Աբովյան 32, մշակութային հուշարձան. 80-ամյա պատմական շենքը վտանգված է
Աբովյան 32 շենքի բնակիչներն անհանգստացած են: 1934 թվականին կառուցված, Երևան քաղաքի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակում ընդգրկված շենքի նկուղում անցած տարվա ամռանից սկսած շինարարական աշխատանքեր են իրականացվել, այժմ էլ ներսում բանվորներ կան: Շինարարական աշխատանքների ընթացքում, ինչպես հավաստում են բնակիչները, ձախակողմյան բնակարանների /որտեղ իրականացվել են հիմնապատի քանդման աշխատանքներ/ պատերին ճաքեր են առաջացել, դրանց մի մասն էլ ընթացքում մեծացել են:
Բնակիչների մտահոգությունները
Երկու մուտք ունեցող շենքի այսօրվա բնակիչները հիմնականում արվեստագետների, գիտնականների երեխաներն ու թոռներն են: «Պրոֆեսորների շենք»-ի պատերին ցուցանականեր են փակցված` «Այստեղ ապրել ու ստեղծագործել են Հայաստանում գիտական վիրաբուժության հիմնադիր, պրոֆեսոր Համբարձում Քեչեկը, Ժողովրդական նկարիչներ Գաբրիել Գյուրջյանը, Սեդրակ Առաքլյանը, նշանավոր լեզվաբան Գրիգոր Ղափանցյանը, Ազգային պատկերասրահի ստեղծող, արվեստաբան Ռուբեն Դրամբյանը» և այլք:
«Հենքի պատը քանդելիս հինգերորդ հարկը ցնցվում էր: Քանդելուն ձև կա, համապատասխան միջոցներ կան, հենց քանդելու ձևից էլ հասկացվում էր, որ այդ աշխատանքի որակավորում չունեն»,-ասաց բնակիչներից Սեդրակ Առաքելյանը: Շենքի հինգերերոդ հարկում արվեստանոցներ են եղել, որոնք հիմա վերածվել են բնակարանների:
«Բարբարաոսություն է սա: Հիմա երբ հայտնի է, որ Երևանի կենտրոնը սեյսմիկ վտանգի տակ է, քանդել, հողը հանել նկուղից ու թափել, հիմնական պատերի մի մասը քանդել, դուռ ու պատուհաններ բացել` բարբարոսություն է, ինչ ասեմ»,-ասաց բնակիչներից Սուսանան Վարդանյանը:
«Ասում են ռեստորան են սարքում: Ցավալի է, որ մեր օրերում ոչ մեկի շահը չեն ուզում համապատասխանեցենել հասարակական շահի հետ: Ի վերջո` թող անեին այնպիսի բան, որ մենք ուրախանայինք նման կառույցի համար, իսկ եթե անում են բան, ինչը մեզ դուր չի գալիս, գոնե մեզ հետ համաձայնեցնեին»,-կարծիքն է հայտնում Ֆիզոլոգիայի ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող Է. Կոստանյանը, դժգոհելով, որ քաղաքապետարանը շինթույլտվություն տալիս, սակայն բնակիչների հետ չի քննարկել այն:
«Սա պատմական շենք է, 80 տարեկան: Պետական պահպանության ներքո: Ստացվում է, որ պատմական շենքում շինարարություն է արվում` առանց մշակույթի նախարարության վերահսկողության: Մենք մանրամասն անալիզի ենք ենթարկել, ցանկացած ճարտարապետ ձեզ կասի, որ հենքային պատը հանել չի կարելի: Մեր երկրորդ հարկի հարևանի դուռը շատ մեծ դժվարությամբ է բացվում դրանից հետո»,-ասաց Անուշ Առաքելյանը, դժգոհելով նաև, որ ընդհանուր օգտագործման որոշ տարածքներ, ըստ այդ նախագծի, պետք է օտարվեն հօգուտ նկուղի սեփականտեր Աշոտ Սիմոնյանի:
Այսօր շենքի բնակիչները Panorama.am-ի հետ զրույցում մտահոգություն հայտնեցին, որ գծագրով նախատեսվում է կտրել բակի միակ ծառը, շինության առջև` Աբովյանի մայթին սեղաններ են տեղադրված: Բնակիչներին ծանոթ ճարտարապետներն ու փորձագետները հայտնել են, որ քաղաքապետարանի կողմից տրված նախագծում խախտումներ կան, դրանց մասին իրազեկել են քաղաքապետին, պատասխան դեռ չեն ստացել:
«Մարդիկ, ովքեր ստորագրում են այդ նախագծերը, հետո ո՞նց են պատասխանատվություն կրելու: Նկուղների խնդիրը առկա է շատ տեղերում` նույն Տերյան փողոցում, Սայաթ-Նովայում: Մարդիկ փողի դիմաց կամ ուրիշ բանի դիմաց ստորագրում են այդ թղթերի տակ, վնասելով այլ մարդկանց»,-Անուշ Առաքելյանը:
Ցույց տալով բնակարաններում առաջացած ճաքերը, Սեդրակ Առաքելյանը նշեց. «Եթե նույնիսկ սրանք այս աշխատանքների հետևանքով չեն առաջացել, կարելի՞ է նման շենքի նկուղում հիմնական պատ քանդել»:
Նրանք դիմել են
Բնակիչները նամակներով իրենց մտահոգությունների մասին նամակներ են հղել Երևանի գործող քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանին, քանի որ նախկինի` Կարեն Կարապետյանի օրոք տրված պատասխանն իրենց չի գոհացրել: Շենքի ապրողները քաղաքապետին ուղղված նամակով հայտնել են, որ նախագծում առկա ու շինարարության ընթացքում թույլ տրված խախտումների մասին:
«Նախագծով նախատեսված է հատակի նիշի իջեցում, ինչը նախատեսված չէ տեխնիկական եզրակացությունով և չունի պատերի և հիմքերի ուժեղացման միջոցառումների համապատասխան կոնստրուկտորական լուծումներ: Նախագծով նախատեսված Աբովյան փողոցի կողմից ճակատի վրա ամրացվող հովհարը թույլատրված չէ ՃՀԱ-ով, առանց հատուկ վերահսկման նման էլեմենտների տեղադրումը անընդունելի է, քանի որ ինչպես նշեցինք վերը, շենքը ունի հուշարձանի կարգավիճակ: Բացի այդ շենքի պատերին տեղադրված են բազմաթիվ հուշատախտակներ և հովհարի առկայությունը մեղմ ասած անհասկանալի է, եթե իհարկե հաշվի չառնենք այն սեղանները, որոնք ըստ նախագծի տեղադրված կլինեն Աբովյան փողոցի մայթի վրա:
Ընդհանուր առմամբ, նախագիծը ոչ միայն չի համապատասխանում 273 ճարտարապետահատակագծային առաջադրանքի պահանջներին, այլև ընդհանուր առմամբ թերի է և լի է անճշտություններով և բացթողումներով»,-սա հատված է Տ. Մարգարյանին ուղղված նամակից հատված է: Բնակիչները պահանջում են դադարեցնել շինարարությունը, շինթույլտվությունը համարել ուժը կորցրած, անցկացնել նախագծի նոր անկախ փորձաքննություն, անցկացնել կատարված աշխատանքների և շենքի սեյսմիկ վիճակի նոր փորձաքննություն, պարտադրել տարածքի սեփականատիրոջը իրականացնել նոր նախագծով ուժեղացման աշխատանքները և վերականգնել շենքի ճակատային մասի նախկին տեսքը, բացառելով ներկա նախագծով նախատեսված Աբովյան փողոցի մայթի մասնակի զավթումը:
Նամակի պատճենն ուղարկվել է ՀՀ նախագահի վերահսոկաղական ծառայությանը:
Բնակիչները դիմել են նաև մշակույթի նախարարություն: «Հաշվի առնելով, որ նախագծի համաձայն, կատարվում են կոնստրուկտիվ փոփոխություններ, օրինակ, հենքային պատերում բացվածքներ, հատակի իջեցում, ճակատային մասի ձևափոխություններ, անտեսելով հուշատախտակների առկայությունը, մենք ցանկանում ենք իմանալ, արդյո՞ք վերը նշված նախագիծը համաձայնեցվել է ՀՀ մշակույթի նախարարության հետ»,-սա էլ մշակույթի նախարարությանն ուղղված նամակից հատված է:
Արձագանքներ
Բնակիչների խոսքով, քաղաքապետարանից դեռ իրենց չեն պատասխանել, օրենքով սահմանված ժամկետը չի լրացել: Սակայն Panorama.am-ի հարցմանն ի պատասխան քաղաքապետարանի հասարակայնության հետ կապերի վարչությունից հայտնեցին.
«Աբովյան փողոցի հ.32 շենքի հ.30 տարածքում հասարակական սպասարկման նշանակության օբյեկտի գլխավոր մուտքի արդիականացման, ներքին տարածքի վերակառուցման շինարարական աշխատանքներն իրականացվում են Երևան քաղաքապետարանի հետ 20.07.2011թ. համաձայնեցված հ.01/18-05/1-Ս-2571-539 նախագծի և կառուցապատող Աշոտ Սիմոնյանին 20.07.2011թ. տրված հ.01/18-Ս-2569-558 շինարարության թույլտվության համաձայն»:
Քաղաքպետարանի հասարակայնության հետ կապերի վարչությունից նաև հայտնեցին, որ բնակելի շենքի կիսանկուղային հարկում գտնվող՝ 78.7քմ մակերեսով տարածքը գրանցված է, որպես հասարակական գործառնական նշանակությամբ և համաձայն վերոնշյալ նախագծի նախատեսված է իրականացնել տարածքի գոյություն ունեցող մուտքերի արդիականացման, աստիճանների ընդլայնման և տարածքի ներքին վերակառուցման աշխատանքներ, որի արդյունքում նախատեսվել է ներսի կրող երկայնական պատի 100սմ լայնությամբ դռան բացվածքի լայնացում մինչև 330սմ և համապատասխան ուժեղացման աշխատանքներ։
«Նշված նախագիծը սահմանված կարգով անցել է համապատասխան փորձաքննություն և «Լավո» ՍՊԸ-ի կողմից երաշխավորվել է հիշյալ նախագծի ճարտարապետական և կոնստրուկտորական մասերի հաստատումն ու համաձայնեցումը, որի արդյունքում էլ հաստատված նախագծով սեփականատիրոջ կողմից տարածքի ներքին վերակառուցման աշխատանքները ներկայումս իրականացված են, իսկ տարածքի արտաքին վերակառուցման աշխատանքները դեռևս չեն իրականացվել»,-սա ևս քաղաքապետարանի պատասխանից հատված է:
Մշակույթի նախարարության մամուլի քարտուղար Գայանե Դուրգարյանն ասաց, որ նախարարության համապատասխան կառույցի հետ ներսում ընթացող շինարարությունը համաձայնեցված չէ:
«Իրենք ընդամենը ներկայացրել են արտաքին մասի վերաբերյալ տեղկատվություն` աստիճանների լայնացման: Իսկ մյուս մասով նախարարությունը իր համաձայնությունը չի տվել»,-ասաց մամուլի խոսնակը:
Նախարարության աշխատակազմի պատմության ու մշակույթի հուշարձանների պահպանության գործակալության Երևանի տարածքային բաժնի պետ Կարո Այվազյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ մի քանի անգամ եղել է նշված հասցեում, սակայն չի հաջողվել մուտք գործել նկուղ, ծանոթանալ աշխատանքներին: Գործակալությունը նամակ է հղել Երևանի քաղաքապետին` խնդրելով բնակիչներին մտահոգող խնդիրների վերաբերյալ տեղեկություններ տրամադրել:
Մեր` շենքում եղած ժամանակ բնակարանների պատերին առաջացած ճեղքերին ծանոթանալու համար, ՀՀ նախագահի վերահսկողական ծառայության կողմից Աբովյան 32 հասցե էր եկել քաղաքաշինության նախարարության պետական տեսչության գլխավոր մասնագետ Գագիկ Սարգսյանը: Ծանոթանալով ճեղքերին, նա ասաց, որ հնարավոր է, ճեղքերն առաջացել են նկուղում իրականացրած շինարարական աշխատանքների հետևանքով, սակայն եզրակացությունը կլինի 10-15 օրից:
Սեփականատերը
Նկուղի տարածքի սեփականատերը Աշոտ Սիմոնյանն է: Մեզ, ի տարբերություն նախարարության պաշտոնյայի, հաջողվեց մուտք գործել նկուղի տարածք ու ծանոթանալ աշխատանքներին: Ընթերցողները կարող են ծանոթանալ աշխատանքներին ևս վաղը մեր կայքում տեղադրվելիք տեսանյութի միջոցով:
Նկուղում գտնվող երկու քաղաքացիներից մեկը ներկայացավ որպես նրա վստահված անձ, ասաց, որ լիազորված է պատասխանել մեր հարցերին: Ավետիք Ղարիբյանի խոսքով, ունեն շինթույլտվություն, փորձաքննության եզրակացություն, բոլոր աշխատանքները կատարվել են նախագծի համաձայն, մի բան էլ ավել են ամրացման աշխատանքներ իրականացրել, օրինակ 88 սմ պատի փոխարեն 1 մետր հաստությամբ պատ են կառուցել, ամրացրել ենք «շուվիլերներով, ուգոլնիկներով»:
«Երբ քանդեցինք լրիվ ջուր էր, նոր կանալիզացիա ենք անցկացրել: Ամեն ինչ արվել է ըստ գծագրի, ոչ մի բան էլ չենք փորել: Մեզ չափեր են տվել, մենք գործել ենք, ըստ չափերի»,-ասաց նա, հավելելով, որ այս պահին աշախատանքներ չեն իրականացնում, սպասում են բնակիչների` քաղաքապետին ուղղված նամակի պատասխանին: Նրա խոսքով, նախապես պլանավորել են նկուղում մանկական սրճարան կառուցել, բայց այս պահին էլ չգիտեն ինչ դուրս կգա` «միգուցե կտորեղենի խանութ»:
«Կարող է ինքը շատ լավ բան է արել: Փոխել է ջրամատակարարման համակարգը, բայց դա արել է իր համար, ոչ թե մեր, հետո էլ ծորակից դեղին ջուր է գալիս, սակայն չեմ կարող պնդել դրա պատճառով է, թե՞ ոչ»,-ասաց Ա. Առաքելյանը:
Բնակիչները նաև նշեցին, թե սեփականտիրոջ դեմ ոչինչ չունեն, ուզում են ընդամենը, որ իրենց երեխաներն ու թոռները ապրեն ապահով շենքում, իսկ դրա համար նախ նախագիծը պետք է լինի առանց խախտումների, իսկ աշխատանքներն էլ իրականացվեն սեյսմիկ անվտանգության նորմերին համապատասխան: Բնակիչներն այս պահին սպասում են քաղաքապետի պատասխանին, որպեսզի իրենց ներկայացված այլ նախագծերի, փորձաքննության եզրակացության ու այլ «հիմնավորումների» հետ դա էլ վիճարկեն դատարանում:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան