Քաղաքական 17:57 14/06/2010

Ահաբեկչությամբ դեպի նեոօսմանիզմ

Հեղինակ` Արմեն Մինասյան

Հունիսի սկզբից և հատկապես վերջին մի քանի օրերին Թուրքիայի ներկայությունը միջազգային լրահոսում ու մասնավորապես արևմտյան մամուլի քննարկումներում բավականին շոշափելի է դարձել: Թեպետ դա նաև միջազգային քաղաքական գործընթացների` ամառային գործոնով պայմանավորված պասիվության արդյունք է, բայց բոլոր դեպքերում ինտենիսվ քննարկումների գլխավոր գործոնը թուրքական իշխանությունների ակտիվությունն է:

Իրավիճակն ու հարցադրումներն այս առումով հակիրճ ներկայացված են գերմանական «Թագես Շպիգել» թերթի անդրադարձում. «Իսրայելի հետ հարաբերություններում ճգնաժամ, Իրանի վերաբերյալ ՄԱԿ-ի բանաձևին դեմ քվեարկություն, ինչպես նաև Սիրիայի, Լիբանանի ու Հորդանանի հետ ազատ առևտրի գոտի ստեղծելու որոշում, որն ընկալվում է որպես Եվրամիության այլընտրանքը համարվող «Մերձավորարևելյան միության» միջուկ. Թուրքիան տարանջատվո՞ւմ է Արևմուտքից»:

Միանգամից նշենք, որ նույն թերթն իր ակնարկում, անդրադառնալով Թուրքիայի արտաքին քաղաքականությանն ու տարածաշրջանում ստեղծված իրավիճակին ամփոփում է. «Սառը պատերազմի տարիներին Անկարան ՆԱՏՕ-ի հավատարիմ դաշնակից էր հարավարևելյան ճակատում: Այսօր Թուրքիան սեփական նպատակներն է հետապնդում: Եվ այդուհանդերձ Եվրոպայի ու ԱՄՆ-ի շահերից է բխում, որ տարածաշրջանում Թուրքիան առաջին համարով հանդես գա: Արևմտյան քաղաքական գործիչները, մասնավորապես իրաքյան պատերազմով և Մերձավորարևելյան հակամարտությունում ԱՄՆ միջնորդական ջանքերի ակնհայտ պրոիսրայելական կեցվածքով, վակուում են ստեղծել: Եգիպտոսն ու Ծոցի նավթային երկրները քաղաքականապես շատ թույլ են, որպեսզի այդ բացը լրացնեն: Իսկ գերիշխող դիրք ունեցող Իրանից ոչ միայն Արևմուտքն է վախենում, այլև հենց տարածաշրջանի երկրների մեծ մասը: Մնում է Թուրքիան: Այդ աշխարհառազմավարական հնարավորությունն է, որ Էրդողանի կառավարությունը փորձում է բռնել երկու ձեռքով: Արևմուտքն ու Արևելքը պետք է ենթարկվեն նրան»:

Սկզբունքորեն այս ամփոփման մեջ ամեն ինչ ասված է` վերջին օրերի անցուդարձի էության մասին: Սակայն, դա որոշակիորեն մանրամասնելու կարիք ունի: Սկսենք «Ազատության նավատորմի» միջադեպից:

Թվում է` այս թեմայի շուրջ արդեն հնարավոր ամեն ինչ ասվել է: Բայց դա այդպես չէ, քանզի մինչ օրս էլ շարունակվում են իրականությունից կտրված ու զգացմունքային արձագանքները: Ժամանակ խնայելու համար ընթերցողին առաջարկում ենք ծանոթանալ ռուս հայտնի հրապարակախոս Յուլիա Լատինինայի «PR-տեռորիզմ» հոդվածին:

Հեղինակը միջադեպի վերլուծության արդյունքում ուշադրություն է հրավիրում մի շարք հանգամանքների վրա: Չնայած պնդումներին, թե նավատորմը որպես հումանիտար օգնություն սննդամթերք է տեղափոխել Գազա, սակայն պարզվել է, որ տեղափոխվող բեռը եղել է ցեմենտ և ամրան (арматура): Եվ ամենագլխավորը` թուրքական իշխանությունների ու քարոզչության կողմից խաղաղ իրավապաշտպաններ ներկայացվող անձինք իսրայելական զինվորականների հրահանգներին պատասխանել են «Կորի գնա քո Օսվենցիմը» և «Հիշեք Հայբարի մասին, ջհուդներ, Մուհամեդի բանակը վերադառնում է» գոչյուններով (Հայբարն այն վայրն է, որտեղ մահմեդականները կոտորել են հրեաներին):

Թուրքական սադրանքի վրա լույս սփռող գլխավոր հանգամանքը սակայն այլ է: Հոդվածագրի դիտարկումների այդ հատվածը ներկայացնում ենք ամբողջությամբ` պահպանելով ոճը.

«Վերլուծենք նավատորմի կազմը: Վեց նավ, որոնք տանում են 10 հազար տոննա բեռ (այնքան, որքան կարելի է տեղափոխել մեկ նավով):
Հարց. ինչո՞ւ են վեց նավ տեղափոխում 10 հազար տոննա բեռ, այն էլ` ցեմենտ:
Պատասխանը կարելի է գտնել` հայացք գցելով նավատորմի ֆլագմանին` Navi Marmara-ին: Այն բեռնանավ չէ, այն 1080 ուղևորի համար նախատեսված զբոսանավ է, ովքեր ավելի շատ կուտեին, քան կարող էին տեղափոխել: Եվ ովքե՞ր էին գնում այդ նավով: 700 իրավապաշտպաններ` հանած նրանց շարքերում քողարկված լավ պատրաստված 100 գրոհայիններ:
Հենց այս փաստն էլ` զբոսանավ, 100 , 600 ապուշ, մեզ տալիս է եզրակացության բանալին: Ի՞նչ էր մտածված: Կոտորած:
Կրկնենք: 600 օգտակար ապուշներ (հիմար քյաֆիրներ, որոնք պիտանի են միայն այրելու համար, կամ` մահմեդականներ, որոնք, ինշալլահ, կդառնան շահիդներ) և 100 գերազանց պատրաստված գրոհայիններ, ովքեր կյանքին հրաժեշտ տալու մտադրություն չունեին: Նրանց հագին կար զրահաբաճկոն, ունեին գիշերային տեսանելիության ակնոցներ, կապի միջոցներ` ամեն ինչ, ինչը պետք է կենդանի մնալու համար: Սովորական գրոհայինն իր հետ վերցնում է ինքնաձիգ, զրահաբաճկոն չի վերցնում: Սրանք տարօրինակ գրոհայիններ էին. Զրահաբաճկոնը վերցրել են, իսկ ինքնաձիգ` ոչ:

Խնդիրը պարզ է. իսրայելցի զինվորը իջնում է տախտակամած, գիշեր է, դանակներով ու ամրաններով զինված հարյուր հոգի հարձակվում են նրա վրա, իսկ շրջակայքում յոթ հարյուրն են: Նպատակը` որպեսզի իսրայելցի զինվորները կրակ բացեին բոլոր յոթ հարյուրի ուղղությամբ: Կարևորը ոչ թե սպանելն էր, այլ կոտորած սադրելը:

Կազմակերպիչները սխալվել էին միայն մեկ հարցում. նրանք որոշել էին, որ նավին կապված ուղղաթիռն ու կողքից դանակահարված զինվորը անկանոն կրակ կբացեն:
Բայց ստացվեց այնպես, որ տախտակամած իջած չորրորդ մարդը` սերժանտ Ս.-ն իջավ ու նկատեց, որ իր բոլոր երեք հրամանատարները, ովքեր առաջինն էին իջել, վիրավոր են կամ պատանդ են վերցվել: Այդ պահին նա ոչ թե սկսեց անկանոն կրակել, ոչ թե գոռաց` «բոլորին մորթեք», այլ` հրամանատարությունն իր վրա վերցրեց:

Շատերն ասում են, որ Իսրայելի պաշտպանության բանակն այս գործողությունը տապալել է և ինչ-որ բան չի կարողացել կազմակերպված անել: Ես կարծում եմ, որ բանակն այս գործողությունը փայլուն ձևով է արել` զինվորների պատրաստման իր համակարգի շնորհիվ: Այդ պատրաստվածության արդյունքում է, որ արյունահեղ տախտակամածին իջած սերժանտը` առանց հրամանատարների, զինված միայն ատրճանակով, դեմ դուրս գալով 600 ոչխարների ու 100 ահաբեկիչների, գլուխը չի կորցրել ու չի սկսել կրակել:
Navi Marmara-ն պետք էր կոտորած սարքելու համար, որտեղ հարյուրավոր թիրախների թիկունքում հարյուրավոր սադրիչներ էին թաքցված»:

Վերը ներկայացվածին հակափաստարկ բերելն, ըստ էության, անհնար է: Ուստի կարելի է ապացուցված համարել, որ «Ազատության նավատորմը», որը Գազա էր գործուղվել թուրքական իշխանությունների հրահանգով ու հետագա PR-ի ու քարոզչության համար ստացավ թուրքական պետության աջակցությունը` սկսած նախագահից մինչև վերջին պաշտոնյան, համալրված է եղել պրոֆեսիոնալ գրոհայիններով, որոնց խնդիրն է եղել սադրել զանգվածային սպանդ:

Ակցիայի կազմակերպիչը, ինչպես արդեն հայտնել ենք, թուրքական Մարդու իրավունքների և հումանիտար օգնության հիմնադրամն էր: Այս կառույցը, որը որոշ տվյալներով հիմնադրվել է թուրքական պետության նախաձեռնությամբ ու օժանդակությամբ 90-ականների սկզբին, իր գոյության ընթացքում գրոհայիններ ու ահաբեկիչներ է մատակարարել Բոսնիա, Չեչնիա, Պաղեստին ու Աֆրիկա ու այլ թեժ կետեր: Հետևաբար կարելի է չկասկածել, որ հենց այդ կառույցն էլ անհրաժեշտ պրոֆեսիոնալների հավաքագրում է իրականացրել «խաղաղասիրական ակցիայի» համար: Համենայնդեպս իսրայելական ԱԳՆ-ի հաղորդմամբ, ձերբակալվածների թվում եղել են վարձկան-ահաբեկիչներ ոչ միայն Թուրքիայից, այլև` Լիբանանից, Սիրիայից, Սուդանից և այլ մահմեդական երկրներից:

Սա իր հերթին վկայում է, որ Թուրքիան քաղաքական շահերը սպասարկելու համար պետական մակարդակով ահաբեկչական գործունեություն է վարում:

Վերադառնանք միջադեպին: Կասկածից վեր է, որ միջադեպը` անկախ արդյունքներից, Թուրքիան փայլուն օգտագործեց իսլամական աշխարհի լիդերությունը ստանձնելու հարցում լուրջ առաջընթաց ապահովելու համար: Հրապարակային դաշտում` զանգվածային գիտակցության համար, ընկալելի թուրքական ծայրաստիճան վրդովմունքն ու գրեթե նույն պատճառով արևմտյան երկրների ու բյուրոկրատացված միջազգային կառույցների իներտ կեցվածքը նպաստեցին, որ Անկարան այս միջադեպից անհրաժեշտ բոլոր դիվիդենտները ստանա:

Ձեռքբերումներն ամրապնդելու ու ավելացնելու նպատակով պաշտոնական Անկարան օգտագործեց արդեն հաջորդ առիթը` Իրանի միջուկային խնդրի շուրջ ստեղծված վիճակը…

Շարունակելի



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

18:54
Հովիկ Աղազարյանը դեռ վայր չի դնի մանդատը. նա հարցեր ունի պարզելու
«Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանը որոշել է դեռ վայր չդնել մանդատը։ Նա այս մասին ասել է Sputnik...
Աղբյուր` Panorama.am
18:42
ԿԳՄՍՆ-ն մասնագիտական վերլուծություն է իրականացրել Գոռ Վարդանյանի «Կայսրության թևեր» ֆիլմի վերաբերյալ և դիմել Դատախազություն
Հաշվի առնելով Գոռ Վարդանյանի «Կայսրության թևեր» բազմասերիանոց ֆիլմի առնչությամբ ստացված ահազանգերը՝ ՀՀ կրթության, գիտության,...
Աղբյուր` Panorama.am
18:30
Ինչո՞ւ է իջեցվել Կառավարության շենքի վրա տեղադրված ՀՀ դրոշը
Կառավարության շենքի վրա տեղադրված դրոշը իջեցվել է հերթական անգամ այն փոխարինելու նպատակով։ «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
18:13
ԱՄՆ-ում թուրքական ներդրումները կգերազանցեն 16 մլրդ դոլարը 2024-ի տարեվերջին
«Թուրքիայի արտահանողների միության» նախագահի պաշտոնակատար Ահմեդ Գյուլեչն անդրադարձել է Թուրքիայի կողմից ԱՄՆ-ում կատարված...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Կացնահարություն Արագածոտնում
ՆԳՆ ոստիկանության Արագածոտնի մարզի օպերատիվ կառավարման կենտրոն  նոյեմբերի 22-ի ժամը 20.32-ին  հաղորդում է ստացվել, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:52
Ովքեր են միացել տրանսպորտի թանկացման դեմ պայքարին
Հայտնի մտավորական գործիչները և գիտության ոլորտի ներկայացուցիչները միացել են քաղաքային տրանսպորտի թանկացման դեմ պայքարին։ «Մայր...
Աղբյուր` Panorama.am
17:42
Փաշինյանի անցկացրած Արևմտյան Հայաստան-«Արևմտյան Ադրբեջան» զուգահեռը բազմաթիվ վտանգներ պարունակող երևույթ է. Պատմաբան
««Արևմտյան Ադրբեջան» եզրույթը նոնսենս է, պահանջատիրական, անհիմն, մարտահրավեր նետող մի եզրույթ է, որն ուղղված է և որպես սպառնալիք է հանդիսանում ներկա հայկական պետականությանը»
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
Արարատ Միրզոյանը չի մասնակցի ՀԱՊԿ արտգործնախարարների հանձնաժողովի նիստին
«Արմենպրես»-ի հետ զրույցում այս մասին հայտնել է ՀՀ ԱԳՆ մամուլի քարտուղար Անի Բադալյանը
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
ՀՀ-ին վերադարձվել է շուրջ 4 միլիարդ դրամի գույք, 1 միլիարդ դրամ
Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման գործերով
Աղբյուր` Panorama.am
17:22
Գեղարքունիքի մի քանի համայնքներում մեկ օր ջուր չի լինի
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված, ս.թ....
Աղբյուր` Panorama.am
17:15
Թմրանյութը մաքսանենգ ճանապարհով ներկրել և իրացնում էին. երկու անձ կալանավորվել է
Քրեական ոստիկանության Թմրամիջոցների անօրինական շրջանառության դեմ պայքարի վարչության ծառայողները, իրացնելով օպերատիվ տեղեկությունները, նոյեմբերի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:11
Ռուսական պերինատալ կենտրոնում ատամներով երկու երեխա է ծնվել
Ռյազանի պերինատալ կենտրոնի բժիշկները կարճ ժամանակում երկու անգամ բախվել են հազվագյուտ երեւույթի՝ հաստատության պատերի ներսում ծնվել են ատամներով...
Աղբյուր` Panorama.am
16:46
Սպերցյանի գործակալը բանակցություններ է վարել Ա սերիայի ակումբի հետ
Հայաստանի ազգային հավաքականի և «Կրասնոդարի» կիսապաշտպան Էդուարդ Սպերցյանը կարող է կարիերան շարունակել իտալական Ա Սերիայում։ RB...
Աղբյուր` Panorama.am
16:40
Ռոբսոնի դեմ քրեական գործ է հարուցվել
Սոչիում ապրող ազգությամբ հայ գործարար Ռուբեն Թաթուլյանի, որն առավել հայտնի է որպես քրեական  հեղինակություն՝ Ռոբսոն անունով, քրեական գործ է...
Աղբյուր` Panorama.am
16:32
Հայաստանը չի մասնակցի նոյեմբերի 28-ին Աստանայում կայանալիք ՀԱՊԿ միջոցառումներին
Հայաստանը չի մասնակցի նոյեմբերի 28-ին Աստանայում կայանալիք ՀԱՊԿ միջոցառումներին, սակայն դեմ չէ ծրագրված փաստաթղթերի ընդունմանը։ Ռիա նովոստիի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:17
Կիրանցի նորակառույց դպրոցում ջեռուցման համակարգը չի գործում, աշակերտները մրսում են. Ոսկան Սարգսյան
«Կիրանցի դպրոցի տնօրենը Նիկոլ Փաշինյանին երկու ձեռքով է բարևում, իսկ շենքը  գործարկելուց  գրեթե 3 ամիս անց  աշակերտները...
Աղբյուր` Panorama.am
16:11
Ճամբարակում, Սպիտակի ոլորաններում ձյուն է
Նոյեմբերի 25-ին՝ ժամը 16։00-ի դրությամբ, Ճամբարակում, Սպիտակի ոլորաններում ձյուն է տեղում, Վայքում (Սարավանի լեռնանցք), Ծիլքար բնակավայրի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:06
Պեղումներ «Բաղաբերդում». բացահայտնվում են միջնադարյան թաքնված մշակութային շերտերը
ՀՀ Սյունիքի մարզի «Բաղաբերդ» ամրոցի տարածքում  հնագիտական աշխատանքներ են սկսվել։ Պեղումները իրականացնում է ԿԳՄՍՆ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:56
ՄԻՊ. Պաշտպանը փաստաբաններին ներկայացրել է Սահմանադրական դատարան դիմում ներկայացնելու բոլոր ռիսկերն ու հնարավոր հետևանքները
«Թե´ Մարդու իրավունքների պաշտպանը, թե´ աշխատակազմը գործընկերներին ներկայացրել են Սահմանադրական դատարան դիմում ներկայացնելու...
Աղբյուր` Panorama.am
15:42
Հայկական ընկերություններն օգնում են Ռուսաստանին շրջանցել ոսկու առևտրի արևմտյան պատժամիջոցները. «Հետք»
Հայկական ընկերություններն օգնում են Ռուսաստանին շրջանցել ոսկու առևտրի արևմտյան պատժամիջոցները, պարզել են «The Insider»-ը և...
Աղբյուր` Panorama.am
15:40
Աբսուրդ է, հիմարությունը չեմ մեկնաբանի. Արծվիկ Մինասյանը՝ Փաշինյանի հայտարարության մասին
«Հիմարություն է, ուղղակի զավեշտ է, որ մենք հիմա քննարկում ենք նման հարց»,- Ազգային ժողովում ասաց «Հայաստան» խմբակցության...
Աղբյուր` Panorama.am
15:33
Ամեն օր այս իշխանությունը մեր զուտ պետական պարտքը ավելացնում է շուրջ 2.5 միլիոն ԱՄՆ դոլարով. Հովհաննես Ավետիսյան
Կառավարման մասնագետ Հովհաննես Ավետիսյանը գրում է. «Հայաստանի պետական պարտքը 2024 թվականի հոկտեմբերի վերջի դրությամբ կազմում է 12.6...
Աղբյուր` Panorama.am
15:19
Ֆրանսիան հստակ հակահարված է տալիս Փաշինյանի անհեթեթությանը. Էդուարդ Շարմազանով
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Էդուարդ Շարմազանովը գրում է. Ֆրանսիայի դեապանի գրառումը նախ և առաջ ապտակ էր Փաշինյանին։ ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպան Օլիվիե...
Աղբյուր` Panorama.am
15:02
Կրթվեք, աշխարհը բաց է. Քրիստինա Վարդանյան
Երևանի ավագանու անդամ, բժիշկ Քրիստինա Վարդանյանը գրում է. «Երևանում Ալեք Մանուկյան փողոցում շարունակեցին տարածաշրջանին բնորոշ և...
Աղբյուր` Panorama.am
14:28
Վրաստանի խորհրդարանն ընդունել է նոր գումարման պատգամավորների լիազորությունները և ընտրել նախագահ
Վրաստանի խորհրդարանը ձայների մեծամասնությամբ ընդունել է 11-րդ գումարման պատգամավորների լիազորությունները և կառավարությունը հրաժարական է տվել։...
Աղբյուր` Panorama.am
14:11
Ինչո՞ւ է ՍԴ-ն մերժել փաստաբանների հարկերի հարցով ՄԻՊ ներկայացրած դիմումի հիման վրա քննություն նշանակել
Սահմանադրական դատարանը մերժել է ՄԻՊ Անահիտ Մանասյանի՝ փաստաբանների հարկերի բարձրացման հարցով ՍԴ դիմումի հիման վրա քննություն նշանակել։ ՍԴ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:10
Կոսմետոլոգը դատի է տվել Ռոնալդուին
Կոսմետոլոգ Ռոշան Ռավինդրանը դատական հայց է ներկայացրել հարձակվող Կրիշտիանու Ռոնալդուի դեմ։ The Sun-ի հաղորդմամբ, մասնագետը դատարան է դիմել 40...
Աղբյուր` Panorama.am
13:35
2025-ին կսկսվեն նաև Հավուց Թառի Սբ. Ամենափրկիչ եկեղեցու վերականգնման աշխատանքները
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության և «Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների և պատմական միջավայրի պահպանության...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Ինչո՞ւ հանկարծ ՀՀ իշխանությունները որոշեցին խլել արցախցիների կենսաթոշակային խնայողությունները
12:29 25/11/2024

Ինչո՞ւ հանկարծ ՀՀ իշխանությունները որոշեցին խլել արցախցիների կենսաթոշակային խնայողությունները

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}