Ձեր վստահելի աղբյուրը

Եվրոպական խորհրդարանի նախագահ Մարտին Շուլցը նախօրեին հանդիպել է Թուրքիայի ԵՄ հետ կապերի նախարար և հիմնական բանագնաց Էգեմեն Բաղըշի հետ: Քննարկումների հիմնական թեմաներն են եղել Սիրիայում Թուրքիայի դերը, վիզային ռեժիմն ու Թուրքիայի՝ ԵՄ անդամակցության հեռանկարներին առնչվող խնդիրները: Իսկ հանդիպմանը հետևած ասուլիսում Շուլցն ու Բաղըշը, պատասխանելով լրագրողների հարցերին, անդրադարձել են նաև Հայոց ցեղասպանության թեմային:

Էգեմեն Բաղըշը հրաժարվել է մեկնաբանություններ տալ Շվեյցարիայում Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ իր հնչեցրած հայտարարության առնչությամբ: Անցած ամիս, նա Ցյուրիխում հայտարարել էր, թե Հայոց ցեղասպանություն տեղի չի ունեցել, և եթե Շվեյցարիայի իշխանություններն ուզում են, թող ձերբակալեն իրեն: Եվրախորհրդարանում կայացած ասուլիսում, լրագրողների հարցադրման ի պատասխան, նա ընդամենն ասել է. «Շվեյցարիան ԵՄ անդամ չէ, և ես մեկ վարկյան անգամ չեմ ծախսի` ԵՄ-ին չվերաբերող հարցի շուրջ խոսելու համար»:

Միաժամանակ Մարտին Շուլցը հիշեցրել է Եվրախորհրդարանի հստակ դիրքորոշումն այն մասին, որ 2005 թվականին ընդունված բանաձևը «Թուրքիային կոչ է անում ճանաչել Հայոց Ցեղասպանությունը, և այդ ճանաչումը նախապայման է ԵՄ-ին անդամակցության համար»:

Ներկայացնելով իր անձնական տեսակետը` Մ. Շուլցը նշել է. «Որպես գերմանացի, ես գիտեմ իմ սեփական երկրի, ինպես նաև կայսերական Գերմանիայի անցած պատմությունը: Ինչևիցե, իմ առաջարկը թուրքական իշխանություններին մնում է նույնը, ինչ նախորդ անգամ՝ պետք է առերեսվեք ձեր սեփական պատմության հետ: Եթե անկախ հետաքննություն ցույց տա, որ տեղի ունեցած դեպքերը ցեղասպանություն են, դուք պետք է ճանաչեք այն: Սակայն, կարծում եմ, որ սա Թուրքիայի լուծելու խնդիրն է: Ես հարգում եմ պատգամավորների անկախությունը, ինպես նաև Ֆրանսիայի խորհրդարանի կողմից ընդունված որոշումը: Քաջատեղյակ եմ նաև, որ Եվրոպական միությունում կան բազմաթիվ մարդիկ, ովքեր կիսում են ֆրանսիացի պատգամավորների տեսակետը»:

Իր հերթին Է. Բաղըշը նշել է. «Սա այն խնդիրն է, որտեղ անելիքներ ունի գիտությունը: 2005-ին Թուրքայի վարչապետը նամակ էր հղել ՀՀ նախագահին, որում մասնավորապես նշվում է. «Ես պատրաստ եմ առերեսվել իմ սեփական պատմությանը, եթե դուք պատրաստ լինեք անել նույնը ձեր պատմության հետ»: Ցավոք սրտի, հայկական կողմը դեռ չի արձագանքել ուղղված նամակին: Թուրքիան պատրաստ է ստեղծել պատմաբաններից ու հետազոտողներից կազմված միջազգային հանձնաժողով և ընդունել վերջիններիս եզրահանգումները: Եզրահանգում, որոնք կհիմնվեն ոչ միայն Հայաստանի և Թուրքիայի, այլև այլ երկրների արխիվների վրա, ինչպիսիք են Գերմանիան, որը 1915-ին Թուրքիայի գլխավոր դաշնակիցն էր, ինչպես նաև Մեծ Բրիտանիան, Ռուսաստանը, Ֆրանսիան, ԱՄՆ-ն»:

Բաղըշը նաև հավելել է. «Մենք քաղաքական գործիչներ ենք, մենք ունենք ձևավորված ապագա, այլ ոչ անցյալ ձևավորելու պարտավարություն: Քաղաքական գործիչները չպետք է ստանձնեն պատմաբանների պարտականություններ և դրանց հիման վրա որոշումներ կայացնեն»:

Այս դիտարկմանն ի պատասխան Մ. Շուլցը այլ տեսակետ է հայտնել. «Որպես գերմանացի, ինչպես նաև բազմազգ խորհրդարանի խոսնակ, ես ստիպված եմ ամեն օր ապրել անցյալով, որը այդքան էլ հեշտ անցյալ չէ: Դա շատ ծանր իրողություն է: Անցյալի չար ոգիները գոյություն ունեն մինչ օրս: Ամեն օր ես առերեսվում եմ իմ երկրի անցյալի հետ: Բայց ես և իմ պետությունը հպարտ ենք, որ արդեն վեց տասնամյակ է առերեսվում ենք մեր պատմությանը: Դա չի նշանակում, որ մենք մեղավոր ենք, քանի որ մեր սերունդը մեղավոր չէ անցյալում տեղի ունեցած հանցագործությունների համար: Սակայն մենք պարտավոր ենք այնպես անել, որպեսզի հետագայում խուսափենք դրա կրկնությունից: Որքան բաց լինենք անցյալի առջև, այնքան ավելի լավ ճանապարհ կնախանշենք ապագայի համար»: