Ձեր վստահելի աղբյուրը

Փաստաբանների պալատի նախագահ Ռուբեն Սահակյանը առաջիկա 4 տարիների ընթացքում իրականացվելիք դատաիրավական բարեփոխումների ծրագրի հետ կապված մեծ հույսեր ունի: Նա ինքն իրեն ժամանակ է տվել` մինչև հունիս, եթե ոչ մի դրական առաջընթաց չարձանագրվի, նա կդադարի հույսը դնել այդ ծրագրի բարեհաջող իրականացման վրա:
Ներկայացնում ենք Ռուբեն Սահակյանի հետ Panorama.am-ի հարցազրույցը

-2012-2016 թվականներին դատաիրավական բարեփոխումների ծրագիր է իրականացվելու, ի՞նչ հույսեր ունեք:

-Քանի որ ծրագիրը նոր է սկսվելու իրականացվել և հիմա փետրվարի առաջին տասնօրյակն է ես չեմ կարող ասել` կիրականացվի, թե ոչ: Համենայնդեպս, վճռականություն, որ դատաիրավական բարեփոխումների ծրագիրը իրականացվի կերևա, երբ այն սկսվի իրագործվել: Մենք այդ ծրագրում որոշակի փոփոխություն ենք նախապատրաստում մտցնել, թե ինչպիսի փոփոխություն, հիմա չեմ ասի, որովհետև փաստաբանները վրան աշխատում են: Հույսերը ինձ մոտ շատ մեծ են, որովհետև իմ հանդիպած պաշտոնատար անձանց վճռականությունն եմ տեսնում: Տեսնում եմ, որ այն ինչ կձեռնարկեն, տալու է իր արդյունքը: Չլինի՞ վճռական քայլ, չի լինի արդյունքը: Դա կմնա նույն թղթի վրա: Ինչպես եղել է տարիներ շարունակ: Մենք ունենք հոյակապ օրենքներ, ճիշտ է, դրանց մեջ կան որոշ թերություններ: Բայց դա չէ, որ դատաիրավական բարեփոխումները չեն հասնում արդյունքի, այլ եղած դրականը չկիրառելը: Մենք ունենք օրենք, որն ասում է` մի կալանավորիր անձին, եթե չկան հիմքեր: Ինչու եք կալանավորում, եթե չկա հիմք, ինչու եք այդպես վարվում: Ուրեմն ոչ թե օրենքի լավ ու վատի խնդիր ա, այլ օրենքը կիրառելու խնդիր է:

-Այդ ծրագրի հետ կապված Արդարադատության նախարարը բազմիցս է հայտարարել, որ փորձելու են այնպես անել, որ դատական համակարգի հանդեպ հասարակության անվստահության տոկոսը իջեցնեն: Ի՞նչ եք կարծում, ի՞նչ կստացվի

-Եթե դատաիրավական բարեփոխումներն իրականացվեն ճիշտ այնպես, ինչպես նախատեսված է, իհարկե, հասարակության վստահությունը դատարանի նկատմամբ աճ կապրի: Ես համամիտ եմ պարոն նախարարի հետ: Ես իմ առջև մինչև հունիս ամիսը ժամանակ եմ դրել` եթե կտեսնեմ քայլերը, եթե կտեսնեմ, որ մեր միջնորդությունները տեղ են հասնում, եթե կտեսնեմ, որ արված միջնորդությունը քննարկվում և բավարարվում է օրենքի տառին համապատասխան կամ մերժվում է, բայց կրկին օրենքի տառին համապատասխան, կասեմ, որ դատաիրավական բարեփոխումներն սկսել են, կասեմ, որ դատական մարմիններում, փաստաբանների մոտ գիտակցության դրական փոփոխություն է տեղի ունեցել, գործողությունները իրականացվում են օրենքի տառին համապատասխան: Իսկ եթե մնալու է նույնը և պետք է մերժի ու ասի, որ քո միջնորդությունը անհիմն է ու չպատճառաբանի կամ բերի ծիծաղելի հիմնավորումներ, ապա ես կասեմ, որ բարեփոխումները արդյունք չտվեցին, համենայնդեպս, վեց ամիսների ընթացքում: Հարկավոր է որոշ բան վերանայել, չի կարելի այսպես շարժվել: Մենք արդեն գիտենք բոլոր թերությունները, ինչքան կարելի է դատաիրավական բարեփոխումներ իրականացնել:

-Հիշում եմ Մարդու իրավունքների պաշտպանի հետ ձեր կազմակերպած ֆորումում դուք հայտարարեցիք, որ քննիչների որակը, պրոֆեսիոնալիզմի մակարդակը «խայտառակ ցածր» է: Շարունակո՞ւմ եք մնալ նույն կարծիքին

-Այո, այսօր էլ նույն կարծիքին եմ: Հարկավոր է միջոցներ ձեռնարկել, որպեսզի քննիչները ցանկանան մնալ քննչական ապարատում: Ցանկացողներ գնալ քննչական ապարատ շատ կան, բայց հարկավոր է պատրաստել նրանց: Քննչական ապարատի լավագույն տոկոսը գնան, նրանց փոխարեն գան 80 տոկոսը գան նոր մարդիկ, քննչական ապարատը կկործանվի, որովհետև նոր մարդիկ պատրաստ չեն իրականացնել իրենց պարտականությունը օրենքին ճիշտ համապատասխան, չունեն փորձ: Էն քսան տոկոսը որ կա էլի անփորձներ են, լավերը գնում են: Էսօր փաստաբանական պալատը համալրվել է լավագույն քննիչներով: Եթե լավագույն քննիչները գտնվում են Փաստաբանների պալատում, ուրեմն ոչ այնքան փորձառուները մնացել են քննչական ապարատում և թույլ են տալիս խախտումը խախտման հետևից: Ես այսօր ծանոթանում եմ քրեական գործի նյութերին և նողկանք եմ ապրում` տասնյակ հարյուրավոր հարցեր, որոնք պետք է տային հարցը պարզաբանելու համար, չեն տվել: Ուղղակի ինտելեկտը չի բավարարել: Մեզ` փաստաբաններիս համար շատ ավելի շահեկան կլինի աշխատել գրագետ իրավաբանի հետ, վարույթ իրականացնող մարմնի գրագետ ներկայացուցչի հետ, որ կարողանամ նրա հետ գործնական-մասնագիտական բանավեճի մեջ մտնել, որ նա հասկանա` ինչ եմ ես ուզում իմ միջնորդությամբ: Այսպես աշխատել չի լինի, հարկավոր է ինչ-որ միջոց գտնել, որ քննիչների աշխատավարձը բարձրացվի, որպեսզի նրանք չփախնեն այդ համակարգից: Բացի այդ, հաճախ կազմակերպել պարտադիր, շարունակական դասընթացներ, որոնք, օրինակ, փաստաբանների համար պարտադիր են:

-Պարոն Սահակյան, ձեր նշած նույն «խայտառակ որակի» արտացոլանքը չէ՞ր «Հայկական ժամանակ» թերթի լրագրող Հայկ Գևորգյանի դեմ հարուցված գործը:

-Ես ասում եմ ձեզ, որ ծանոթ չեմ գործին ու այդ մասին հրապարակված նյութերին. Շաբաթ-կիրակի օրը գտնվել եմ Ծաղկաձորում, մենք մեր կանոնադրությունն ու վարքագծի կանոնագիրքն էինք գրում, ինտերնետ չկար, որպեսզի կարողանայի ծանոթանալ մամուլին, վերադարձել եմ ու լծվել աշխատանքին:

-Այնուամենայնիվ, ընդհանուր առմամբ, ինչպե՞ս եք գնահատում կատարվածը. Ձեր վերջին հարցազրույցում որոշ դիտարկումներ կարծես արել եք` նշելով, որ չեք հավատում, որ գործի հետևում կանգնած է ոստիկանապետը

-Ես էլի ասում եմ, որ չեմ հավատում, որ այս գործի հետևում կանգնած լինի Վովա Գասպարյանը (ՀՀ ոստիկանապետ-հեղ.), որ իր ուղղորդմամբ լինի այդ ամենը, որովհետև նա գիտակցում է, որ սա հասարակական հնչեղություն ունեցող գործ է:
Գործն իրենից ոչինչ չի ներկայացնում: Միջին ծանրության հանցատեսակ է` ճանապարհատրանսպորտային կանոնների խախտելը, որը առաջացրել է միջին ծանրության մարմնական վնասվածք: Դրա առավելագույն պատիժը, եթե անձը ճանաչվի մեղավոր, մինչև 2 տարի ազատազրկումն է: Այսինքն` գործը չէ կարևորը, կարևորը այն սուբյեկտն է, որի համար կայացրել են որոշում մեղադրանք առաջադրելու մասին, ընտրել են խափանման միջոց, հայտարարել հետախուզում: Այսինքն, Վովա Գասպարյանը չէր կարող չիմանալ, որ Հայկ Գևորգյանին կալանավորելը համահայկական աղմուկ կբարձրացնի: Ես վրդովված եմ, անձամբ ես վրդովված եմ, որ Հայկ Գևորգյանի նկատմամբ այդ հոդվածով այդպիսի բան է կատարվել: Եթե նույն բանը կատարվի x-ի, y-ի, z-ի նկատմամբ կրկին կվրդովվեմ: Բայց վերջինները հասարակական դիրքը չունեն, դրա համար այդպես աղմուկ չի լինում: Ես ուղղակի չեմ հավատում, որ Վովա Գասպարյանը նման բան կարող էր անել: