Սումգայիթը շարունակություն էր Հայոց ցեղասպանության. Փաստում են փորձագետները, քաջատեղյակ մարդիկ
«Сумгаит, геноцид, гласность» գրքի համահեղինակ Հրայր Ուլուբաբյանն այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ խոսելով Սումգայիթի դեպքերից նշեց, որ Սումգայիթի դեպքերը պետք է միջազգային ատյաններ ներկայացվեն ու այն պետք է ճանաչվի որպես ցեղասպանություն: Նրա խոսքով, Սումգայիթի ցեղասպանությունը թուրքերի կողմից իրականացված Հայոց Ցեղասպանության շարունակությունն է:
Ըստ բանախոսի, Սումգայիթը Բաքվի, Շուշիի հայերի ջարդերի և Հայոց Ցեղասպանության դեպքերի շարունակությունն է ու դրանք իրար հետ փոխկապակցված են:
«Այս ցեղասպանությունների շարքը մի մեծ ծրագրի հետևանք է` պանթուրանիզմի: Սա իրականացվում էր պանթուրքիզմի և պանիսլամիզմի գաղափարներով, իսկ այս գործողությունները արտահայտվում էին հենց Ալիևի հայտարարություններում»,-ասաց նա:
Ուլուբաբյանը նշեց, որ բացի հարցը` որպես ցեղասպանություն ներկայացնելուց, հարկավոր է պահանջել բարոյական ու ֆինանսական փոխհատուցում: Ըստ նրա, Հայաստանի իշխանությունը պետք է խումբ ձևավորի, որտեղ պետք է ներառի միջազգային իրավաբանների, օրենսդիրների ու բոլոր տվյալները տրամադրի նրանց, որ ոճրագործությունը որպես ցեղասպանություն ներկայացվի: Ուլուբաբյանը նշում է, որ դա ապացուցելու համար ձեռքի տակ եղած փաստերը բավական են, պարզապես պետք է նրանց միջազգային փաստաթղթի տեսք տալ:
«Սումգայիթը կազմակերպված ցեղասպանություն էր Ադրբեջանի կողմից ու Մոսկվայի հետ համաձայնեցված էր: Այդքանը` ակնհայտ է: Դրա վերաբերյալ բազմաթիվ ապացույցներ կան»,-ասաց նա:
Բանախոսը նշեց, որ դեռ փետրվարի 26-ին, երբ առանձին դեպքեր են արդեն կատարվել, բնակիչները զանգել ու տեղեկացրել են ոստիկանությանը, համապատասխան մարմիններից, սակայն դրանից հետո նրանց հեռախոսներն անջատվել են, դրան հաջորդել են արդեն 27-ի, 28-ի ու 29-ի զանգվածային անկագրապահություններն ու ջարդերը: Իսկ կարգուկանոն հաստատելու համար ժամանած խորհրդային զորքերը, նրա հավաստմամբ, հայերին օգնություն չեն ցուցաբերել, իբրև թե չեզոքություն են ապահովել:
Ասուլիսին ներկա «Քաղաքացիական հասարակության և տարածաշրջանային առաջընթացի» ինստիտուտի ծրագրերի համակարգող, փորձագետ Շուշան Խաթլամաջյանը նշեց, որ Սումգայիթը Բաքվի պես մեծ քաղաք չէ, նոր ձևավորված քաղաք էր, այդ իսկ պատճառով թշնամության, ազգամիջյան թշնամության արմատներ այդ քաղաքում չպետք է լինեին:
Ըստ նրա, քանի որ Սումգայիթին հաջորդեց Ղարաբաղյան հարցը, Սումգայիթը դուրս մնաց կարևորությունից:
Իսկ թե ինչու միջազգային ատյաններում ուշադիր չեն այս հարցին ու թե ինչու իշխանություններ չեն բարձրացնում այս խնդիրը, ըստ նրա, պատճառը մեկն է. իշխանությունները համոզված չեն, որ Սումգայիթի ջարդերի հարցը պատասխան կգնի միջազգային ատյաններում: