Ձեր վստահելի աղբյուրը

Կինոռեժիսոր Տիգրան Խզմալյանն այսօր բաց նամակ է հղել Հայաստանի Ազգային հերոս, Շվեյցարիայում ՀՀ արտակարգ ու լիազոր դեսպան տիար Շառլ Ազնավուրին, որում առաջարկում է նրա անվան տուն-թանգարանը փոխանցել Հայաստանի քաղաքացիական հասարակության կարիքների համար:

Նամակում, մասնավորապես, առաջարկը բացատրվում է հետևյալով.

«Քաղաքացիական հասարակության տարբեր շերտերի, նախաձեռնությունների, դիմադրական շարժումների և խմբերի բոլոր փորձերը որոշակի ձևով շտկելու ստեղծված իրավիճակը, ժողովրդին իրազեկելու գոյություն ունեցող վտանգների մասին, անցկացնելով հանրային քննարկումներ, հավաքներ, բախվում են իշխանությունների կողմից ստեղծված անվերջ խոչընդոտների, դահլիճներ չտրամադրելու միջոցով, ինչպես նաև իշխանության հետ սերտաճած օլիգարխներին պատկանող լրատվամիջոցների ու հեռուստատեսությունների միջոցով իրականացվում է տեղեկատվական շրջափակում: Նշված արգելքները ուղղված են հատկապես «Սարդարապատ» նախաձեռնության դեմ»:

Panorama.am-ը զրուցեց Տիգրան Խզմալյանի հետ ու փոքր–ինչ փորձեց  բացել փակագծերը հասկանալու` քաղաքացիական հասարակություն ասելով «Սարդարապատը» նկատի ուներ միայն իրեն, այսինքն` տուն-թանգարանը նվիրաբերել շարժմանը, թե ընդհանուր ինչ-որ հավաքատեղի դարձնել այն բոլոր շարժումների, ուժերի համար, որոնք, ըստ Տ.Խզմալյանի գտնվում են «տեղեկատվական շրջափակման մեջ»:

Ո՞ւմ մասին է խոսքը
«Հենց մեր մասին, քանի որ «Սարդարապատը» բեմ չունի և ամեն անգամ, երբ զանգվածային, դահլիճային հավաք ենք կազմակերպում, անմիջապես փակվում են Մշակույթի տները, հյուրանոցները և այլն, կամ համաձայնվում են, բայց մեր գալուն պես պարզվում է, որ մի բան այն չէ` նորոգում է, լույս չկա կամ այլ պատճառաբանություն է բերվում: Այս իրավիճակը թե մայրաքաղաքում, թե շրջաններում մեզ հետապնդում է ամիսներ շարունակ»:
Ըստ զրուցակցի` իրենք հատկապես բարձրաձայնում են այն փաստը, որ շատերը այս իրավիճակին չեն դիմանում, այլևս չեն պայքարում ու լքում են Հայաստանը:
«Վերջին անգամ ևս դիմել ենք մի 7-8 տեղ, այդ թվում և եկեղեցիներ, նաև Ավետարանչական եկեղեցի, հյուրանոցներ և այլն ու ամեն տեղից դարձյալ մերժել են: Ճիշտ է, փետրվարի 4-ին Թեղուտի խնդրին նվիրված հավաք պետք է անենք, թույլ են տվել այդ նպատակով Կանազի գործարանի դահլիճում հավաքվել, բայց մտավախություն ունենք, որ վերջին պահին, ինչպես նախկինում շատ է եղել, այն ևս չեղյալ կհայտարարվի»:

Ինչո՞ւ կոնկրետ Ազնավուրի տուն-թանգարանը, ո՞ւր մնաց պետության սեփականությունը
«Ուրիշ շենքեր իհարկե ունենք, բայց ամեն ինչ, ինչ հանրային է, սեփականաշնորհված է, թեև, ասենք, ստեղծագործական միությունները պետք է որ հասարակությանը ծառայեն ու հասարակության մաս կազմեն, բայց իրենք մեզ հասկացնել են տալիս, որ չեն կարող դահլիճ տրամադրել: Իսկ պետականի մասին խոսք անգամ լինել չի կարող, որովհետև ասում են, որ պետություն թույլ չի տա»:

Հետո՞
«Որքան գիտեմ տուն-թանգարանը իշխանությունները նվիրաբերել են Շարլ Ազնավուրին, այդ իսկ պատճառով դիմել ենք նրան. եթե դուք հիանում ենք Ֆրանսիայում խոսքի ազատության սկզբունքային դիրքի համար, արդյո՞ք դա չի նշանակում, որ սա հենց Ֆրանսիայում գործող քաղաքական ու քաղաքացիական ազատությունների արդյունք է: Եթե մենք օտարների մոտ ողջունում ենք քաղաքացիական ազատությունները, որոնք մեր շահից են բխում, ապա մեզ մոտ դրանք չենք փորձում պաշտպանել, մինչդեռ դա` խոսքի և հավաքների ազատությունը, Սահմանադրությամբ է ամրագրված:
Դիմել են Ազնավուրին որպես ազատության ջատագով, որպես ազատության խորհրդանիշ, որովհետև նա հայոց ազատության ու խղճի խորհրդանիշն է ամբողջ աշխարհի համար»:

Ազնավուրը` քննադատության թիրա՞խ
«Եթե մերժի կամ ընդհանրապես չարձագանքի այս նամակին Ազնավուրն ամենևին էլ մեր թիրախը չի դառնա, ավելին` մենք քննադատության թիրախների կոլեկցիա չենք հավաքում: Մենք հասկանում ենք իր հնարավորությունների սահմանափակությունը, այլապես նա կարիք չէր ունենա հեռվից քննադատել այն իշխանությունները, որոնց ֆորմալ ներկայացուցիչն է նա: Նա քաղաքացիական խիզախությամբ անտեսել է այն ֆորմալությունները, որոնք սահմանափակում են իր դիվանագիտական դիրքը ու որպես պաշտոնյա խոսել է այն բաների մասին, որոնց մասին ի պաշտոնե լռում են: Այնպես որ բոլորովին` Ազնավուրը մեր քննադատության թիրախը չի դառնա. Մենք դիմում ենք նրան բարձրաձայնելու այդ հարցը»: