Ձեր վստահելի աղբյուրը

Panorama.am-ի հարցազրույցը` Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչապետ Արա Հարությունյանի հետ:

-Պրն. Վարչապետ. ինչպե՞ս կգնահատեք Արցախում առկա սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը, մանավանդ, եթե հաշվի առնենք, որ համաշխարհային ֆինանսա-տնտեսական իրավիճակը մեծ հետք թողեց համաշխարհային տնտեսության վրա:

-Համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամը, իհարկե, իր բացասական ազդեցությունն է թողել, բայց անկախ դրանից, մենք կարողացել ենք ոչ միայն հաղթահարել դժվարությունները, այլև ապահովել 2008թ-ին ավելի քան 14, 2009թ.-ին 13 և 2010-ին 5,5 տոկոս տնտեսական աճ: Անկախ դրանից, սակայն, սոցիալ-տնտեսական վիճակը Արցախում չենք կարող համարել բավարար, պետք է հաշվի առնել Ադրբեջանի կողմից տարիներով վարած հակաղարաբաղյան քաղաքականությունը, որի պատճառով մինչպատերազմյան ժամանակաշրջանը Ղարաբաղի տնտեսությունը զարգացած չէր, անմխիթար վիճակում էին ենթակառուցվածքները: Բնականաբար, իրավիճակը վատթարացավ պատերազմի և հետպատերազմյան շրջանում:

Այսօր մեկ բնակչի հաշվով ՀՆԱ-ն կազմում է մոտ 2300 դոլար, և միայն 5000 դոլարի սահմանագիծը անցնելու դեպքում կարող ենք խոսել բավարար սոցիալ-տնտեսական վիճակի մասին:

-Տնտեսության ո՞ր ճյուղերն են, որ լոկոմոտիվի դեր են կատարում երկրի տնտեսության զարգացման ճանապարհին:

-Գյուղատնտեսությունը, շինարարությունը, հանքարդյունաբերությունը և էներգետիկան:

-ՀՀ նախագահի հատուկ հանձնարարականով Հայաստանում մեծ ուշադրություն է դարձվում գյուղատնտեսությանն ու այդ ոլորտում առկա խնիրներին: Ինչպիսի՞ն է գյուղատնտեսության վիճակն Արցախում, ինչպիսի՞ քայլեր են իրականացվում այդ ոլորտը զարգացնելու ուղղությամբ:

-2007թ-ի նախագահական ընտրություններից հետո գյուղատնտեսությունը համարվեց ԼՂՀ տնտեսության գերակա ճյուղ, և արդեն 2008թ.ից սկսեցինք ուշադրություն դարձնել գյուղատնտեսությանը` ֆինանսական միջոցներ ուղղելով տարբեր ծրագրերի իրականացման համար, նման մոտեցումը կշարունակվի նաև հետագա տարիներին: Ամբողջությամբ կարողացել ենք վեր հանել խնդիրները և լուծման ուղղությամբ ձեռնարկում ենք կոնկրետ քայլեր: Ցանքաշրջանառության, պարարտանյութերի, տարբեր վնասատուների դեմ պայքարի բացակայությունը, հողագործության բնագավառում որակյալ սերմերի, իսկ անասնապահության բնագավառում մաքրասորտ ցեղերի բացակայությունը առաջացրել են մի շարք խնդիրներ, որոնք խոչընդոտ են հանդիսանում գյուղատնտեսության զարգացման համար: Այդ խնդիրները լուծելու նպատակով բոլոր ուղղություններով համապատասխան ծրագրեր ենք իրականացնում` կատարելով կոնկրետ, նպատակային քայլեր: Պետք է ասել, որ արդեն իսկ ունենք հաջողված փորձեր, նաև փորձում ենք զարգացնել ոչ ավանդական բույսեր. ծրագրեր ենք իրականացնում եգիպտացորենի, հնդկաձավարի, ոսպի, ինչպես նաև` բուսական յուղի արտադրության համար արևածաղկի և ռապսի աճեցումը զարգացնելու ուղղությամբ:

-Գյուղատնտեսության զարգացման հարցում շատ կարևոր է ոռոգման համակարգի ապահովումը և, առհասարակ, արդիականացումը: Ինչպիսի՞ վիճակ է ոռոգման համակարգում:

-Արդեն իսկ նշեցի, որ մինչ պատերազմը Ղարաբաղի տնտեսությունը զարգացած չէր, իսկ պատերազմի ընթացքում էլ ավելի քայքայվեց այն: 2008-2010թթ.-ին ոռոգման տարածքները կարողացել ենք 1500-ից հասցնել 10.000 հեկտարի, որի շնորհիվ ինչ-որ չափով բարելավվել է համակարգը: Չնայած այդ համակարգերը արդիականացնելու խնդիր կա, իսկ ժամանակակից համակարգի համար ավելի մեծ ներդրումներ են անհրաժեշտ, որի ուղղությամբ փորձում ենք համապատասխան ֆինանսական միջոցներ ապահովել:

-Ինչպիսին է արդյունաբերության վիճակը Արցախում, ո՞ր ճյուղերն են այսօր առավել մեծ թափով զարգանում:

-Հանքարդյունաբերությունը և շինանյութերի արտադրությունը
առաջիկա տարիներին հիմնական արդյունաբերական ճյուղերն են հանդիսանալու, դրանց գումարվելու է նաև գյուղմթերքի վերամշակումը:
Այս երեք ուղղությունները այն հիմնական ճյուղերն են, որոնց զարգացման համար բոլոր նախադրյալներն առկա են, ԼՂՀ կառավարությունը ձեռնարկում է համապատասխան քայլեր, և մշտապես նկատելի են աճի տեմպերը:

-Տևական ժամանակ է Հայաստան համահայկական հիմնադրամը ներդրումներ է իրականացնում ենթակառուցվածքների զարգացման ոլորտում, մասնավորապես, ճանապարհաշինության բնագավառում: Ինչպիսի՞ն է այսօր ճանապարհների ընդհանուր վիճակը և կոնկրետ ինչ ծրագրեր կան հեռանկարում:

Այո, մեծ ծրագրեր են իրականացվել, բայց, հաշվի առնելով ժառանգած քայքայված ենթակառուցվածքները, անելիքները դեռ շատ են: Հիմնադրամի կողմից իրականացված ծրագրերի արդյունքում ինչ-որ չափով բարելավվել են ճանապարհների վիճակը, բայց պետք է այս մոտեցումը լինի անընդհատ, ոչ միայն կապիտալ ճանապարհաշինարարության, այլև պահպանման համար: Պետք է նշել, որ վերջին տարիներին ԼՂՀ-ում ավելացվել է ֆինանսավորումը կապիտալ ճանապարհաշինարարության ու պահպանման ուղղությամբ, որը լինելու է շարունակական:

-Ի՞նչ դրական միտումներ են նշմարվում ապագայի համար, ո՞րն է Արցախի տնտեսական զարգացման ձեր տեսլականը:

-Ապահովել անընդհատ տնտեսական աճ` երկնիշ թվով.- դրա համար արդեն իսկ ստեղծված են նախադրյալները: ՀՆԱ-ի աճի բավարար տեմպը Արցախի անվտանգության և քաղաքականության հիմնական երաշխիքն է, այն նաև ժողովրդագրական և բարեկեցիկ կյանքի ապահովման հիմնական նախադրյալն է:
Արցախի տնտեսության զարգացման համար մշտապես կարևորում ենք առկա ռեսուրսների օգտագործումը, անհրաժեշտ ներդրումների ապահովումը ու տնտեսական նպատակային ու արդյունավետ քաղաքականության իրականացումը, որոնք թույլ են տալիս մեզ բոլորիս լավատեսությամբ ու հաստատակամորեն զարգացնել Արցախի տնտեսությունը: