Ձեր վստահելի աղբյուրը

«ԱՄՆ-ում սպանվել է Ռուսաստանից որդեգրված 8-ամյա երեխան. նա մահացել է դանակի բազմաթիվ հարվածներից», «Կանադայում սպանվել է որդեգրված ռուս երեխան», «Վեց տարի տևեց երկու լեսբուհիների դատական քաշքշուկը, որոնցից ամենքը պայքարում էր Կազախստանից որդեգրված երեխայի մայրը կոչվելու համար» և այլն: Նմանատիպ լուրեր` որդեգրված երեխաների սպանությունների, նրանց նկատմամբ իրականացրած բռնությունների, այլասերված գործողությունների, նրանց` իբրև առանձին օրգանների դոնորներ դարձնելու ու մնացածի մասին պարբերաբար գրում է հատկապես ռուսական մամուլը, իսկ ռուսաստանյան դատարաններում բազմաթիվ են տվյալ փաստերով քրգործերը:


Բայց հայաստանյան ԶԼՄ-ներում երբևէ նմանատիպ տեղեկություն Հայաստանից որդեգրված երեխաների ճակատագրի վերաբերյալ չի եղել. այնպիսի տպավորություն է, որ հայ մանուկները օտար-ամայի ճամփեքում, ի տարբերություն իրենց ռուսաստանցի հասակակիցների, լավ բախտի ու ճակատագրի են արժանանում:

Արդյո՞ք դա այդպես է:

ԱԺ «Ժառանգություն» խմբակցության պատգամավոր Անահիտ Բախշյանը ևս այս հարցերով հետաքրքրվել ու համապատասխան հարցում է ուղարկել ՀՀ Արդարադատության նախարար Հրայր Թովմասյանին` պարզելու` իսկապե՞ս ամեն ինչ այդքան հրաշալի է, որքան կարելի է ենթադրել տհաճ ու արյունոտ լուրերի բացակայությունից:

Ա.Բախշյանը, մասնավորապես, հետաքրքրվել էր, թե վերջին տարիներին քանի՞ երեխա է որդեգրվել և տեղափոխվել արտերկիր և ի՞նչ մարմին է վերահսկում որդեգրված երեխաների հետագա ճակատագրերը:

Նախարարի պատասխանից տեղեկանում ենք, որ այո` ամեն ինչ ավելի քան հրաշալի է (թու-թու-թու).
«Մինչ օրս թե ՀՀ Արտաքին գործերի նախարարությունը և թե կենտրոնական մարմինը (Արդարադատության նախարարությունը-խմբ.) որդեգրված երեխաների իրավունքների և օրինական շահերի խախտման վերաբերյալ որևէ հաղորդում չեն ստացել, երեխայի վերադարձի դեպք չի արձանագրվել, դեռ ավելին` կան բազմաթիվ փաստեր, զեկույցներ, նամակներ և լուսանկարներ որդեգրված երեխաների նկատմամբ իրականացված խնամքի և հոգատարության, որդեգրողների կողմից իրենց պարտականությունների պատշաճ կատարման մասին»,-մասնավորապես ասված է Հ.Թովմասյանի պատասխան նամակում:

Նախարարը նաև տեղեկացնում է, որ կենտրոնական մարմինը իր գործունեությունը իրականացնում է 2010թ. ապրիլից (2007-09թթ. վերաբերյալ տեղեկատվությունը ՀՀ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությանն է պատկանում) և այդ տարվա ընթացքում օտարերկրյա քաղաքացիների կողմից որդեգրվել է 69 երեխա` 41 աղջիկ և 28 տղա, իսկ 2011թ-ին 63 երեխա` 42 աղջիկ և 21 տղա.

«Ընդ որում , օտարերկրյա քաղաքացիների (որոնց թվում քիչ չեն ազգությամբ կամ ծագումով հայերը) կողմից որդեգրված երեխաների գերակշիռ մասը ունեցել են առողջական խնդիրներ,մասնավորապես ավելի հաճախ են արձանագրվում այնպիսի հիվանդություններ կամ ֆիզիկական արատներ, ինչպիսիք են վերջույթների բացակայությունը, վերին քիմքի փեղեքումը, էնցեֆալոպաթիա (ուղեղի բորբոքում), հիդրոցեֆալիա (ուղեղի թաղանթի ջրգողություն) դաունի սինդրոմ, սրտի բնածին արատ և այլն»,- նշում է նաև Հ.Թովմասյանը:

Ինչ վերաբերվում է որդեգրված երեխաների հետագա ճակատագրին հետևելուն, ապա տեղեկանում ենք, որ ՀՀ Ընտանեկան օրենսգրքի 150-րդ հոդվածի և Կառավարության 2010թ. թիվ 269-Ն որոշման պահանջների համաձայն օտարերկրյա քաղաքացիների կողմից ՀՀ տարածքից դուրս որդեգրված ՀՀ քաղաքացի երեխաների իրավունքների և շահերի պաշտպանությունը, միջազգային իրավունքի նորմերով թույլատրվող սահմաններում իրականացնում են ՀՀ հյուպատոսական հիմնարկները, որտեղ նշված երեխաները մինչև չափահաս դառնալը գտնվում են հաշվառման մեջ:
Ո՞րն է պատճառը, որ ի տարբերություն հետխորհրդային այլ երկրներից որդեգրած երեխաների դժբախտ ճակատագրերի, հայ մանուկները, այն էլ նմանատիպ արատներով, ոչ միայն հետաքրքրություն են առաջացնում ու ցանկություն որդեգրելու, այլև նորմալ ընտանեկան միջավայր են վայելում (ինչը թերևս ենթադրելի է նախարարի նամակից):

Գուցե այն, որ, ինչպես նախարար Թովմասյանն է տեղեկացնում, որդեգրողների թվում քիչ չեն ազգությամբ կամ ծագումով հայերը: Կամ գուցե, ի տարբերություն Ռուսաստանի և այլ երկրների, որոնց մանուկները որդեգրվում են օտարերկրյա քաղաքացիների կողմից, Հայաստան պետության կողմից որդեգրող-թեկնածուների առաջ քաշվող իրավական պահանջները և մնացածն ավելի բարձր են:

Հոդվածում առկա հարցադրումներն ամենևին էլ չեն նշանակում, որ վերը շարադրված փաստերը չեն ուրախացնում, այն է` հայ մանուկներին չեն սպանում, չեն ծեծում կամ բռնաբարում, կամ էլ օրգանների համար չեն մասնատում: Պարզապես մտավախություն կա` արդյո՞ք իրականում գործ չունենք տեղեկատվության պակասի կամ դրա քողարկման հետ: Ի վերջո հայ ենք չէ. երբ ամեն ինչ շատ լավ է, մտածում ես` «այստեղ մի բան էն չի»:

Panorama.am-ը ևս կդիմի նախարարությանը` որոշ հարցադրումների առումով պարզաբանումներ ստանալու համար: