Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հարցազրույց ԱԺ Գիտության, կրթության, մշակույթի , երիտասարդության և սպորտի հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Արտակ Դավթյանի հետ:

-Պարոն Դավթյան, վերջին շրջանում բավականին բուռն քննարկումներ են ծավալվել «Լեզվի մասին» և «Հանրակրթության մասին» օրենքներում առաջարկվող փոփոխությունների վերաբերյալ և, մասնավորապես, Հայաստանում օտարալեզու դպրոցներ հիմնելու թույլտվության շուրջ: Ձեր տեսակետն ինչպիսի՞ն է և ինչո՞ւ հանձնաժողովը դեռևս այսքան հնչեղություն ստացած հարցը քննարկման առարկա չի դարձրել:

-Հարցը, ինչպես նկատեցիք, քննարկման փուլում է և հարցադրումներն ու մտահոգություններն այս իմաստով բավականին շատ են: Ավելին` նմանատիպ հարցադրումներ ունեցել եմ անձամբ: Կարծում եմ, որ մինչև այդ հարցադրումներին հավուր պատշաճի և սպառիչ պատասխաններ մենք չգտնենք և օրենքը ըստ այդմ չբերվի համապատասխան տեսքի, Ազգային Ժողովի կողմից կանաչ լույսի վառելը խիստ հարցականի տակ է:

Ողջ խնդիրը կայանում է նրանում, որ իրականում հանրակրթության որակի հետ կապված խնդիր ունենք և սա միանշանակ է, քանի որ արդեն քսան տարի է փնտրտուքների մեջ ենք: Եվ նաև բնական է, որ որոշակի կրթական միկրոմիջավայրեր ստեղծելը ուղղակի անհրաժեշտ է, և հանրապետությունում մեկ-երկու համաշխարհային ճանաչում ու համբավ ունեցող, իր կադրերով հայտնի օջախներ են պետք: Բայց այս ամենը պետք է համահունչ լինի Հայաստանին ու հայկական պայմաններին, քանի որ թիվ մեկ խնդիրը` հայ , հայկական ինքնատիպություն ու մտածելակերպի հենք ունենալն ու այդ որակի վրա մնացած ամենը կառուցելն է: Սրան այլընտրանք չկա:

-Ձեր կարծիքով հանրությունը լավ ընկալե՞լ է օրենքի գաղափարը , որը, ինչպես նշում եք, որակ ապահովելու մեջ է փաստորեն:
-Եկեք հասկանանք, որ խնդիրն իրականում այդքան լավ ընկալված չէ հանրության կողմից և խնդիրն ամենևին էլ նրանում չէ, որ մենք բացելու ենք տասնյակ օտարալեզու դպրոցներ: Առավել ևս, որ դրանք լինելու են մատների վրա հաշված ու նախագծում նշված երկու տոկոսից շատ ավելի ցածր: Եվ, կրկնում եմ, լինելու են այն լավագույնը, ինչը կա այսօր աշխարհում: Այսինքն` եթե մենք ունենք 1410 պետական հանրակրթական դպրոցներ , ապա այս պարագայում մի քանի հանրակրթական դպրոցներ ունենալու գոյությունն արդեն իսկ արդարացված է այն գաղափարով, թե մենք ի՞նչ ենք ուզում …

-Այդ դեպքում ինչի՞ հետ եք կապում այս աղմուկը:
-Չիրազեկված լինելու հետ, որովհետև մարդիկ, իմ կարծիքով, լավ չընկալելով գաղափարը միանգամից պատկերացնում են նախկին ռուսական դպրոցները և համեմատականներ տանում այդ դպրոցների հետ: Այնպես որ, եթե այս ու մի շարք այլ հարցեր,օրինակ` ի՞նչ ենք անելու հայեցի մտածելակերպի պահպանման համար և այլն, եթե սրանք հստակ մեխանիզմներով ամրագրվեն օրենքում, կարծում եմ յուրաքանչյուրի համար էլ ընդունելի կլինի: Ի վերջո, ո՞վ իրականում դեմ կլինի հանրակրթության մակարդակի ու որակի բարձրացմանը:

-Պարոն Դավթյան, այս դեպքում չե՞ք կարծում, որ օրենքից բխող նման դպրոցների «էլիտար» լինելու հանգամանքը բավականին խոցելի է :
-Խոցելիություն, իհարկե, չպետք է թույլ տանք և ես իզուր չէ, որ նախկին ռուսական դպրոցները հիշատակեցի` այդ խնդիրը ու որոշակի օտարում կար: Այս խնդիրը չի լինի, որովհետև բոլոր այն երեխաները, որոնք լավագույները կլինեն և ուսումը կկարողանան շարունակել այդ կարգի դպրոցներում, ըստ իս, որևէ բացասական կարծիք նրանց նկատմամբ նշված կոնտեքստում չի լինի: Ուրիշ բան, որ այս դպրոցներում, ապահովելով համապատասխան կրթությունը, երեխայի արժեքային համակարգից չպետք է թույլ տանք, որ կտրվի, ամենախոցելին սա է:

-Ապա ինչո՞ւ մինչև այսօր ոչ միայն հանձնաժողովում չի քննարկվել հարցը, այլև խորհրդարանական լսումներ չեք հրավիրել, չնայած, որ բացառիկ հնչեղություն ունի խնդիրը:

-Եթե դրա անհրաժեշտությունը լինի , հատկապես, եթե լինեն հարցադրումներ, ապա իհարկե լսումներ կհրավիրենք, բայց ըստ էության, ինչպես և նշեցիք, հարցը նույնիսկ հանձնաժողովում դեռ չի քննարկվել:

-Ե՞րբ կքննարկվի:
-Դեռ ժամանակ ունենք: Բայց եթե կառավարությունը որոշակի լրամշակումների համար նախագիծը հետ չտանել, ապա հաջորդ քառօրյայի նախօրեին այն կքննարկենք և համապատասխան դիրքորոշում կարտահայտենք նախագծի վերաբերյալ:

-Պարոն Դավթյան, Ձեր գործընկերների կարծիքով`և այս դեպքում համակարծիք են խորհրդարանական մեծամասնությունն ու ընդդիմությունը, օրենքում անպայման պետք է ամրագրված լինի որոշակի տարիք, որից հետո նոր երեխան հնարավորություն կունենա սովորել օտարալեզու դպրոցում: Համամի՞տ եք:

-Քննարկումների ընթացքում է, որ լավագույն լուծումները հնարավոր կլինի գտնել և այս իմաստով շատ ուրախ եմ, որ հարցը մեծ հնչեղություն ստացավ: Ակնհայտ է մեկ բան` ներկայիս տեսքով սա լավագույն լուծումը չէ, բայց անհրաժեշտ են որոշակի սահմանափակումներ ու ձևակերպումներ, փնտրտուքներ և այլն, որոնք կբերեն լավագույն տարբերակին և որքան շատ լինեն առաջարկություններն այս ընթացքում, այնքան, միանշանակ, նախագիծը կշահի: