Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հարցազրույց Պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահի տեղակալ Արմեն Ալավերդյանի հետ:

-Պարոն Ալավերդյան, բարձրաստիճան պաշտոնյաների եկամուտների ու գույքի հայտարարագրերը այսուհետ պետք է ներկայացվեն նորաստեղծ Էթիկայի հանձնաժողովին: Ինչպե՞ս է այդ գործառույթը իրականացվելու, ի՞նչ դերակատարում է մնում ՊԵԿ-ին:
-Ես ցանկանում եմ հստակություն մտցնենք, որպեսզի մեր հանրությունն էլ հստակ պատկերացում կազմի այս ամենի պահով: 2002թ-ից մինչև անցյալ տարի, պաշտոնյաները, այդ թվում բարձրաստիճան պաշտոնյաները, ինչպես նաև որոշակի եկամուտ ունեցող քաղաքացիները գույքի և եկամուտների հայտարարագրերը ներկայացնում էին ՊԵԿ: Այդ հայտարարագրերի ներկայացման նպատակը եղել է աստիճանաբար տեղեկատվություններ ունենալ բարձր եկամուտ ունեցող քաղաքացիների մասին, որոնց թվում են և բարձրաստիճան պաշտոնյաները և այդ տեղեկությունները օգտագործել զուտ հարկման նպատակով` գույքահարկի, հողի հարկի, պարտադիր սոցվճարների և այլն:
Օրենսդրության փոփոխությամբ հայտարարագրման այս համակարգն ամբողջությամբ փոխարինվեց որակապես նոր համակարգով, ըստ այդմ էլ որոշվեց, որ Հայաստանում հայտարարագրեր այս տարվանից պետք է ներկայացնեն ոչ թե որոշակի շեմից բարձր եկամուտ ունեցող քաղաքացիներ ու պաշտոնյաներ, այլ գույքի ու եկամուտների մասով հայտարարագրեր պետք է ներկայացնեն բացառապես բարձրաստիճան պետական պաշտոնյաները:

-«Հանրային ծառայության մասին» օրենքը հստակ նշում է, թե ովքեր են համարվում այդպիսիք: Իսկ թվային առումով քանի՞սն են նրանք:
-Բարձրաստիճան պաշտոնյաները Հայաստանում 500-ն են, և նրանք այսուհետ հայտարարագրերը ներկայացնելու են բացառապես Էթիկայի հանձնաժողովին, որի իրավասությունների մեջ է մտնում դրանց հետագա օգտագործման ու կիրառման հարցերը: Մասնավորապես, դրանք օգտագործվելու են բարձրաստիճան պետական պաշտոնյաների էթիկայի, կոռուպցիոն ռիսկերի, դիրքերի չարաշահումների, ընտրական և մյուս կարգի հարաբերությունները վերլուծելիս: Այլ կերպ ասած` միայն հարկման նպատակը փոխվել է և այժմ այլ նպատակ է դրված:

-Գույքի ու եկամուտների հայտարարագրման գործընթացը, մեղմ ասած, բարդ գործընթաց է, ունա՞կ է արդյոք նորաստեղծ հանձնաժողովն իր ուսերի վրա նման ծանրություն վերցնել:
-Համաձայն եմ, որ բարդ գործընթաց է, բայց համոզված եմ նաև, որ հանձնաժողովում պրոֆեսիոնալ մասնագիտական ու բարձր արժանիքներով մարդիկ են ներառված ու ես կասկած չունեմ, որ հայտարարագրման գործընթացը կօգտագործվի այն նպատակներով, ինչի համար ստեղծվել է այդ հանձնաժողովը:

-Անդամների պահով հասկանալի է, բայց հանձնաժողովն ունի՞ այն բոլոր մեխանիզմներն ու գործիքակազմը, որ ստեղծված օրվանից անցնի նման բարդ գործընթացի:
-Ասեմ, որ մինչև հանձնաժողովի ստեղծվելը Արդարադատության նախարարությունը իր լիազորությունների սահմանում արդեն իսկ որոշակի հարցեր կարգավորել էր: Մասնավորապես, հայտարարագրման գործընթացը կարգավորող համապատասխան կառավարության որոշումները ընդունել, հայտարարագրման ձևեր հաստատել և մինչև սույն թվականի ապրիլի 15 բարձրաստիճան պաշտոնյաները հայտարարագրերը կներկայացնեն հանձնաժողով:

-Նույն «Հանրային ծառայության մասին» օրենքով` բարձրաստիճան պաշտոնյաներ են, բնականաբար, ՀՀ նախագահը, Ազգային Ժողովի նախագահն ու վարչապետը: Նրանք ևս ներկայացնելու են հայտարարագրեր:
-Միանշանակ. Տարիներ շարունակ երկրի նախագահը, ԱԺ նախագահն ու վարչապետը իրենք և իրենց փոխկապակցված անձիք ներկայացրել են հայտարարագրեր ՊԵԿ-ին ու այս օրենքով այսուհետ ներկայացնելու են Էթիկայի հանձնաժողովին:

-Պարոն Ալավերդյան, գործառույթների այլ մարմնի կողմից այսուհետ իրականացնելը փոքր-ինչ մասնագիտական խանդ չի՞ առաջացնում:
-Բացարձակ, որովհետև հանձնաժողովի վրա դրված են գործառույթներ, որոնք մինչև այժմ Հայաստանում չեն իրականացվել որևէ պետական մարմնի կողմից: ՊԵԿ-ը հարկերի ճիշտ ու ժամանակին վճարման նկատմամբ հսկողություն իրականացնող մարմին է և, կրկնեմ, գույքի ու եկամուտների հայտարարագրումը մեզ հետաքրքրում էր այնքանով, որքանով կապված էին եկամուտների հետ: Մենք այդ գործառույթը չենք կորցրել, քանի որ բարձրաստիճան պաշտոնյաների հայտարարագրման գործընթացը հանձնաժողովին է տրամադրվել, ՊԵԿ-ը «Եկամտահարկի մասին» օրենքի պահանջներով արդեն եկամուտ ստացող քաղաքացիների ոչ թե գույքի, այլ եկամուտների մասին տեղեկատվության տրամադրումը իրականացնելու է: Որևիցէ քաղաքացի, որը ձեռնարկատիրական գործունեություն է իրականացրել ու եկամուտ ստացել, ապա այս օրենքի համաձայն պատկան մարմնին` հարկայինին, վճարված հարկերի մասին պետք է տեղեկատվություն տրամադրի: Եթե ոչ, ապա թաքցված կդիտվի իր համապատասխան հետևանքներով:

-Բայց այդուհանդերձ` ՊԵԿ-ը համագործակցելո՞ւ է հանձնաժողովի հետ:
-Միանշանակ: Մենք արդեն սկսել ենք համագործակցությունը, ինչը արտացոլվում է հանձնաժողովի անդամների հետ մեր հարցազրույցներով ու քննարկումներով: Մենք շահագրգռված ենք հանձնաժողովի արդյունավետ աշխատանքով, որը տանելու է և թափանցիկության, և հասարակության մեջ ազնիվ-արդար մթնոլորտի ստեղծմանը, իսկ այդ պայմաններում, բնականաբար, հարկեր ապահովելն ավելի հեշտ ու արդյունավետ է, քան այլ պայմաններում:

-Իսկ ինչո՞ւ ՊԵԿ-ն անդամ չունեցավ հանձնաժողովում:
-Օրենքով նախատեսված չի…Ի վերջո, եթե կոմիտեից անդամ լիներ, ապա հարց կծագեր` իսկ ինչո՞ւ չկա Ֆինանսների նախարարությունից կամ այլ գերատեսչություններից: Կարծում եմ, որ ձևաչափը ճիշտ է ընտրված, և ժամանակը ցույց կտա հանձնաժողովի արդյունավետությունը: Թեև նշեմ, որ ամեն ինչ էլ ժամանակի ընթացքում կատարելագործման կարիք է զգում, կյանքն է այդպես թելադրում:

Զրուցեց` Լիա Խոջոյանը