Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ադրբեջանցիներին թվում է, թե «հայկական գորգ» հասկացությունը «միֆ է»: Նրանք նույնիսկ ցավով են վերաբերվել ու արձագանքել են գորգագետ Աշխունջ Պողոսյանի` վերջերս ասուլիսներից մեկում արած հայտարարությանը, որ ադրբեջանական գորգեր, իրականում, գոյություն չունեն, ադրբեջանական ու թուրքական գորգագործական մշակույթը մի հավաքածու է, որը ստեղծվել է գրավյալ տարածքներում ապրող ժողովրդի մշակույթի յուրացման հաշվին:

«Մենք անցյալ ասուլիսում ադրբեջանական գորգերի վերաբերյալ մեծ բան չէինք ասել, շատ մեղմ էինք արտահայտվել, չնայած, առհասարակ, ադրբեջանական գորգ արտահայտությունը ես չակերտների մեջ եմ ընկալում և առհասարակ, ադրբեջանական մշակույթ ու Ադրբեջան հասկացությունները` նմանապես»,-ասաց գորգագետը:

Նրա խոսքով, ադրբեջանցիների մոտ նման վերաբերմունքը նորություն չէ ու մասնագետի համար անսպասելի էլ չէր նրանց պատասխանն ու անհանգստությունը: Գորգագետի խոսքով, կոտորածների ժամանակ հայկական մշակույթի արժեքներ են յուրացվել ու ինչպես հետագայում, այժմ էլ ներկայացվում են որպես թուրքական կամ, այսպես կոչված` ադրբեջանական մշակույթի սեփականություն:
Բանախոսը ի պատասխան ադրբեջանցի մասնագետների, խոսեց փաստերով: Այսպես, փաստացի տվյալների համաձայն, կոտորածների տարիներին, մասնավորապես 1905 թվականի օգոստոսի 18-22-ին հայկական գյուղերից միայն մեկից գողացվել է 1290 գորգ և 688 կարպետ:

«Միայն մեկ գյուղից ու մի քանի օրվա ընթացքում: Իսկ 1915 թվականի հետ կապված Ուրֆայում գորգագործական ֆաբրիկա է եղել, գերմանացիներին է պատկանել ու նրանք լավ աշխատող են համարել միայն հայերին: Այդ ֆաբրիկայում աշխատել է միայն 250 հայ գորգագործուհի»,-ասաց նա:

Գորգագետը նշեց նաև այլ փաստացի տվյալներ, որոնք վկայում են, որ հայերը գորգագործությամբ զբաղցել են շատ վաղուց և որ այդ մշակույթը հենց իրենք են ձևավորել ու զարգացրել, և կոտորածի տարիներին շուկաներում մեծ թվով հայկական գորգեր են վաճառվել:

Այդքանից հետո, Ադրբեջանի գորգերի պետական թանգարանի տնօրեն Ռոյա Թաղիևան, թույլ է տալիս իրեն ժխտել հայկական գորգագործության հնադարյան ավանդույթները ու նշում է, թե գորգագետի խոսքերն «անհիմն են»:

Բացի այդ, ինչպես ասաց բանախոսը, հիմնվելով Շուշիում գորգագործության վերաբերյալ վրացի Յակով Զեդենիցեի կատարած ուսումնասիրության վրա, Թաղիևան ասել է, թե «հայկական գորգ հասկացողություն չկա»: Աշխատությունում նշվում է, թե հայերը նույնպես գորգ գործում են, սակայն նրանք «շատ բան ունեն սովորելու թաթարներից»:

Ա. Պողոսյանը նշեց, որ վրացի հետազոտողը նաև հատկանշել է, որ թաթարները գորգերը գործում էին «շուկայի համար»` այսինքն բարձրորակ գորգեր չեն գործել, իսկ հայերի գործած գորգերը միշտ որակյալ են:

Այս փաստերին, ինչպես պարզվեց, Ադրբեջանի գորգերի պետական թանգարանի տնօրենը ծանոթ չէր, կամ` պարզապես, անտեսել է, կիսատ տեղեկատվություն տալով և ոչ լրիվ փաստերի վրա հղում անելով: