Ձեր վստահելի աղբյուրը

Թուրքիայի ժխտողական քաղաքականության մասին Panorama.am-ը զրուցել է արցախցի փորձագետ Սուրեն Սարումյանի հետ, ինչին օրերս անդրադարձել էր նաև ՀՀ նախագահը` ՀՀԿ հանրագումարի իր ելույթում։

«Հայերի ցեղասպանությունը Թուրքիայի պատմության ամենից ամոթալի էջն է, իհարկե իր գիշատիչ հայացքը դեպի քաղաքակիրթ, այսինքն՝ բազմաթիվ սերունդների ստեղծագործ աշխատանքի արդյունքում նյութական լուրջ արժեքներ ստեղծած, հարուստ երկրներ ուղղած քոչվորի հարևանությունից տուժել, իսկ նրանց ժառանգների հարևանությունից դեռ շարունակում են տուժել շատ ժողովուրդներ, սակայն 1,5 միլիոն անպաշտպան մարդկանց սառնասիրտ սպանությունը մի ոճիր է, որի համեմատությամբ թուրք նվաճողների բոլոր բարբարոսությունները պարզապես նսեմանում են»,-ասաց  փորձագետ Սուրեն Սարումյանը:

Փորձագետի խոսքերով, պատահական չէ, որ ցեղասպանությունը համարվում է ողջ մարդկության դեմ գործած հանցագործություն. 1915թ-ին թուրքական յաթաղանի զոհերը մեր մեկ ու կես միլիոն ազգակիցները չեն միայն, 1915թ. գարնանային այդ արյունոտ օրերին թուրք դահիճները խողխողում էին նաև այն հրեաներին, ովքեր 1933-1945 թթ. իրենց կյանքն ավարտեցին նացիստական համակենտրոնացման ճամբարների գազախցիկներում, այն սերբերին, ովքեր 1990-ական թթ. կեսերին իրենց իսկ հայրենիքում մահանում էին կատաղած մուսուլմանական ամբոխի հայհոյանքների ներքո, աֆրիկյան կիզիչ արևի անտարբեր հայացքի տակ սպանվող թութսիներին:

«Ցանկացած հանցագործություն վաղ թե ուշ ստանում է իր հատուցումը, ցեղասպանության անմիջական կազմակերիչներից որևէ մեկին չհաջողվեց խուսափել հայ վրիժառուների դիպուկ գնդակներից, սակայն ցեղասպանությունը պարզապես էթնիկ ընդհանրությամբ միավորված առանձին մարդկանց սպանությունների ամբողջությունը չէ. ցեղասպանությունը ոճիր է ուղղված մի ողջ ժողովրդի գենետիկ հիշողության, ազգային ինքնագիտակցության, մշակույթի դեմ: Հավաքական ոճիրը պահանջում է հավաքական հատուցում: Միայն Թուրքիա պետության և թուրք ժողովրդի գործուն զղջումը կարող է նշանավորել հայերի և թուրքերի հաշտեցման երկար ճանապարհի սկիզբը»,- ասաց Ս. Սարումյանը:

Վերջինիս համոզմամբ՝ աշխարհի շատ երկրների կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը կամ դրա ժխտումը քրեականացնող օրենքների ընդունումը վկայում է ոչ այնքան արդարության վերականգնման ցանկացած մարդուն բնորոշ ցանկության մասին, որքան մարդկության կոլեկտիվ ինքնապաշտպանական բնազդի արտահայտությունն է:

«Հայերի ցեղասպանությանն առնչվող ցանկացած օրինագծի կողմ քվեարկելիս յուրաքանչյուր օտարերկրացի խորհրդարանական հասկանում է, որ ձգտում է ոչ այնքան գնահատական տալ անցյալին որքան պաշտպանել ապագան: Հայերի ցեղասպանությունը քրեականացնող ֆրանսիական օրինագծի ընդունումը տապալելու Թուրքիայի համառ փորձերը վկայում են, որ այդ պետությունը դեռևս պատրաստ չէ հաշտվել իր ծանր անցյալի հետ, իսկ այդ հաշտությունը քաղաքակիրթ ազգերի շարքում տեղ գրավելու համար պարտադիր նախապայման է»,- հավելեց փորձագետը: