Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հարցազրույց Ազգային Ժողովի  փոխխոսնակ Սամվել Նիկոյանի հետ

-Պարոն Նիկոյան, Եվրոպայի խորհուրդը պահանջ է ներկայացրել ՀՀ իշխանություններին մինչև մարտի 17-ը (այդ օրը Փարիզում կկայանա մոնիտորինգային հանձնաժողովը նիստ) ներկայացնել մարտիմեկայն ճգնաժամի կարգավորմանն առնչվող բարեփոխումների ծրագիր՝ հստակ վերջնաժամկետներով: Ոմանք սա անվանում են վերջնագիր...
-Ճիշտն ասած` ինձ համար անհասկանալի է վերջնաժամկետ տերմինը, որովհետև որևէ մեկը Հայաստանի հետ չի կարող նման տերմինաբանությամբ խոսել: Ուրիշ բան է, որ Եվրախորհուրդը հնարավոր է նամակով դիմած լինի ԱԺ նախագահին՝ ճշտելու մարտի 1-2-ի դեպքերի ուսումնասիրության ժամանակավոր հանձնաժողովի վերջնական զեկույցում նշված առաջնահերթությունները կյանքի կոչելու ժամանակացույցը: Այնպես որ, դա զուտ աշխատանքային սովորական գործընթաց է Հայաստանի և ԵԽԽՎ-ի միջև:

-Այսինքն ` Դուք ուլտիմատումային երանգ չե՞ք տեսնում:
-Նման բան ո’չ եղել է, ո’չ էլ կարող է լինել:

-Երկու օր առաջ ԱԺ պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Դավիթ Հարությունյանը հաստատել է, որ ԱԺ նախագահը ԵԽԽՎ-ից նամակ է ստացել, սակայն չմանրամասնեց, թե ի՞նչ է կոնկրետ դրանում ասվում: Տեղյա՞կ եք:
-Տեղյակ չեմ:

-Սեպտեմբերին հրապարակվեց ԱԺ մարտի 1-2-ի դեպքերի ուսումնասիրության ժամանակավոր հանձնաժողովի վերջնական զեկույցը: Անցած ժամանակահատվածում դեպքերի առնչությամբ Ձեր ընկալումներն ու կարծիքները մնացել են անփոփոխ, թե՞ կան նոր փաստեր:
-Նոր փաստեր կամ տեղեկություններ, որոնք կարող էին փոխել իմ տեսակետը իրադարձությունների վերաբերյալ, ցավոք, չունեմ` այդպիսի հանգամանքներ չկան:

-Պարոն Նիկոյան, ընդդիմության վերջին հանրահավաքում Կոնգրեսի ներկայացուցիչները, ներկայացնելով «100 քայլ» ծրագիրը, նշել էին ժամանակավոր հանձնաժողովի ստեղծման անհրաժեշտության մասին, որը կզբաղվի կոնկրետ սպանությունների բացահայտմամբ, որոնց մասին Ձեր հանձնաժողովն այդպես էլ որևէ բացահայտում չարեց: Առաջարկից մեկն էլ այն է, որ դրանում ներգրավված լինեն միջազգային դիտորդներ: Կա՞ դրա անհրաժեշտությունը:
-Նախ, որևէ նոր բան դա չի տա և որևիցէ հանձնաժողով չի կարող փոխարինել նախաքննական մարմին: Միջազգային կազմակերպությունները որևէ մասնակցություն չեն ցուցաբերի...

 -Ինչո՞ւ եք այդպես վստահ:
-Մեր փորձից` հանձնաժողովը հրավիրեց նրանց, փաստահավաք խումբը նույնպես, բայց միջազգային փորձագետների պատասխանը եղել է նույնը` ձեր ներքին խնդիրն է, լուծեք ինքներդ, քանի որ շատ անհասկանալի կլինի, եթե միջազգային կազմակերպությունները նախաքննական գործընթացի վրա փորձեն որևէ ազդեցություն ունենալ: Կարծում եմ այդ առումով անիմաստ հայտարարություններ են արվում:
Երբ ստեղծվեց ժամանակավոր հանձնաժողովը, չգիտես ինչու ՀԱԿ-ի առաջնորդները սկսեցին պայքարել դրա աշխատանքների դեմ և բացասական մթնոլորտ ձևավորեցին մեր շուրջ: Բնական է, ես հասկանում եմ ինչու էր այդպես արվում` միակ մեղադրանքն այն էր, թե սա իշխանական «պրոեկտ է»: Բայց անցել է երկու տարի, հետ նայելով ո՞վ կարող է մեղադրել մեզ իշխանական միակողմանի դատելու մեջ. Դաշնակցությունը ներկայացրեց հատուկ կարծիք, ՆԺԿ առաջնորդ Արամ Կարապետյանը հանդես եկավ առանձին զեկույցով, որն ուղարկեց ԵԽ, Արտավազդ Վարդանյանը ևս: Ո՞ւր մնաց իշխանական միակողմանիության հանգամանքը: Ներկա եք եղել քննարկումների ժամանակ` արդյո՞ք բոլորի կարծիքներըը համընկնում էին: Միթե՞ այսքան բանը չեն հասկանում ընդդիմության ներկայացուցիչները, մանավանդ նախկին նախագահը: Կարծում եմ, իրենց ու «Ժառանգության» սխալն էր չհամաձայնելը մասնակցել հանձնաժողովի աշխատանքներին:

-Միջազգային դիտորդներին նոր հանձնաժողով ստեղծելու մեջ ներքաշելը ձևական բնո՞ւյթ է կրում:
-Առավելագույնս, և ուղղված է բացառապես այն մի քանի հազար մարդկանց, որ գնում են հանրահավաքների:

-Սակայն երևի թե կհամաձայնվեք, որ սպանությունների չբացահայտումը դամոկլյան թրի պես կախված է իշխանությունների, այլ ոչ թե ընդդիմության գլխին:
-Մարտի 1-ի ամենանուրբ թեման է դա, մանավանդ, որ որպես հանձնաժողովի նախագահ ես ինքս, մեղմ ասած, ուրախ չեմ , որ այդ հարցը բաց մնաց: Ես դժգոհ եմ ղեկավարածս հանձնաժողովի գրանցած արդյունքից և երկու անգամ վերջնական եզրակացությունը հետաձգեցինք հենց այդ պատճառով: Սպանության հանգամանքները պարզ են բոլորին, բայց ո՞ւմ գործողությունների արդյունքում է մահ պատճառվել, կոնկրետ անուններ չկարողացանք բացահայտել: Չօգնեց նաև ընդդիմության լիդերներին դիմելը, այնպես որ չեմ հասկանում, թե հիմա ի՞նչ են ուզում: Ենթադրենք որևէ ներկայացուցիչ եկավ արտերկրից, ի՞նչ կարող է նա փոխել:

-Ձեր գործընկերներից շատերից կարելի է լսել, թե մարտի 1-ի էջը փակված է:
Անձամբ իմ կարծիքն այն է, որ մարտի 1-ի էջը երբեք էլ չի փակվի ոչ միայն զոհվածների հարազատների համար, այլև իշխանությունների, քանի որ մեր երկրում հսկայական աշխատանքներ կան կատարելու, որպեսզի մարտիմեկյան դեպքերը չկրկնվեն: Օրինակ, մեր երկրում առկա է ստվերը, կոռուպցիան, մենաշնորհային տնտեսությունը, ոչ ազատ մրցակցությունը, աղքատների ու հարուստների բևեռացումը, որն օրեցօր շատանում է: Սրանք պետք է իրենց լուծումը պարտադիր ստանան և դրա մասին նշվել է վերջնական եզրակացությունում: Ու եթե երկրի առջև ծառացած խնդիրների լուծման իմաստով ընդդիմությունն ու իշխանությունը, փաստորեն, միակարծիք են, ես դա նորմալ եմ գնահատում: