Մշակույթ 15:15 06/03/2010 Հայաստան

«Մեր գոյությունը կարող ենք մեր տեսակով միայն պահպանել»

Հեղինակ` Անահիտ Ոսկանյան

Հարցազրույց` Հայաստանի Հանրապետության վաստակավոր ճարտարապետ Ալբերտ Զուրաբյանի հետ:

Panorama.am- Պարոն Զուրաբյան, կառավարության որոշումը` «Մոսկվա» կինոթատրոնի ամառային դահլիճի շենքի զբաղեցրած հողատարածքը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնին օտարելու և դահլիճի տեղում խորհրդային իշխանության կողմից քանդված Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցու նման եկեղեցի կառուցելու մասին, գնահատեք խնդրեմ:
Զուրաբյան- Ինձ համար լրիվ անհասկանալի էր:

Panorama.am- Իսկ անսպասելի՞ էր:
Զուրաբյան- Այդքան էլ չէ, քանի որ քաղաքաշինության ոլորտում մեծամասամբ որոշումները լիարժեք չեն` ո’չ ի օգուտ քաղաքի են, ո’չ ի օգուտ հասարակական արժեքների, ո’չ ի օգուտ իսկական այն չափանիշների, որոնցով պայմանավորված է քաղաքաշինության-ճարտարապետության ոլորտը. Դրանցում, հիմնականում, անհատի շահերն են:

Տասնյակ տարիներ մենք գնում ենք այդ ուղղությամբ: Անզոր ենք պայքարելու, անզոր ենք կշեռքի վրա դնելու այն արժեքները, որոնք Մերն են: «Մեր»-ը պարտվում է «Իմ» -ին, որովհետև «իմ»-ը կոնկրետ գումարներ են, որոնք ներդրվում են:

Արդարացնում են հաճախ, որ հանրապետությունը գումարներ չունի, և կոմպրոմիսների են գնում ներդրումներ անողների համար: Եթե խելամիտ քաղաքականություն տարվի թե' քաղաքում, և թե' հանրապետությունում, ապա կարելի է այդ ինվեստիցիաներն էլ ունենալ, և հասկացնել, որ, ի վերջո, սա հեծանիվ չէ` մեկ րոպեի ապրանք չի, հավերժ բաներ են` Ճարտարապետություն է: Այն գումարները, որ ներդրվում են, պետք է խելամիտ ներդրվեն, որովհետև մենք հետո արդյունքում կա'մ դառը, կա'մ քաղցր պտուղ ենք քաղում…

Իհարկե, անսպասելի էր: Մտքովս անգամ չէր անցնի, բայց դե` նաև ոչ անսպասելի:

Panorama.am- Ի՞նչ լուծում կա, ինչ է հնարավոր անել. Բարձրաձայնե՞լ, գրե՞լ այս մասին:
Զուրաբյան- Հույսս հասարակայնության և մասնագիտական ոլորտի ձայնն է, իսկ սպասումներս նվազագույնն են: Ունեմ դառը օրինակներ:

Panorama.am- Գոնե հաջորդի դեպքում կդժվարանա՞:
Զուրաբյան- Ոչ էլ հաջորդը կդժվարանա. անձնական շահը գերակա է:

Իսկ կոնկրետ այս դեպքում անձնական շահը ես չեմ դիտարկում, որովհետև խոսքը գնում է եկեղեցու մասին, բայց, ի վերջո, եկեղեցին ծառայում է մշակույթին, ծառայում է ազգային արժեքներին, բարոյական արժեքներին: Եկեղեցին ինքնանպատակ չէ, այլ գործիք, միջոց, որի շնորհիվ մենք փորձում ենք ապրել խաղաղ մեր հոգևոր արժեքների հետ: Եկեղեցու նպատակը շատ կարևոր է: Սակայն քանդել մի մշակութային օջախ հանուն մյուսի` անիմաստ է: Ասում են, որ Պողոս-Պետրոս եկեղեցու տեղն է և այլն: Ցավալի է, լավ չեն արել, որ քանդել են, բայց ժամանակներն էին այդպիսին: Դա միակ եկեղեցին չէր, որ քանդվել է:

Քաղաքը զարգացել է, քաղաքն ունի իր կարկասը և էդ կարկասի մեջ` հաջողված ու անհաջող լուծումներ կան ճարտարապետության ոլորտում: Մասնավորապես այս` Ամառային դահլիճը ամենահաջողված լուծումներից է: Ճարտարապետներ են Սպարտակ Կնտեղցյանն ու Թելման Գևորգյանը: Կնտեղցյան Սպարտակի հետ ես աշխատել եմ 30 տարի, նա իմ ուսուցիչն է եղել, իմ ավագ ընկերը: Չափազանց մեծ հարգանքի արժանացած, բացառիկ անձնավորություն էր, փայլուն ճարտարապետ: Մեծատաղանդ մի գործ, որ այսօր էլ շատ արդի է: Լավ գործերը չեն հնանում: Այդ բարդ տեղում, այդ ծուղակում, որում հայտնվել էր քաղաքը և որն էր կինոթատրոն «Մոսկվայի» բակային հատվածը, շատ ավարտուն տեսք ունեցավ 60-ական թվականներին: Ոչ միայն Երևանը, կամ Հայաստանը, այլև` ամբողջ Խորհրդային Միությունն էր խոսում սրա ճարտարապետության մասին: Դա նորարարություն էր, դա մի քայլ էր, որն ապացուցեց ամբողջ աշխարհին, որ մենք ունենք մտածողության հնարավորություն` քաղաքակիրթ և արդի, որ մենք շնորհք ունենք, կարծիք, սկզբունքներ, մենք գիտենք, թե ինչ է նշանակում ճարտարապետությունը որպես բարձրագույն արվեստ: Եվ դա շատ ողջունելի էր: Երևանին նոր թափ, նոր էջ հաղորդեց, նոր թարմություն էր: Եվ երիտասարդությունը շատ մեծ ոգևորություն ապրեց այդ կառույցը հանձնելուց հետո էլ:

Ցավոք, ժամանակին քանդվեց կեսը: Կային նպատակներ, ճարտարապետական հորինվածքներ, բայց չիրագործվեցին: Մենք տարիներ շարունակ հույս ունեինք, որ Ամառային դահլիճը կվերականգնվի և հենց որպես ամառային դահլիճ: Այս դահլիճն իր ֆունկցիայով, հավանաբար, այնքան էլ հետաքրքիր չէ գործարարներին. Դժվարությամբ են կարողանում շահագործել ու արդեն հեշտությամբ փորձում են ազատվել:

Սա է այսօրվա իրականությունը:

Ցավոք, մեր հասարակական կուլտուրան դեռ բարձր չէ, որ ճիշտ գնահատվի այդ կառույցի զուսպ ճարտարապետությունը, այն էլ` երկաթ-բետոնից կառուցած, այլ ոչ` ինչպես այսօր ընդունված է` փայլուն նյութերից: Եթե մենք մի քիչ քաղաքակիրթ լինեինք (իսկ սա մշակութային առարկա է, մտած հուշարձանների ցուցակի մեջ), համոզված եմ` կարող էինք խնդիրը լուծել և դահլիճին կյանք տալ մի այլ կերպ:

Չգիտեմ, թե ինչով կավարտվի այս պատմությունը. ես պրակտիկորեն քիչ հավանական եմ համարում, որ մենք կհասնենք հաջողության` պահպանելու այս կառույցը: Կարծում եմ հաջողության չեն հասնի նաև այդ քաղաքականության կրողները: Քաղաքը կպարտվի: Այն կառույցները, որոնք այսօր կառուցվում են, սարսափելի տեսք ունեն, հիբրիդային կառույցների են նման, առարկայից հեռու են, կարծես թե ինքնուսի տպավորություն են թողնում: Մենակ թե, հայերեն ասած` «ջիգյարով» են արած:

Նոր եկեղեցի են կառուցու՞մ: Այնինչ, միջնադարյան մեր մարգարիտները տխուր վիճակում են: Ես անձամբ հաճախակի լինում եմ Օհանավանում, և մեր մարգարիտներից մեկի` Օհանավանքի կողքի կռունկը այն աստիճան է ժանգոտվել, որ ամեն րոպե կարող է շուռ գալ, և, ոչ երնեկ` վնաս հասցնել եկեղեցուն էլ: Բակն անմխիթար վիճակում է…

Այ, ես գիտեմ, որ Թիֆլիսը դասվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի այն քաղաքների շարքը, որոնք պահպանվում են` որպես շատ հետաքրքիր, ինքնատիպ միջավայր: Այսինքն` տեսակ ունեցող քաղաքների շարքին է դասվում:

Տեսակն ամենակարևոր արժեքն է: Տեսակ. Լավ ու վատ չէ, այլ` ՏԵՍԱԿ: Մեր խոսքը ԱՅԼ է, մեր երաժշտությունն ԱՅԼ է, Մերն է և դրանով է պայմանավորված մեր գոյությունն ու մեր ապագան:
 
Նախորդող նորություն` Գարեգին Եղոյան. Այսպես, ի վերջո, Երևանը կդառնա… «բուխանկա»



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

14:07
«Փյունիկ» -«Վեստ Արմենիա» հանդիպումը չեղարկվել է
Հայաստանի Fastex Պրեմիեր լիգայի 17-րդ տուրի այսօր կայանալիք մեր հանդիպումը չի կայանալու մրցակից թիմի չներկայանալու պատճառով:
Աղբյուր` Panorama.am
13:59
Հանուն տեղական արտադրողների վեց ամիս խոզ քիչ կներկրեն
6 ամսով կսահմանափակվի ընտանի տեսակների կենդանի խոզերի ներմուծումը Հայաստան։ Համապատասխան որոշումն ընդունվեց կառավարության այսօրվա նիստում։...
Աղբյուր` Panorama.am
13:33
Իսաբեկյան փողոցի մի հատված փակ կլինի
Ասֆալտապատման աշխատանքներով պայմանավորված՝ .նոյեմբերի 21-ին` ժամը 13:00-ից մինչև 24:00-ն, փակ է լինելու Իսաբեկյան փողոցի՝ Է. Իսաբեկյան փ....
Աղբյուր` Panorama.am
13:22
Ողբերգական պատահար Արտաշար գյուղում
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 21-ին, ժամը 10:57-ին  տեղեկություն է ստացվել, որ Արմավիրի մարզի Արտաշար  գյուղում`...
Աղբյուր` Panorama.am
13:09
2025 թվականից կգործի աջակցության նորացված ծրագիր ԼՂ-ից բռնի տեղահանված անձանց համար
ԼՂ-ից բռնի տեղահանված անձանց կեցության և այլ ծախսերը հոգալու նպատակով՝ 2025 թվականի հունվարից կգործի նորացված սոցիալական աջակցության ծրագիր։...
Աղբյուր` Panorama.am
13:03
Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև գետերի ջրերի ոլորտում պաշտոնական համագործակցություն առկա չէ. ԱԳՆ
Օրեր առաջ Ադրբեջանում ԱՄՆ դեսպանը հայտարարել էր. «Մեր ակտիվ աջակցությամբ Ադրբեջանից և Հայաստանից հիդրոլոգների և ինժեներների մի խումբ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:43
Ինչ եղանակ է սպասվում այսօր
Երևանում նոյեմբերի 21-ի ցերեկը, 22-24-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 25-26-ին սպասվում են տեղումներ։ ​ Մարզերում...
Աղբյուր` Panorama.am
12:24
Ընծայման տոնն է
«Սիրելի՛ մայրե՛ր, ձեզ է վստահված մատաղ սերնդի դաստիարակությունը, սա ավելի կարևոր է, քան ասենք կարիերա անելն ի հաշիվ մայրանալու»,- ասում է Հայր Զաքարիան
Աղբյուր` Panorama.am
12:13
Ստամբուլում մաhաgել է գերաշնորհ Տ. Գարեգին արքեպիսկոպոս Պէքճեանը
Այսօր առավոտյան Ստամբուլի Ս. Փրկիչ ազգային հիվանդանոցում մահացել է գերաշնորհ Տ. Գարեգին արքեպիսկոպոս Պէքճեանը:  Պոլսո հայոց...
Աղբյուր` Panorama.am
11:52
Վահե Ղազարյանի հետ մանկությունից ընկերներ ենք, սա որոշ հարցերում մի քիչ խանգարել է. Փաշինյան
Նիկոլ Փաշինյանը Ներքին գործերի նախարարության աշխատակազմին է ներկայացրել նորանշանակ նախարար Արփինե Սարգսյանին: Նիկոլ Փաշինյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
11:48
Տեսնում ես՝ «Գազ 66»-ի ռամա է դրած մայթի վրա, պապու ռաման է բա...Տարեք ձեր ննջարանի պատից կախեք. Նիկոլ Փաշինյան
«Տասնյակ տարիներով քանդած, բառիս բուն իմաստով ավերակ,  ճանապարհը, մայթը կառուցում ենք, վերականգնում ենք։ Հետո ասում ես՝ գնամ, տեսնեմ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:41
Լյուքսեմբուրգի Պատգամավորների պալատը Բաքվnւմ պահվnղ հայերի մասին բանաձև է ընդունել
Լյուքսեմբուրգի Պատգամավորների պալատը բանաձև է ընդունել, որտեղ հաշվի առնելով մի շարք հանգամանքներ, դատապարտում է Ադրբեջանի իշխանությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
11:31
Հրազդանում ձին արգելափակվել է խրամափոսի մեջ
Նոյեմբերի 20-ին, ժամը 21:46-ին Կոտայքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Հրազդան քաղաքի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:22
Ռեփեր Գուֆն ուզում է Մոսկվայում ելույթ ունենալ՝ էլեկտրոնային թևնոցով
Ռուս հայտնի Ռեփեր Գուֆը (Ալեքսեյ Դոլմատով) մտադիր է Մոսկվայում համերգ տալ էլեկտրոնային թևնոցով, որը նրան հագցրել են դատարանի որոշմամբ։ Եթե դա...
Աղբյուր` Panorama.am
11:20
Ուզում եմ մեր գործընկերներին, ովքեր թողել են իրենց պաշտոնը, կրկին շնորհակալություն հայտնել. Փաշինյան
«Տեղյակ եք, որ մեր նախորդ նիստից ի վեր կադրային որոշակի փոփոխություններ են տեղի ունեցել և ես ուզում եմ մեր գործընկերներին, ովքեր թողել են...
Աղբյուր` Panorama.am
11:06
Վերականգնվում են Սրվեղ վանական համալիրը և Կիրանցի Սբ. Երրորդություն եկեղեցին
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության աշխատակիցներն այցելել են Տավուշի մարզի Սրվեղ վանական համալիր և Կիրանց գյուղի Սբ....
Աղբյուր` Panorama.am
11:00
20 հարկ վճարողի մոտ արձանագրվել է «Անկանխիկ գործառնությունների մասին» ՀՀ օրենքի պահանջների խախտում
Պետական եկամուտների կոմիտեն ներկայացնում է 2024 թվականի հոկտեմբեր ամսվա ընթացքում «Անկանխիկ գործառնությունների մասին» ՀՀ օրենքի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:45
Երևան քաղաքի մի շարք փողոցներում կտեղադրվեն ռետինե կանգնակներ
Երևանի քաղաքապետարանից հայտնում են.  «Հաշվի առնելով, որ Մյասնիկյան պողոտայից դեպի Աբովյան պուրակ երթևեկությունը թույլատրվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
10:07
«Ոսկե գնդակի» դափնեկիր Ռոդրին Մեսսիին համարում է պատմության լավագույն ֆուտբոլիստ
Ըստ նրա, Մեսսիի և Ռոնալդուի ժամանակներն անցել են։
Աղբյուր` Panorama.am
10:05
Մարգարիտա Սիմոնյանը պատմել է Լավրովի ասուլիսի ժամանակ լրագրողի հետ կապված միջադեպի մասին
«Russia Today» մեդիա խմբի և RT-ի գլխավոր խմբագիր Մարգարիտա Սիմոնյանը հեգնանքով մեկնաբանել է Sky News-ի լրագրողի մասնակցությունը ՌԴ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:53
Ավստրալիայում մինչև 16 տարեկան երեխաները չեն կարող օգտվել սոցցանցերից. Օրենքն ընդունվել է
Ավստրալիայի կառավարությունն օրենք է ընդունել, որն արգելում է մինչև 16 տարեկան երեխաներին օգտվել սոցիալական ցանցերից։ Հինգշաբթի օրն այս ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:35
Թուրքիայի ԱԳՆ-ն դատապարտել է հութիների հարձակումը թուրքական ընկերությանը պատկանող բեռնատար նավի վրա
Թուրքիայի ԱԳՆ-ն դատապարտել է Եմենի հութիների՝ Անսար Ալլահ ապստամբների շարժման հրթիռային հարձակումը Կարմիր ծովում գտնվող Anadolu S բեռնատար նավի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:32
Սատանայական ծեսը Ծիծեռնակաբերդում կատարվեց. Տիգրան Քոչարյան
Տեղեկատվական անվտանգության, մեդիայի հարցերով փորձագետ Տիգրան Քոչարյանը գրում է. «Երեկ արվեց այն ինչ պետք է արվեր։ Ինչի մասին և...
Աղբյուր` Panorama.am
09:31
Արմավիրի մարզպետը նշանակվեց նախարար
ՀՀ նախագահ Վահագն Խաչատուրյանի հրամանագրով, Դավիթ Խուդաթյանը  նշանակել տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար:...
Աղբյուր` Panorama.am
09:29
«Փաստ». ՊՆ-ն ինչի՞ց ելնելով է նախապատրաստված և ավելի ուժեղ համարվող ըմբիշներին դուրս թողել ու թիմը կազմել այլ ըմբիշներից
«Փաստ» թերթը գրում է. «Ամբողջ աշխարհում ընդունված է, որ սպորտը, խոշոր մրցաշարերը լավ հնարավորություն են ցանկացած երկրի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:27
«Հրապարակ». Պաշտոնանկության ալիքը չի շրջանցի նաև մարզպետաց դասին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Իշխանական աղբյուրներից տեղեկանում ենք, որ պաշտոնանկության երկրորդ ալիքն էլ է լինելու: Թիրախում...
Աղբյուր` Panorama.am
09:25
«Ժողովուրդ». Ո՞վ է դիմել Քյարամյանին՝ Աղազարյանի որդու մեքենաների գործով
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ՔՊ-ական Հովիկ Աղազարյանի շուրջ օղակը սեղմվում է. նա, բացի կաշառք պահանջելու վարույթից, նաև այլ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:18
Նոյեմբերի 21-ին փոխանակման կետերում դոլարի և եվրոյի փոխարժեքներն աճել են, ռուբլունը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 21-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում 386.97 դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի համեմատ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:18
«Ժողովուրդ». Ներթիմային գզվռտոցները շարունակվում են
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Իշխող խմբակցության ներսում ներթիմային գզվռտոցները շարունակվում են։ «Ժողովուրդ»...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Ռուբեն Քոչարը կասկածներ ունի՝ Երվանդ Քոչարի թանգարանում կան գործեր, որոնք կեղծիք են. փաստաբան
12:57 20/11/2024

Ռուբեն Քոչարը կասկածներ ունի՝ Երվանդ Քոչարի թանգարանում կան գործեր, որոնք կեղծիք են. փաստաբան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}