ որևէ գնահատական տրված չէ: Գնահատական տալ կարող են մարդիկ, ում համար կայքում զետեղված նյութերը կարող են դառնալ հետազոտական աղբյուր: Ասել է թե, կայքն ինքնին կամ կայքի գործարկումը սադրանք համարվել չեն կարող:

Այդ դեպքում ո՞րն է ադրբեջանական կողմի անհանգստության պատճառը: Ինչո՞ւ Բաքվում հանկարծ որոշեցին ընդվզել Խոջալուի դեպքերի մասին փաստա-վավերագրական նյութերի բազմալեզու ռեսուրս ստեղծելու դեմ ու այն որակեցին սադրանք: Պատասխանն ակնհայտ է` վտանգ կա, որ աշխարհը կիմանա ճշմարտությունը և Բաքվի միֆականացված քարոզչությունը, որի վրա վերջին 20 տարում հարյուրավոր միլիոններ են ծախսվել, հօդս կցնդի:

Առաջիկայում`Xocali.net կայքի նյութերն ուսումնասիրելուց հետո, մենք ավելի մանրամասն անդրադարձ կկատարենք Խոջալուի դեպքերին, դրանց պատճառներին ու հետևանքներին: Այսօր ընդամենն արձանագրենք, որ կայքի գործարկումն Ադրբեջանում մտահոգություններ է առաջացրել: Եվ այդ մտահոգություններն առանձին դեպքերում բավականին ռացիոնալ հարցեր են առաջացնում: Ստորև ներկայացնենք երկու դիտարկում:

«Ադրբեջանի պաշտոնական քարոզչությունն ու իշխանության վերահսկողության տակ գտնվող ԶԼՄ-ներն ակնհայտորեն չափն անցել են ու լուրջ բացթողումներ և կեղծիքներ են թույլ տվել: Այսպես, մեր որոշ ԶԼՄ-ներ այն աստիճանի են չափն անցել, որ լուսանկարային նյութեր են վերցրել Թուրքիայից, Պաղեստինից ու այլ տարածաշրջաններից` ներկայացնելով որպես Խաջալուում հայերի հանցագործությունների վկայություն: Հայերը բավականին խելոք են վարվել` համադրելով այդ լուսանկարների բնօրինակներն ու ադրբեջանական ԶԼՄ-ների արտատպումները, ինչն էլ ապացուցում է դրանց իրական ծագումը: Սա լուրջ հոգեբանական ներգործություն կունենա միջազգային հանրության վրա, որն էլ անընդհատ հղում կանի այդ կայքին և բացատրություններ կպահանջի բացահայտած կեղծիքների առնչությամբ: Այս փաստը ևս մեկ անգամ վկայում է, թե որքան կացնային է ադրբեջանական պաշտոնական քարոզչությունը»,- գրում է ադրբեջանական «Զերկալոն»:

«Որքան էլ ցավալի լինի մեզ համար, բայց հայերը կրկին ապացուցեցին, որ տեղեկատվական պատերազմում առաջ են Ադրբեջանից: Հայերն ավելի իրական գործեր են անում` Ադրբեջանի հետ տեղեկատվական պատերազմ վարելու համար ստեղծելով կոնկրետ կայքեր: Խոջալուի ողբերգության մասին նրանց ստեղծած կայքն ուշադիր ուսումնասիրելիս գալիս հանգում ես եզրակացության, որ դրա ստեղծման համար բավականաչափ ժամանակ է ծախսվել, անհրաժեշտ է եղել համբերություն ու լուրջ միջոցներ: Հայերը փայլուն պատկերացնում են, որ տեղեկատվական պատերազմում այսօր ներդրված ցանկացած դոլար վաղը դառնալու է Ադբեջանի հերթական գլխացավանքը»,- իր հերթին նշում է «Վեստի.ազ»-ը:

Ադրբեջանական ԶԼՄ-ների մտահոգություններն այսքանով, իհարկե, չեն սպառվում: Դրանք ներկայացնելու խնդիր մենք չունենք: Միակ բանը, որ այս ամենի մեջ հետաքրքրում է մեզ այն է, որ Ադրբեջանում այդպես էլ որևէ մեկը չի հանդգնում պահանջել, որպեսզի տեղի իշխանությունները բացահայտեն Խոջալուի հետ կապված իրական եղելությունը: Սրա համար լուրջ պատճառներ կան: Նախկինում նման փորձ արած բոլոր գործիչները կամ մահացել են (բնականաբար` տարօրինակ հանգամանքներում), կամ էլ հայտնվել բանտերում (այս դեպքում էլ, բնակնաբար` հայկական հատուկ ծառայությունների հետ համագործակցելու մեղադրանքով): Պատճառը մեկն է` Ալիևների կլանի համար Խոջալուի թեման իշխանությունը պահպանելու կարևորագույն ռեսուրս է, և այն փոշիացնելն իշխանությունը կորցնելու վտանգ է պարունակում:

Եվ երբ ադրբեջանական հիստերիկ հակաքարոզչությունը դիտարկում ենք այս տեսանկյունից, ստացվում է, որ ինչ-որ տեղ նրանք ճիշտ են. հայկական կազմակերպություններն ադրբեջանցիներին (այդ թվում` ադրբեջաներենով) ճշմարտությունն իմանալու հնարավորություն են ընձեռել, և դա կարող է ներադրբեջանական դժգոհություն հարուցել ու սասանել Ալիևյան արքայատոհմի գահը: