Զինվորի ինքնասպանության գործով դատական նիստը հետաձգվեց. Փաստաբանը կոչ է անում մերժողական մոտեցումից զերծ մնալ
ՀՀ Վերաքննիչ դատարանում այսօր կայացավ ՀՀ ԶՈւ զինծառայող Վալերի Մուրադյանի սպանության գործով քննիչի անօրինական գործողությունների դեմ բերված բողոքի վերաբերյալ դատական անդրանիկ նիստը, որը նախագահեց դատավոր Սերգեյ Չիչոյանը:
Հիշեցնենք, որ ըստ պաշտոնական վարկածի` Վալերի Մուրադյանը 2010թ. մարտի 14-ի լույս 15-ի գիշերը կասկածելի հանգամանքներում մահացել է ԼՂՀ Ստեփանակերտի «Հայկազով» զորամասում: Նրան գտել են կախված վիճակում: Քրեական գործը հարուցվել է ինքնասպանության դրդելու հատկանիշներով, սակայն տղայի մայրը՝ Նանա Մուրադյանը, պնդում է, որ բոլոր փաստերը ցույց են տալիս, որ իր որդուն սպանել են: Վալերի Մուրադյանի մահվան փաստի վերաբերյալ քրեական գործը հարուցվել է և նախաքննությունն իրականացվել է ԼՂՀ-ում, այնուհետև մոտ 3 ամիս անց գործն ուղարկվել է ՀՀ ՊՆ քննչական վարչություն:
Գործը կասեցվել է, իսկ 2011թ. հունվարին տղայի մոր` Նանա Մուրադյանի բազմաթիվ բողոքներից հետո հանձնարարվել է ՊՆ Քննչական ծառայությանը լրացուցիչ նախաքննություն իրականացնել: Թեև քրեական գործի հարուցումից անցել է մոտ 1 տարի և 7 ամիս: Գործը դեռ գտնվում է նախաքննության փուլում:
Նախաքննության վերսկսումից հետո կալանավորվել է զինծառայող, որը դեպքից մեկ ամիս առաջ Վ. Մուրադյանին ապտակել և նվաստացրել էր: Զինծառայողի նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցվել է ԱԺ համաներման մասին որոշման հիման վրա:
Նանա Մուրադյանը և նրա փաստաբան Սեդա Սաֆարյանը դատարան էին դիմել՝ ճանաչելու Վալերի Մուրադյանի կյանքի իրավունքի խախտման փաստը (Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիա՝ 2-րդ հոդված) և պետության պոզիտիվ պարտականությունների չկատարումը՝ զորամասում տիրող բարձիթողի վիճակի և արդյունավետ քննություն չիրականացնելու վերաբերյալ: Զինվորի մայրը ԼՂՀ Պաշտպանության բանակի քննչական վարչության քննիչ Արման Ապրեսյանին մեղադրում է գործը կեղծելու և դեռ քննություն չիրականացրած՝ դեպքն ինքնասպանություն որակելու համար: Ըստ տուժողի իրավահաջորդի` նախկին քննիչ Արման Ապրեսյանը պատշաճ կարգով չի կատարել իր պարտականությունները, ինչպես նաև թույլ է տվել բազմաթիվ ապօրինի գործողություններ:
Դեկտեմբերի 12-ին Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն համայնքների ընդհանուր իրավասության դատարանը (դատավոր Արմեն Խաչատրյան) անհիմն է համարել և վերադարձրել զինծառայող Վալերի Մուրադյանի գործով ներկայացված հայցը: Դատարանն ավելի արժանահավատ է համարել ՀՀ պաշտապնության նախարարության քննչական վարչության ՀԿԳ քննիչ Արմեն Թամրազյանի բերած փաստերը, և գտել, որ բոլոր փորձաքննությունները ժամանակին են կատարվել, ուստի հայցն անհիմն է:
Ն.Մուրադյանը և նրա փաստաբան Սեդա Սաֆարյանը ընդհանուր իրավասության դատարանի վճիռի բողոքարկման հայցով դիմեցին Վերաքննիչ դատարան:
Վերաքննիչ դատարանի այսօրվա նիստը սկսվեց 30 րոպե ուշացումով: Նիստին բացակայեց Մուրադյանի սպանության գործով դատախազ Հարություն Հարությունյանը: Երբ դատավորն առաջարկեց փաստաբան Սաֆարյանին ներկայացնել բողոքը, վերջինս հանդես եկավ միջնորդությամբ` հետաձգել նիստը, որպեսզի ներկա լինի դատախազ Հարությունյանը: Ինչպես դատարանին ծանուցեց քննիչ Արմեն Թամրազյանը, դատախազն այժմ արձակուրդում է և կվերադառնա հունվարի 18-19-ին:
Ս.Սաֆարյանը նաև միջնորդություն ներկայացրեց, որ հաջորդ նիստին ներկայացվի քրեական գործն ամբողջությամբ:
«Մինչ այժմ ներկայացվում էր քրեական գործի այն հատվածը, որը նպաստավոր է դարձնում ներկայացնել քննիչի աշխատանքը, բայց ոչ ամբողջությամբ պատկերացում կազմել», - ասաց նա` հայտնելով, որ մինչ օրս անձամբ 5-հատորանոց գործին ծանոթ չէ:
Ի պատասխան փաստաբանի` քննիչ Թամրազյանն ասաց, որ որևէ նպատակահարմարություն հօգուտ նախաքննություն իրականացնողների չի եղել: «Ներկայացվել են բոլոր եզրակացությունները և կատարված փորձաքննությունների արդյունքները», - հավելեց նա:
Դատավոր Ս. Չիչոյանը որոշում կայացրեց բավարարել փաստաբան Սաֆարյանի միջնորդությունը` հաջորդ դատական նիստին ներկայացնելու քրեական գործն ամբողջությամբ: Դատախազի բացակայության պատճառով որոշում կայացվեղ նիստը շարունակել 2012 թվականի հունվարի 25-ին:
Լրագրողների հետ զրույցում տուժողի իրավահաջորդ Նանա Մուրադյանը և նրա փաստաբանը շեշտեցին, որ ընդհանուր դատարանի որոշման բողոքարկումը պայմանավորված է Վալերի Մուրադյանի կյանքի իրավունքի խախտման հանգամանքների ոչ ճիշտ պարզաբանմամբ:
«Ես նշել էի, որ առաջին հերթին խախտվել է իմ տղայի կյանքի իրավունքը: Չէ՞ որ զորամասի ներսում խաղաղ պայմաններում իմ երեխային սպանել են: Դատավորը չէր ուզում դա ընդունել և ընդհանրապես չանդրադարձավ կյանքի իրավունքի խախտմանը», - ասաց Ն.Մուրադյանը:
Իր հերթին փաստաբան Ս.Սաֆարյանն ասաց, որ արդյունավետ հետաքննությունը ձախողվել է քննչական մարմնի գործելաոճի պատճառով:
«Դատարանը պետք է իրավական գնահատական տա քննիչ Արման Ապրեսյանի գործողություններին, որոնց պատճառով ձախողվել է Վալերի Մուրադյանի մահվան իրական հանգամանքները պարզելու հավանականությունը: Դեպքից անմիջապես հետո անցկացվել է միայն մեկ` դատաբժշկական փորձաքննություն, մնացած բոլոր փորձաքննությունները նշանակվել են դեպքից 3-4 ամիս անց: Ի սկզբանե կանխակալ մոտեցում է ցուցաբերվել, որ Վ.Մուրադյանն ինքնասպանություն է գործել կախվելու միջոցով, փորձաքննություններ չեն նշանակվել ծանրակշիռ ապացույցներ ձեռքբերելու համար: Մինչ օրս չի բացահայվել զինվորի հագուստի կեղտի ծագումնաբանությունը», - ասաց նա` մտահոգություն հայտնելով նաև, որ թեև դիակի մոտ գտել են այլ զինծառայողներին պատկանող իրեր, այդ փաստը գործում չի կարևորվել:
Փաստաբանի խոսքով` մտահոգիչ է նաև այն, որ մինչ օրս որևէ գնահատական չի տրվել այդ օրը զորամասում հերթապահություն իրականացնող ենթասպա Արամ Առուստամյանի առարքին: Վերջինս, ըստ նախաքննության նյութերի` դեպքի օրը անվանականչ չի արել՝ պատճառաբանելով, որ այդ ժամին հեռուստացույց է դիտել և մոռացել է: Բացի այդ, ըստ Ս.Սաֆարյանի, տարակուսանք կարող է հաղորդել նաև այն, թե գիշերվա ժամը 10-ից հետո ինչո՞ւ Վալերի Մուրադյանը քնած չի եղել, ինչպե՞ս է նա հայտնվել զորամասի սպորտային հրապարակում, և ինչո՞ւ զորամասի որևէ պաշտոնյա պատասխանատվության չի ենթարկվել դրա համար:
«Մանրուքային քննություն է տարվում, և այդպես էլ չեն կարողանում բերել համոզիչ փաստարկներ, որ Վալերի Մուրադյանը գտնվել է այնպիսի անելանելի իրավիճակում, որ ինքն իր վրա ձեռք բարձրացներ: Նրա բնութագիրը, երբ կարդում ես, թե ինչպիսի երեխա է եղել, ուղղակի համոզիչ չէ, որ նորմալ, առողջ մարդը մեկ րոպեում կարող էր որոշել ինքն իրեն սպանել: Նույնիսկ վկաները նշում են, որ այդ օրը տեսել են Մուրադյանին ծիծաղելուց»,- ասաց փաստաբանը` կարևորելով հոգեբանի եզրակացությունը:
«Մենք չունենք չեզոք փորձագետ, որը կարողանա սպանության համար մի կարևոր հանգամանք նշի, և քննությունը կարողանա իր հունով գնա, ընդհակառակը` ինչ վարկած առաջարկում է նախաքննությունը, դա հաստատվում է դատաբժշկական փորձաքննությամբ», - հավելեց նա:
Նանա Մուրադյանի և փաստաբանի համար համոզիչ չէ նաև այն վարկածը, որն առաջ է քաշել քննիչ Ապրեսյանը:
«Նախաքննությամբ պարզվել է, որ դեպքից առաջ զորամասի 4 զինծառայողների հետ վիճաբանություն է եղել: Զինծառայող Ավետիք Խաչատրյանը Վալերի Մուրադյանին ասել է, որ մինչև ժամը 12-ը գումար չբերես, գումարն էլ վերաբերում է ինչ-որ 2000 դրամի, լավ չի լինի քո համար, ու եթե քնած էլ լինեմ, պիտի բերես ու տաս: Մինչև ժամը 12-ը Վալերի Մուրադյանին հայտնաբերում են կախված վիճակում»,- նշեց Սեդա Սաֆարյանը՝ սա համարելով անհեթեթ վարկած:
Միաժամանակ փաստաբանը նաև հայտնեց, որ զինծառայող Ավետիք Խաչատրյանին մեղադրանք է առաջադրվել նույն օրը զորամասի հոգևոր հովիվ Տեր Հովհաննեսին ապտակելու փաստով:
«Կարծում եմ, որ Տեր Հովհաննեսի հետ կապված միջադեպը չի դիտվել հետագայում Վալերի Մուրադյանի հետ շարունակաբար կատարվող գործողությունների համատեքստում, որպես այդ գործողություների շղթա: Ա.Խաչատրյանը պատժվել է մեկուսի, մինչդեռ դրան վկա է եղել նաև Վ.Մուրադյանը, որի հետ «կռիվը» շարունակվել է պայմանագրային զինծառայողների սենյակի մոտ», - հավելեց Ս.Սաֆարյանը:
Փաստաբանը նշեց, որ քննիչներից ընդամենը խնդրում է պարզաբանել, թե ինչու՞ է կեղտոտ Վ.Մուրադյանի հագուստը, դա ինչի՞ արդյունքն է:
«Քննության այս մերժողական մոտեցումը և նախաքննական մարմինների տրամադրվածությունը փակուղի են մտցնում գործը», - ասաց Ս.Սաֆարյանը:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան
