Ձեր վստահելի աղբյուրը

Panorama.am-ը տարվա հինգ կարևոր իրադարձությունների «փնտրտուք» է սկսել. հարցով դիմելով և՛ պետական կառույցներին, և՛ Է –հասարակությանը` բլոգերներին:

Առանց երկար-բարակ մտածելու,  որոշեցինք, ինչպես և հաճախ հանդիպում է կյանքում, սկսել  շարքը մեր հին ծանոթից`  Դաբավոգ (dabavog):

- Ինչ հինգ կարևոր իրադարձություն կնշեիք, որ տեղի են ունեցել այս տարում. գնահատեք դրանք խնդրում եմ:
- Երեւի (Ծանոթություն panorama.am-ի` քանի որ Դաբավոգը միշտ ու միայն օգտագործում է «եւ», մենք թույլ չենք տալիս մեզ խմբագրել այն) հինգը չկարողանամ հիշել: Ցավոք սրտի, թե` ի ուրախություն, բայց երբ փորձում եմ տարին հիշել, հանրային դեպքերը, իմ ընկալումով, այնպես արագ են փոխվում եւ անընդհատ, որ չեմ կարողանում հիշել, թե որոնք էին տեղի ունեցել 2010 թվին։

Եթե ազնիվ լինեմ ու չդիմեմ օրինակ ինտերնետի օգնությանը` հիշողությունս թարմացնելու համար, ապա կասեմ, որ անցյալ տարի չի եղել որեւէ բան, որով ժամանակը կչափեինք. «մինչեւ» եւ «հետո»։
 
- Ձեր կարծիքով հասարակությունը ինչ քայլեր պիտի աներ, որ չի արել:
- Հասարակությունը ամեն մի պահին անում է այն, ինչը լավագույնս արտացոլում է այդ հասարակության փոփոխական էությունը։ Հասարակությունը, իմ կարծիքով, առաջնորդվում է ոչ թե սեփական կամքով, այլ վիճակով։ Օրինակ` մարդիկ երբեք չեն որոշում փողոց դուրս գալ. նրանք դուրս են գալիս, որոհետեւ այդ պահին այլեւս չեն կարող մնալ տներում։

Կուզեի մի բան ասել, թե ինչն է ինձ շատ զայրացնում մեր կյանքում։ Այն է, որ չկա ոչ մի մարմին, ոչ մի օղակ, որին կարելի է վստահել։ Ինչպես կարելի է, օրինակ, վստահել Ազգային Ժողովին, որը այդպես անտարբեր, ցինիկ գործելաոճ ունի։ Տեսեք վերջին որոշումները՝ թոշակների մասին, Լեզվի օրենքի փոփոխությունները։ Կապ չունի ով է ճիշտ, ով սխալ, բայց եթե ձեր ասած հասարակության մի ստվար զանգված հակառակ կարծիք է արտահայտում, իսկ այդ կարծիքը ոչ միայն չի լսվում ուշադիր, այլ արհամարվում է` ձեռ առնելով, լկտի մեկնաբանություններով, ապա ի՞նչ ակնկալիքներ ունենամ այդ Ժողովից։

Ինչպե՞ս վստահեմ գլխավոր ճարտարապետներին, ովքեր ոչ թե հետեւում են գլխավոր հատակագծի պահանջների իրականացմանը, այլ զբաղված են անօրինական կառույցների օրինականացման եղանակներ փնտրելով։ Նախարարներին, որոնք եթերում իրենց բիզնեսի մասին են պատմում, անտառապաhներին, որ մանրահատակի ցեխեր են աշխատեցնում, էկոլոգիայի նախարարին, որը հանքատեր է։ Եվ այլն։ Ասածս ինչ է. հասարակության յուրաքանչյուր անդամ /եթե թքած չունի շրջակա աշխարհի վրա/ ստիպված է զբաղվել բացարձակ իրեն չվերաբերող հարցերով։ Օրինակ, եթե որեւէ իրեն հարգող երկրում տեսնում եn մի շենք պարսպապատված, հանգիստ շարունակում եք ճանապարհը. որովհետեւ գիտեն` 1000 ու 1 մասնագետ նայել ու որոշել են, թե այդ շենքը արժի՞ պահել, վերակառուցել, թե՞ զոհաբերել մի կարեւոր բանի համար: Իսկ մեր մոտ ամեն մի շարժում սարսափ է առաջացնում. «Վայ, էլի մի բան վարի տվեցին, փչացրեցին, ծախեցին, քանդեցին»։

Մի բան մտքովս անցավ. «վստահելը» լեզվի մասին օրենքի օրինակով բացատրեմ.
Պատկերացրեք, մի հայտնի լուրջ ու լավ վիրաբույժ հիվանդին ասում է. «Ձեզ պիտի վիրահատենք, ընթացքում մի պահ ձեր սիրտը անջատենք, բայց վստահեք, դրանով մենք ձեզ կփրկենք» :Բնականաբար, հիվանդը երկար տանջվելուց  հետո համաձայնվում է, բայց երբեւիցե չի հարցնում տեխնիկական մանրամասները՝ իր կյանքը վստահելով ուժեղ ձեռքերին, սուր մտքին եւ Աստծո կամքին:

Հիմա հիվանդին / մեր դեպքում՝ կրթական համակարգին/ առաջարկում են վիրահատատություն՝ սիրտը անջատելով, սակայն վիրաբույժը ունի լավագույն դեպքում բուժքրոջ որակավորում: Հավաքվում է կոնսիլիում, որը, մտահոգված լինելով միայն հիվանդանոցի բիզնես ծրագրերով` առանց երկար-բարակ մտածելու հաստատեց վիրահատության ծրագիրը` մի բան էլ հիվանդի կասկածող բարեկամներին ծաղրելով: Իսկ այն մի քանի բժիշկները, որոնք նույնպես կասկածում էին, ավելի ճիշտ համարեցին ընդհանրապես կոնսիլիումին չմասնակցել:

Այսքանից հետո դուք կհամաձայնվեի՞ք պառկել վիրահատական սեղանին, մանավանդ եթե ձեզ շշուկներ հասած լինեին, որ այդ հիվանդանոցում եղել են դեպքեր, երբ վիրահատված հիվանդը,  թմրաքունից հետ գալով իմացել է, որ իր առողջ երիկամը անհայտացել է:

…Ես, այսպես ասած, 1988-ի սերունդ եմ. Այսինքն` վերջին դասարաններում էի, իսկ այդ տարիքում բնորոշ է մաքսիմալիզմ, մոդեռնիզմի ցասում եւ ոգեւորություն: Մենք կարծում էինք, որ հինը, փտածը կվերանա, ճանապարհ կբացվի` մի տեսակ վերածննդի սպասում կար։ Ազգային արժեքները մենք չէինք տեսնում թրիքի մեջ, հակառակ, սպասում էինք, որ Երեւանի ոգին կվերադարձնենք նորովի, էսօրվա լեզվով, թարմ, անպայման ընդհանուր եւ հանրային, կմաքրենք բակերը գառաժներից ու 16-հարկանի պանելայիններից (ի դեպ, այդ պանելային կառույցները էսօրվա «էլիտարների» հետ համեմատած շատ ավելի գրագետ եւ գեղեցիկ են):

Իսկ ստացանք մանրացում, տրոհում, ապամոնտաժում, խցկում։ Հենց դա է գաղտնիքը «Մոսկվա կինոթատրոնի» պաշտպանության աննախադեպ ՈՉ քաղաքական, բայց քաղաքացիական շարժման։ Վերածննդի հոտը զգացած եւ կարոտ մնացած մարդկանց ճիչ էր (լիքը նման բաներ կարող եմ ասել, ձանձրացա)։
Վերածնունդ է պետք, ստեղծագործելու մոլուցք եւ պաշտամունք։ Ցանկացած ոլորտում։

- Դուք գտնու՞մ եք, որ ձեր արտահայտած կարծիքը ազդեցություն ունի հասարակական կարծիքի վրա, ընտրո՞ւմ եք, ինչ ասել:
 -Նորից. ի՞նչ բան է հասարակությունը։ Երեւի կան մարդիկ, ում համար իմ կարծիքը հետաքրքիր է։ Ավելի շատ են մարդիկ, որոնց ես եմ ուշադրությամբ լսում։ Իմ ընկալումով, սոցիալական կամ բլոգերի ցանցերը նման են նյարդային համակարգի։ Անհատները կարծես հանգույցներ լինեն, եւ երբ ինչ-որ մեկը ազդանշան է ուղարկում, այդ հոսանքը արագությամբ տարածվում է ամբողջ ցանցով։ Այդ իմաստով՝ այո, բոլորս ունենք ազդեցություն։

- Ես գիտեմ, որ «ֆլեշ մոբիստ»  չեք. այնուամենայնիվ, այս հարցերին ինչ հարց կավելացնեիք ու ում կառաջարկեիք դրանց պատասխանել:
  - Գագո-բեռլինին:
Նարջանին։  /Եվս մեկ առաջարկ` մեր խնդրանքով, որպեսզի ավելի շատ կարծիք լսենք- panorama©  /

Առաջին եւ Երկրորդ հանրապետության առաջի տարիներին մի շարք հայտնի եւ տաղանդավոր հայեր թողեցին տաք տները եւ եկան աղքատ սոված Հայաստան միայն այն պատճառով, որ իրենց ասացին` եկեք, դուք պետք եք:
Ինչ պիտի ասենք այսօր, որ մարդիկ պատրաստ լինեն վերադառնալ, նույնիսկ` առանց լուրջ նյութական հետաքրքրվածության:

 -Շնորհակալ եմ: 
Շատ:
  
Հարակից նյութ` PANORAMA.AM-Ը ԳՐՈՒՄ Է ՊԱՏՎԵՐՈՎ ԵՎ ԱՌԱՆՑ ԱՄՈԹԻ