Ձեր վստահելի աղբյուրը

Անդրադառնալով Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ ԱՄՆ պետքարտուղարության զեկույցին` «Հայոց աշխարհ»-ը գրում է. ԼՂ կարգավիճակին առնչվող ձեւակերպումները սկսած 2007թ. զեկույցից, որ ներկայացվել է 2008-ի մարտի 11-ին, առ այսօր ոչ մի փոփոխության չեն ենթարկվել:

Հատկանշական է, որ Մադրիդյան փաստաթուղթը ներկայացվել է հայկական եւ ադրբեջանական կողմերին 2007 թվականի նոյեմբերին: Սա հիմք է տալիս պատճառահետեւանքային կապ տեսնել այս երկու իրադարձությունների միջեւ:

Ինչեւէ, պետք է նկատի ունենալ, որ ցանկացած սուր ձեւակերպում հավելյալ լարում կարող է առաջացնել ԼՂ հիմնախնդրի կարգավորման գործընթացում. որպես վառ օրինակ կարելի է հիշել 2010թ. նոյեմբերին Լիսաբոնում տեղի ունեցած ՆԱՏՕ-ի գագաթաժողովի եզրափակիչ հռչակագրի 35-րդ կետը: Հետեւաբար որպեսզի այս 4 տարիներին մեծ դժվարությամբ ընթացող եւ այս կամ այն խնդրի շուրջ ոչ պակաս դժվարությամբ ինչ-ինչ եզրեր արձանագրած բանակցությունները ապարդյուն չլինեն, անհրաժեշտ է մեծ զգուշությամբ մոտենալ խնդրին:

Չնայած Մադրիդյան փաստաթուղթը մինչ օրս հակամարտության կարգավորման հիմք է եղել, եւ նոր առաջարկներ դեռեւս չկան, սակայն 2007-ից այս կողմ տեղի են ունեցել մի շարք կարեւոր իրադարձություններ: Դրանցից են Մեծ ութնյակի Մոսկոկի եւ Լ’Աքվիլայի գագաթաժողովները, որոնց ընթացքում Մինսկի խմբի համանախագահները հակամարտության առնչությամբ հանդես են եկել հայտարարություններով, ՌԴ նախագահ Դ.Մեդվեդեւի նախաձեռնությամբ եւ մասնակցությամբ Մայնդորֆում, Աստրախանում, Սոչիում կայացած եռակողմ (Հայաստան-Ադրբեջան-Ռուսաստան) հանդիպումները եւ ԵԱՀԿ Աստանայի գագաթաժողովը:

Հանդիպումների ընթացքում եւ հատկապես 2010թ. դեկտեմբերին տեղի ունեցած Աստանայի գագաթաժողովի շրջանակում ստորագրվել է հնգակողմ (ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների, Հայաստանի եւ Ադրբեջանի նախագահների կողմից) հայտարարություն, ըստ որի` որպես ԼՂ հակամարտության կարգավորման հիմք են ընդունվում 3 իրավազոր սկզբունքները` ուժի կիրառման բացառման, տարածքային ամբողջականության եւ ազգերի ինքնորոշման: Սա ակնհայտ դինամիկ առաջընթաց է, որը ենթադրաբար պետք է հիմք ծառայի կամ հաշվի առնվի որեւէ պաշտոնական տվյալների հրապարակման ժամանակ:

Եթե Պետքարտուղարությունը նախքան Կոսովոյի պաշտոնական ճանաչումը, 2006-ից սկսած արդեն որոշակիորեն առանձնացված ներկայացրել է Կոսովոյում մարդու իրավունքների եւ ժողովրդավարության վերաբերյալ զեկույց, ապա հնարավոր չէ՞ նախաձեռնել նաեւ ԼՂՀ-ում ժողովրդավարացման գործընթացի եւ մարդու իրավունքների իրավիճակի վերաբերյալ մոնիտորինգ եւ հանդես գալ համանման ձեւաչափի զեկույցներով:

Սա էլ իր հերթին անուղղակիորեն կամ ուղղակիորեն դրականորեն կանդրադառնա հակամարտության կարգավորման գործընթացի վրա: