Հայաստանը Հարավկովկասյան երկրների շարքում
Մեզանում հաճախ գերիշխում է այն տեսակետը, որ հարևան երկրների շարքում ամենավատ տնտեսական պայմանները հենց Հայաստանում են: Պատճառները հավանաբար շատ են, դրանց մի մասը իսկապես արդարացված է, իսկ մյուսները, բացի այն, որ անհիմն են, ստանալով որոշակի տարածում, ազդում են ընդհանուր հասարակական կարծիքի վրա` ստեղծելով աղավաղված պատկերացումներ սեփական երկրի առօրյայի և ապագայի վերաբերյալ:
Այս կապակցությամբ «Новое Время» թերթն իր հոդվածում վերլուծում և ներկայացնում է Հարավկովկասյան երկրների իրական տնտեսական հարաբերակցությունը:
Հաճախ, երբ դուրս է գալիս այս կամ այն տնտեսական ցուցանիշը, արագ համեմատում ենք Հայաստանի թվերը Ադրբեջանի և Վրսատանի հետ. եթե դրանք զիջում են հարևաններին, ապա մեր մոտ ամեն ինչ շատ վատ է, հակառակ դեպքում` պարզապես լռում ենք:
Նախ` լավի-վատի, կամ` ուժեղի-թույլի գնահատումները բավականին բարդ են: Բացի այդ, կաևոր է ոչ միայն ցուցանիշի տվյալ մակարդակը, այլ դրա փոփոխությունը: Այսինքին` պետք է կարևորել ոչ միայն ընթացիկ դիրքը` որտեղ ենք այժմ, այլև շարժման ուղղությունը և արագությունը`որտեղից ուր հասանք:
Նման տիպի վերլուծությունների և համադրումների համար բավականին մեծ դաշտ կա: Սակայն, առայժմ կանգնենք հետևյալ 4 հիմնական մակրոտնտեսական ցուցանիշների վերլուծություն վրա` փորձելով տալ դրանց համեմատական պատկերը նշված երեք երկրներում: Ստորև ներկայացվում են տնտեսական աճի, գնաճի, արտահանման և ներմուծման փոփոխության ընթացիկ տարվա համար առկա տվյալները` նախորդ տարվա համեմատ:
Ցուցանիշ /%/ Հայաստան Վրաստան Ադրբեջան
Տնտեսական աճ /1-ին եռ./ 1.2 5.8 1.6
Արտահանման աճ /1-ին կիսամյակ/ 31.1 44.1 -3.3
Ներմուծման աճ /1-ին կիսամյակ/ 11 35.8 47.1
Գնաճ / Հունվար-Հուլիսը նախորդ տարվա նկատմամբ / 9.4 12.3 8.7
Այսպես, համեմատվող երեք երկրներում տնտեսական աճի ցուցանիշը 2011 թվականի առաջին եռամսյակում ամենաբարձրը Վրաստանում է` 5.8 տոկոս: Հայաստանում և Ադրբեջանում տնտեսական աճը համեմատաբար ցածր է և գրեթե նույն մակարդակում է` համապատասխանաբար 1.2 և 1.6 տոկոս:
Վրաստանում բարձր տնտեսական աճը զուգորդվել է նաև բարձր գնաճով: 2011 թվականի առաջին յոթ ամիսների կտրվածքով նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ սպառողական գները Վրաստանում աճել են 12.3 տոկոսով, իսկ Ադրբեջանում` 8.7 տոկոսով: Հայաստանում գնաճը Վրաստանի համամատ բարվոք է, սակայն փոքր-ինչ` 0.7 տոկոսով, զիջում է Ադրբեջանին:
Թեև Ադրբեջանում արտահանման ծավալները ամենաբարձրն են հարևանների համամատ, ի հաշիվ նավթի բնական պաշարների արտահանման, այնուհանդերձ, 2011 թվականի առաջին կիսամյակում Ադրբեջանում արտահանման պատկերը վատացել է: Եթե նույն ժամանակահատվածում Վրաստանում և Հայաստանում տեղի է ունեցել արտահանման կտրուկ աճ` համապատասխանաբար 44.1 և 31.1 տոկոսով, ապա Ադրբեջանում արտահանումը կրճատվել է 3.3 տոկոսով:
Նշված ժամանակահատվածում թե՛ Ադրբեջանում և թե՛ Վարաստանում տեղի է ունեցել նաև ներմուծման կտուրկ աճ (Վրաստանում` 36, Ադրբեջանում` գրեթե 47 տոկոսով): Մինչդեռ Հայաստանում ներմուծումն ավելացել է ընդամենը 11 տոկոսով` էապես զիջելով արտահանման աճին:
Այսպիսով, թեև ընդգրկված ցուցնիշները կարող են սահամանափակ համարվել այս երկների ամբողջական համեմատականի համար, սակայն ընդհանուր առմամբ պարզ է, որ այս երեք երկրները առանձնապես չեն տարբերվում միմյանցից: Վրաստանը ընդգծվում է սղաճի և տնտեսական աճի բարձր մակարդակով: Հայաստանն ու Ադրբեջանը գրեթե միանման իրավիճակում են` ունենալով տնտեսական զարգացման ընդհանուր և նաև յուրահատուկ խնդիրներ:
Համեմատությունները կընդլայնվեն և կշարունակվեն:
Լրահոս
Տեսանյութեր
ՈւՂԻՂ. Տրանսպորտը թանկացնում են նախկինների մերժած հաշվարկով. Պիպոյանը փաստաթղթեր է հրապարակում
