Ձեր վստահելի աղբյուրը

2008 թվականի նոյեմբերի 26-ին` շախմատի 38-րդ օլիմպիադայում հաղթանակ տարած փայլուն հայ շախմատիսների պատվին կազմակերպված երեկոյի ընթացքում ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը, դիմելով ներկաներին ասաց. «Դուք կոտրել եք այն կարծրատիպը, թե մենք իբր սոսկ անհատների ազգ ենք ու կարողանում ենք հաղթել միայն անհատապես: Միասնականության այդ հաղթական ուժին պետք է ապավինենք մեր կյանքի բոլոր ոլորտներում: Երբ միասնական ենք, մեր առջև անհաղթահարելի արգելքներ չկան»:

Այս խոսքերն այդ ժամանակ ընկալվեցին միայն շախմատային հաղթանակի համատեքստում, որովհետև այդ օրերին ակնհայտ էր, որ Հայաստանցի շախմատիսները, անհատական վարկանիշներով զիջելով մրցակիցներին, միասնականության հաշվին կարողացան առավելության հասնել բոլորի նկատմամբ: Իսկ ահա նախագահ Սերժ Սարգսյանը, ում կյանքում շախմատը թեև կարևոր, բայց ոչ գլխավոր զբաղմունքն է, իր ելույթում հնչեցրած միտքը սկսեց կյանքի կոչել նաև գործունեության մյուս ասպարեզներում:

Միասնական պայքարի արդյունավետ ելքի անխուսափելիության մասին նախագահի նշված դիտարկումը հետագայում բազմաթիվ անգամներ` տարբեր առիթներով հնչել է: Սակայն ամենակարևոր դրվագը հայ-թուրքական արձանագրությունների նախաստորագրմանը հետևած հանրային քննարկումներն էին: Հենց այդ ժամանակ նախագահ Սարգսյանը թե' Հայաստանի ներսում և թե' համահայկական ուղևորության շրջանակներում ունեցած հանդիպումների ժամանակ անընդհատ կրկնում էր, որ Արձանագրությունների ստորագրումն ու ընդունումը Հայաստանի և հայության օրակարգում եղած որևէ հարցի` այդ թվում Ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործընթացի վրա արգելք չի դնում: Նախագահը տեղին էր համարել այն մտավախությունը, թե Թուրքիան և մյուս ուժերը, օգտվելով առիթից, կփորձեն հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը շահարկել Ցեղասպանության ճանաչման գործընթացը կասեցնելու նպատակով, բայցև վստահեցրել էր, որ հայության միասնական ջանքերն ու կազմակերպված աշխատանքն ի զորու են հաղթահարել նաև այդ արգելքը:

Վեց ամիս առաջ այս խոսքերը շատերի կողմից ընկալվում էին միայն որպես արդարության սպասող հայության հույսերը չկոտրելու ազդակ: Մինդեռ արդեն այսօր կարող ենք արձանագրել. նախագահ Սարգսյանի միասնականության հորդորն անտեղին չէր:
Նախօրեին ԱՄՆ-ի Կոնգրեսում կայացած քննարկումների ընթացքում թուրքական լոբբիի ազդեցության տակ ընկած կոնգրեսականները հենց այդպես էլ վարվում էին` չժխտելով Հայոց ցեղասպանության իրողությունը, փորձում էին համոզել, որ փաստի ճանաչումն այսօր կարող է խոչընդոտել երկու երկրների միջև հարաբերությունների կարգավորմանը: Հանրագումարում այս մարտավարությունը չաշխատեց: Ըստ էության, այն տապալվեց: Եվ տապալվեց, առաջին հերթին, հայության միասնականության, Հայաստանի ու Սփյուռքի համատեղ ծավալուն ջանքերի արդյունքում:

Այս առնչությամբ ավելի լավ փաստագրում, քան Վահան Հովհաննիսյանի` Վաշինգտոնից «Երկիր Մեդիայի» ուղիղ եթերում հնչեցրած գնահատականն էր, հնարավոր չէ գտնել. «Հայաստանն առաջին անգամ պետական մակարդակով պատվիրակություն էր ուղարկել այս լսումներին: Ընդ որում` բազմակուսակցական պատվիրակության մեջ ներկայացուցիչներ կային թե կոալիցիայից` ՀՀԿ-ից, թե նաև ընդդիմությունից: Եվ չնայած կուսակցությունների միջև եղած անհամաձայնություններին, տարատեսակ վեճերին` քաղաքական հարցերում, այս հարցը համազգային հարց է, ինչը և օգնեց հաղթելուն: Սա Հայաստանն իր խորհրդարանով նեկա էր դահլիճում, սա առաջին դեպքն էր, և դուք պետք է տեսնեիք` ինչ ոգևորություն էր դա առաջացնում տեղական հայկական կազմակերպությունների մոտ»:

Ամփոփելով, պետք է նկատել, որ Կոնգրեսում կայացած քննարկումներն ու քվեարկությունը մեզ համար կարևորություն են ներկայացնում նաև այս տեսանկյունից: Ի վերջո, Կոնգրեսի համապատասխան հանձնաժողովն առաջին անգամը չէ, որ նման փաստաթուղթ է ընդունում, և այսօր տակավին պարզ չէ` փաստաթուղթը վերջնական հաստատման համար Կոնգրեսի լիագումար նիստում քվեարկության կդրվի՞, թե՞ ոչ: Բայց այն, որ միասնական ջանքերի շնորհիվ ցանկալի արդյունք գրանցվեց, հաճելի է և ստիպում է մտածել, որ, չնայած տարաբնույթ խնդիրներին ու մտահոգություններին, անհրաժեշտ պահին բռունցքվելու կամք և ցանկություն հայությունն ունի:

Հ.Գ. Պետք է նկատել, որ կոնգրեսի քննարկման արդյունքում նախագահ Սերժ Սարգսյանի մեկ այլ դիտարկում ևս իրականություն դարձավ: Հիշեցնենք, որ հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի համատեքստում նախագահը կարևորել էր այն հանգամանքը, որ այդ առիթը կօգտագործվի Հայոց ցեղասպանության մասին պատճաշ իրազեկում ու տեղեկատվություն ապահովելու համար: Նախօրեին տեղի ունեցած իրադարձության առթիվ Հայոց ցեղասպանության թեմայով համաշխարհային մամուլի անդրադարձերի թիվն անցնում է 5000-ից: Իսկ հարցի արծարծումը թուրքական մամուլում կարելի է ուղղակի ռեկորդային համարել: