Առկախված արձանագրություններ. Սկսել առանց նախապայմանների կամ «Թուրքիան փակել է, Թուրքիան էլ պետք է բացի»
«Թուրքիայի վարած քաղաքականության հետևանքով հայկական կողմն առկախեց հայ-թուրքական արձանագրությունները, ու մինչև Թուրքիան չհրաժարվի իր նախապայմաններից, ոչ մի հեռանկար չկա, որ հայ-թուրքական հարաբերությունները կարող են կարգավորվել»,- Panorama.am-ի թղթակից հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի տնօրեն Ռուբեն Սաֆրաստյանը` խոսելով հայ-թուրքական արձանագրությունների մասին, որոնք ստորագրվեցին նախորդ տարի հոկտեմբերի 10-ին Ցյուրիխում ու առկախվեցին ՀՀ նախագահի նախաձեռնությամբ այս տարվա ապրիլի 22-ին.
«Մեկ տարի շարունակ Թուրքիայի բարձրաստիճան պաշտոնյաների կողմից նախապայմանների լեզվով շարադրված հրապարակային խոսքերի պակաս չի զգացվել, մեկ տարի շարունակ Թուրքիան ամեն ինչ արել է ժամանակ ձգելու և գործընթացը տապալելու համար: … Մենք անընդունելի ենք համարում նաև Հայաստան-Թուրքիա երկխոսությունն ինքնանպատակ դարձնելու անիմաստ ձեռագիրը և այս պահից սկսած` հարաբերությունների կարգավորման ներկա փուլը համարում ենք սպառված»:
Ըստ պատմաբանի, հայկական կողմն առկախեց հայ-թուրքական արձանագրությունների հետագա ընթացքը, քանի որ Թուրքիայի վարած քաղաքականությունը հիմնվում էր ճնշումների ու նախապայմանների վրա: Ո՞ր դեպքում կարող է շարունակվել հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը հարցին, Ռ. Սաֆրաստյանը պատասխանեց, որ միայն այն դեպքում, եթե Թուրքիան հրաժարվի նախապայմաններից ու հայ-թուրքական միջպետական հարաբերությունների կարգավորումը դադարի պայմանավորել ղարաբաղյան հիմնահարցի կարգավորմամբ:
«Եթե նույնիսկ միջպետական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը շարունակվի, կարծում եմ` հայկական կողմն ավելի կոշտ դիրքորոշում կորդեգրի ու այդ դեպքում այս զույգ արձանագրությունները չեն բավարարի Հայաստանին»,- ասաց պատմաբան Ռուբեն Սաֆրաստյանը:
ԱԺ «Ժառանգություն» խմբակցության անդամ Արմեն Մարտիրոսյանը մեզ հետ զրույցում ավելի բացասական երանգավումներով խոսեց հայ-թուրքական արձանագրությունների մասին, որոնք, ըստ նրա, ընդհանրապես պետք է հանվեն Ազգային ժողովի օրակարգից: Նրա խոսքով, այդ արձանագրությունները Հայաստանին ոչ մի դրական բան չեն տվել, ի տարբերություն Թուրքիայի: «Արձանագրությունները ոչ մի դրական բան չեն տվել հայկական կողմին, քանի որ հայկական շահը պաշտպանված ու ներկայացված չէր: Դրական սպասելիքներ, ի սկզբանե, չունեի: Շահեցին բոլորը, բացի Հայաստանից»,- ասաց Ա. Մարտիրոսյանը ու թվարկեց Թուրքիայի շահած դիվիդենտները. ձեռք բերեց խաղաղասերի համբավ, դարձավ տարածաշրջանային խաղացող, որոշակի դերակատարում ստանձնեց ղարաբաղյան հիմնախնդրի կարգավորման գործընթացում:
«Այս ձախողված արձանագրություններից կամ երկխոսությունից հետո Հայաստանը գնաց Ռուսաստանի հետ 49 տարվա ռազմական պայմանագրի ստորագրմանը: Բացի այդ, արձանագրություններից հետո չեզոք թուրքական հասարակությունում Հայաստանի հանդեպ այսօր ազգայնական, հակահայկական հիստերիա է բարձրացել»,- ասաց ԱԺ պատգամավորը:
Նրա խոսքով, ստեղծված պայմաններում հայկական կողմի ամենաճիշտ որոշումը կլինի այն, եթե արձանագրությունները հանվեն խորհրդարանի օրակարգից ու իր ստորագրությունը հետ վերցնի: «Եթե հետագայում հնարավոր լինի իրական երկխոսություն ծավալել կամ հարաբերություններ հաստատել, պետք է լինեն բացառապես առանց նախապայամանների ու սահմանի բացումը պետք է լինի միակողմանի. Թուրքիան փակել է, Թուրքիան էլ պետք է բացի»,- ասաց Արմեն Մարտիրոսյանը:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան