2011 թվական. Գնահատում են ռազմական փորձագետները. Արծրուն Հովհաննիսյան
Բանակում տեղի ունեցած բոլոր պատահարների և զոհերի քանակը տարվա ընթացքում նվազել է 20-30 տոկոսով:
Panorama.am-ը անցնող «քաղաքական տարվա» կարևորագույն իրադարձությունների փնտրտուք է սկսել: 2011-ն այս անգամ ամփոփում է ռազմական փորձագետ Արծրուն Հովհաննիսյանը:
-Ինչպիսի՞ն էր Ձեր գնահատմամբ անցնող տարին:
-2011թ. շատ կարևոր ձեռքբերումների տարի էր, չնայած դեռևս առկա բազում խնդիրներին:
Նախ և առաջ կուզենայի առանձնացնել այն հանգամանքը, որ մենք այս տարի նշեցինք ՀՀ-ն անկախության 20 ամյակը: Այն շատ առումներով ստուգատեսային տարի էր, ինչպես պետության, այնպես էլ ԶՈւ-երի համար:
Տարին կարևոր էր այն առումով, որ հակառակորդը շնորհիվ հայկական կողմի իրականացված բազում միջոցառումների հասկացավ, որ բանակցային գործընթացում մարտական գործողությունների վերսկսման շանտաժով ոչնչի չի կարող հասնել:
-Իսկ որտեղի՞ց են գալիս այդ ենթադրությունները:
-Այս մարտավարության փոփոխությունը հստակորեն երևաց Կազանյան հանդիպումից առաջ և հետո իրականացրած գործողությունների տարբերությամբ: Հայկական կողմի կանխարգելիչ-պատժիչ գործողությունների իրականացումը մեծ նշանակություն ունեցավ: Նախ` հակառակորդը դրանով իրականում զսպվում է, հետո այս իրողությունը կարևոր է նաև մեզ համար: Մեր ինքնագիտակցության և հոգեբանության մեջ կամաց-կամաց ամրապնդվում է իրադրության թելադրողի դերը: Մենք միայն պատասխանողից վերածվում ենք նախաձեռնողի, առաջին քայլը կատարողի և կոտրվում է այն միֆը, թե իբր ակտիվորեն սպառազինվող Ադրբեջանն է թելադրում իրավիճակը Արցախի պետական սահմանի վրա: Այս առումով իհարկե դեռ շատ անելիք կա, սակայն կարևոր առաջին քայլերը արված են:
-Պարոն Հովհաննիսյան, իրականում ի՞նչ էր իրենից ներկայացնում սեպտեմբերի 21-ին անցկացված զորահանդեսը:
-Սեպտեմբերի 21-ին տեղի ունեցած զորահանդեսը չնայած նրան, որ լիարժեք չէր կարող արտահայտել բանակի մարտունակության վիճակը, սակայն ապացուցեց, որ մի քանի տարի շարունակ մոտ 10 մլրդ դոլար սպառազինության վրա ծախսած Ադրբեջանը, հարձակողական սպառազինությունների ոլորտում, ոչ մի առավելություն չունի հայկական կողմի նկատմամբ: Ինչը, բացի Ադրբեջանի համար սառը ցնցուղից նաև կարևոր հոգեբանական դեր խաղաց: Այս առումով հետաքրքիր է նաև բոլորովին վերջերս ՊԲ հրամանատաի հայտարարությունը, որ բանակը ձեռք է բերում նաև նոր սպառազինություն, մասնավորապես հրետանային համակարգեր: Դրանք ինչպես գիտենք, մեծապես ավելացնում են նաև մեր հարձակողական պոտենցիալը:
Հայկական կողմը ապացուցեց որ կարող է անգամ նվազագույն միջոցների ռացիոնալ օգտագործմամբ տալ անհրաժեշտ պատասխան և ունենալ հզոր պոտենցիալ:
Զորահանդեսը ցուցադրեց, որ ՀՀ-ը չունենալով մեծ միջոցներ և գտնվելով փաստացի թուրքական շրջափակման մեջ կարողանում է և հաջողությամբ զարգացնում է ռազմարդյունաբերությունը: Ընդ որում կատարվում են այնպիսի գործեր որոնք իրականացվում են հիմնականում մեծ ռազմարդյունաբերություն ունեցող երկրներում:
-Կմանրամասնեի՞ք:
-Մասնավորապես ՀՕՊ, հրետանային և հետախուզական համակարգերի կատարելագործում, անօդաչու թռչող սարքերի ստեղծում և այլն: Զորահանդեսը ապացուցեց նաև, որ բանակը մեր հասարակության ամենասիրելի զավակն է:
Բանակում տարվա ընթացքում տեղի ունեցան լուրջ բարեփոխումներ, որոնք շարունակական բնույթ են կրում:
Մարտունակության բարձրացման ուղղությամբ կատարված քայլերը ևս ակնհայտ են, հատկապես ցայտուն են սեպտեմբեր ամսին տեղի ունեցած ՀՕՊ զորավարժությունները և ադրբեջանական անօդաչու թռչող սարքի խոցումը: Մարտունակության բարձրացման ցուցանիշները երևացին նաև տարբեր զորավարժությունների ժամանակ: Իսկ լավագույն ցուցանիշն այն է որ բոլոր միջոցներով և բոլոր ճակատներում պատերազմ վարող հակառակորդը այս տարի ևս չհամարձակվեց վերսկսել ակտիվ մարտական գործողություններ: Բանակը դրանով է կատարում իր հիմնական դերը:
Ընդհանուր բարեփոխումների առումով պետք է նշել, որ կարգապահության բարձրացման և անվտանգության ապահովման ուղղությամբ իրականացված աշխատանքները տվել են իրենց որոշակի արդյունքը: Բանակում տեղի ունեցած բոլոր պատահարները և զոհերի քանակը տարվա ընթացքում նվազել է 20-30 տոկոսով: Սա բավականին լավ ցուցանիշ է, մշտական մարտական առաջադրանքներ կատարող բանակների համար սա ընդունելի ցուցանիշ է:
Սակայն, իհարկե բոլորիս համար էլ այդ արդյունքները դեռ բավարար չեն, քանի որ յուրաքանչյուր կյանքի ավարտ մեծ ողբերգություն է: Հենց այս առումով, մեր ընկալումներում ոչ մի զոհի հետ հաշվի չնստելու գիտակցության ամրապնդումը շատ կարևոր բան է:
Այլ բարեփոխումների առումով շատ կարևոր է բանակի մասին տեղեկատվության թափանցիկության բարձրացումը և հասարակության կողմից էլ այդ թափանցիկության սահմանների հստակեցմամբ: Այս տարի բանակում տեղի ունեցած բոլոր դեպքերը միանգամից հասու է դարձել հասարակությանը և դրանք լայն քննարկման են ենթարկվել:
Տարին շատ կարևոր էր նաև տեղեկատվական պատերազմի մարտահրավերների մեր ընկալումների առումով: Մեր հասարակությունը ավելի զգույշ է դառնում արտահայտությունների մեջ, քարտեզների ներկայացման մեջ և այլն: Մենք օրեցօր ավելի լավ ընկալելով այդ պատերազմի մարտահրավերները ավելի լավ ենք պատասխանում դրանց, երբեմն կանխարգելիչ հարվածներ հասցնում որոնց պատասխանելը անհնար է կամ կրում է ոչ լիարժեք բնույթ:
Տարվա ամփոփումից կարճ ժամանակ անց մենք կնշենք բանակի 20-ամյակը և կնշենք այն ուղենիշները որոնց ուղղությամբ այսօր մեր քայլերը օրեցօր ավելի ազդեցիկ են դառնում: Հայոց բանակը այս տարի ևս ապացուցեց որ պետական ամենակայուն կառույցն է և իր հիմնական խնդիրը կատարում է:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Քյարամյանն ափսոսանք է հայտնում ԱԺ-ում իր և Հովիկ Աղազարյանի միջև տեղի ունեցած միջադեպի համար